Türkiye’nin 60 yıllık ‘araba sevdası’

Türk Willys Overland

Türkiye’de birinci araba fabrikası 1954 yılında Tuzla’da Türk Willys Overland ismiyle kuruldu.

Fabrikada Türk Willys Overland askeri cip ve kamyonetlerinin yanısıra Büssing kamyonlarının üretimine başlandı. 1955 itibariyle ise ticari kamyon üretimine geçildi.

Nobel 200

Almanya’da özgür bir gazeteci tarafından dizayn edilen ve Fulda kentinde üretimine başlanan Fuldmobil dünyanın birçok ülkesinin yanında Türkiye’de de üretildi.

Nobel ismi altında İstanbul Şişli’de birinci ufak Türk arabası olarak özelliğini taşıyan araç 1958-1961 yılları ortasında üretildi.

Ford Otosan

Ford Otosan 1959 yılında Ford Motor Company ve Koç kümesi teşebbüsüyle kurulan Otosan araba üretimine yönelik yatırımlar bakımında birinci adım olarak kabul ediliyor. 1960 yılında takımı bütünüyle Türk olan Otosan fabrikasında Consul ve Thames modellerinin üretimine başlanmış, 1967 yılında ise hafif ticari araç Ford Transit üretimine başlanmıştı.

Devrim

1961 yılında devrin Devlet Lideri Cemal Gürsel’in buyruğuyla Eskişehir Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları Fabrikası’nda Türk mühendisler tarafından külliyen Türkiye’de tasarlanıp, geliştirilen birinci araba üretilmiş ve araca Gürsel’in isteği üzerine İhtilal ismi verilmişti. 135 gün üzere bir müddette kısıtlı imkânlarla büsbütün Türk üretimi bir araba geliştirilmiş, bundan 4 tane üretilmiş; arabalar için 3 farklı tipte 10 adet motor üretilmişti. Ancak İhtilal seri üretime geçemedi.

Anadol

1966 yılına gelindiğinde Otosan, İngiliz Reliant firmasına prototipini hazırlattığı ve prensipte fiberglas gövdeli, iki kapılı, bütün mekanik modülleri Ford’dan alınan, ismi bir müsabaka sonucu belirlenen Anadol’u üretmeye başladı.

Anadol başarılı olan birinci yerli seri üretim araba olarak tarihte yerini aldı.

Tofaş

Anadol’un üretime başlamasından sonra 1968 yılında Tofaş kuruldu. 1969 yılında Demirtaş, Osmangazi’de üretim fabrikasının temellerini atan şirket, 1971 yılında Murat 124 modelini İtalyan Fiat lisansı altında üretmeye başladı. 1972 yılında fabrikasında yıllık üretim kapasitesi 20 bin adede ulaşan Tofaş 1981 yılında Murat 131’in versiyonları olan Şahin, Kartal ve Doğan modellerinin üretimine başladı.

Oyak-Renault

Oyak-Renault Araba Fabrikaları, 1969 yılında Türk Oyak ve Fransız Renault kümesinin iştiraki ile kuruldu. Fransız Renault mark binek araçlarının ve mekanik kesimlerinin üretimi ve ihracatı gerçekleştiren firma birinci olarak 1971 yılında Renault 12 modelini üretti.

Toyota Türkiye

1990 yılında kurulan Toyota Türkiye’nin Sakarya’daki fabrikasının temelleri Mayıs 1992’de atılmış ve faaliyetlerine Eylül 1994 yılında başladı.

2019 itibariyle Türkiye’nin üçüncü en büyük sanayi kuruluşu olan şirket toplamda 700 milyonun üzerinde bir yatırıma ve 3 bin kişinin üzerinde bir istihdama sahip. Toyota Türkiye günümüzde 170 bin araçlık üretim kapasitesiyle firmanın Japonya dışındaki en büyük 10 fabrikasından birine sahip.