Yarınımız onlara emanet

Yarınımız onlara emanet
Habitat Derneği ve Samsung Electronics Türkiye, öğrencileri küresel sorunların çözümünde rol almaya yönlendirmek için ‘Solve for Tomorrow” adında bir bilim yarışması düzenledi. 49 şehirden 600’ün üzerinde öğrencinin katıldığı yarışmada jüri, gençlerin iklim krizi, sürdürülebilir atık yönetimi, yenilenebilir enerji gibi konulardaki projelerini değerlendirdi. Yarışmada, birinciliği nar kabuklarından üretilecek ‘bio-çözünür yara bandı projesi’ göğüsledi.

İkinciliği ise kentlerdeki su şebekelerinde önemli israfa neden olan sızıntılara müdahale etmek için geliştirilen ‘şebeke sızıntı takip sistemi projesi’ kazandı. Üçüncülük ise çamaşır makinesinin tükettiği enerjiyi tamburun dönüşüyle geri kazanmayı sağlayan projenin oldu. Yarışmada birinci takıma 30 bin TL, ikinciye 25 bin TL, üçüncüye ise 20 bin TL değerinde hediye çeki verildi.

NAR KABUĞUYLA GELEN BİRİNCİLİK
Yarışmanın birincileri Ozan Behram Gün ve Hazal Zelal Gün kardeşler oldu. Antalya’da yaşayan 11’inci sınıf öğrencisi kardeşler, nar kabuğundan ürettikleri yara bandı projesiyle başarıya ulaştı. Hazal Zelal Gün yaptıkları çalışmayı şöyle anlattı:

“Yarışmaya, nar kabuklarıyla yaptığımız antibakteriyel ve biyoçözünür yara bandı ile katıldık. Bu yara bandının en önemli özelliği nar kabuğunda bulunan doğal iyileştiricilerin yarayı da hızlı iyileştirmesi. Yapmış olduğumuz yara bandının ayrıca yaranın mikrop kapmasını engellemesini de amaçladık. Gelecekte tıp fakültesinde okumak istiyorum.”

SU SIZINTISINI BULUP ÖNLÜYOR
12’nci sınıf öğrencisi Ayk Yusuf Göral şebeke sistemindeki su sızıntılarının dünyadaki su sorununa büyük etkisi olduğunu düşünerek geliştirdiği projeyle ikinci oldu ve projesini anlatırken şunları söyledi:
“Bence çözülmesi gereken en önemli sorunlardan biri su sorunu. Artan nüfus, küresel ısınma ve iklim değişikliği temiz su kaynaklarını hızla tüketmekte ve temiz suya ulaşımı kısıtlamakta. Geliştirdiğim proje, şebeke sistemlerinde meydana gelen sızıntıları hızlı tespit edebiliyor ve ilgili servisin yönlendirilmesini sağlıyor. ‘Şebeke Suyu Takip Sistemi’nin amacı dünyadaki kıt su kaynaklarının, şebeke sistemlerinde sızıntı yoluyla kaybının önlenerek korunması.

ON BİNLERCE METREKÜP SU YOK OLUYOR
Şebekedeki su sızıntının farkına varılması, yerinin tespit edilmesi ve son olarak onarımının yapılması için geçen süre uzadıkça kaybolan su hacmi de artıyor. Yeraltına inen bir sızıntı fark edilene kadar haftalar ve hatta yıllar geçebiliyor. Bu nedenle su kayıplarını azaltma stratejisi içinde sızıntıların algılama, yer tespiti ve onarım sürelerinin azaltılması büyük önem taşıyor. Sızıntının büyüklüğüne göre su kaybı on binlerce metreküpü bulabiliyor.

KENDİ ENERJİSİNİ ÜRETEN ÇAMAŞIR MAKİNESİ
10’uncu sınıfta okuyan ve çalışmasında enerji israfını önlemeyi esas alan Yavuz Selim Fırat ise çamaşır makinesini bir enerji kaynağına dönüştürmeyi planlayarak 3’üncü oldu. Yavuz Selim Fırat şöyle konuştu:
“Yaptığım araştırmalar sonucu enerji israfının en fazla olduğu yerlerden birinin konutlar olduğunu öğrendim ve çözüm odağı olarak çamaşır makinelerini seçtim. Projede çift eksenli bir elektrik motorunun iki ucundan birini çamaşır tamburuna, diğerini ise hareket enerjisini elektrik enerjisine çeviren bir enerji türbinine bağladık. Bu sayede motor yardımıyla, çamaşır tamburunun dönmesiyle birlikte türbin de dönüyor ve elektrik üretiyordu. Türbin sayesinde geri kazandığımız enerjiyi bir bataryada depoladık ve birkaç yıkamada bir yeni yıkamayı depoladığımız enerjiden sağladık. Bu sayede konutlarda enerjiden tasarruf elde etmeyi amaçlıyoruz. Dünya yararına çözümler üretmek istiyorum. Eğer imkânım olursa “Yikirmen” adını verdiğimiz bu projeyi hayata geçirmeyi çok isterim.”