“Türk personelin maliyeti arttı, yurt dışı işlere Vietnamlı, Bangladeşli alınıyor”

“Türk çalışanın maliyeti arttı, yurt dışı işlere Vietnamlı, Bangladeşli alınıyor”
1990’lı yıllarda yurtdışında 2-3 milyar dolarlık iş üstlenirken 100 bin Türk personelin yurtdışında istihdam edildiğini kaydeden Türkiye Müteahhitler Birliği Lideri Erdal Eren, Türk personellerin maliyetleri çok yükseldiğini, bu nedenle Türk…

Yurt dışında milyarlarca dolarlık projelere imza atan Türk müteahhitleri son yıllarda son yıllarda yurt dışına emekçi götürmekten vazgeçme eğilimine girdi.

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Lideri Erdal Eren, Lider Vekilleri Başar Arıoğlu, Cahit Karakullukçu, Deha Emral, İdare Şurası Üyesi Fazilet Tavas ve Genel Sekreter Hasan Yalçın’la birlikte düzenlediği sohbet toplantısında istihdam konusu da gündeme geldi.

Eren, 1990’lı yıllarda yurtdışında 2-3 milyar dolarlık iş üstlenirken bile 100 bin dolayında Türk çalışanını bulundukları ülkelerde istihdam ettiklerini hatırlatarak, geçen yıl üstlendikleri proje toplamının 30 milyar doları aşmasına rağmen Türk çalışanı sayısının 20 binlere indiğini anlattı.

Verilen bilgiye nazaran, müteahhitlerin son yıllarda yurtdışına emekçi götürmekten vazgeçme eğilimini artıran kimi ögeler kelam konusu. Örneğin şirketler aleyhine açılmış 10 binlerce emekçi alacak davası var. Zira, yurtdışındaki iş bitince tazminatını alıp ülkeye dönen personelin, kimi avukatların devreye girmesiyle şirket aleyhine dava açıp ek tazminat talep ettiği ve mahkemelerin de genelde emekçiyi haklı bulduğu aktırıldı. Bir şirketin tek başına davalar sonucu ödediği ekstra tazminatın 110 milyon doları bulduğu belirtildi.

Mevzuat ve maliyet faktörü

Türk emekçi götürmemenin ana nedenlerinden birini de maliyet faktörünün oluşturduğu aktarıldı. Mevcut durumda Türk emekçilerin maliyetlerinin çok yükseldiğini savunan müteahhitler, bu maliyetleri hesaplayarak teklif verdiklerinde iş alamadıklarını söyledi. Bunun en değerli nedeninin vergisel kimi meseleler ve mevzuattaki ıstıraplar olduğunu kaydeden Eren, “Türk personeller hem Türkiye mevzuatına nazaran hem de iş alınan ülkenin mevzuatına nazaran bedellendiriliyor. Türk müteahhitler yurtdışında iş üstlendiklerinde Türkiye’de nasıl vergiden muaf tutuluyorlarsa, Türk emekçiler de yurtdışında kazandıkları maaşlar için gelir vergisinden muaf tutulmalı. Mevcut durumda Türk emekçilerin maliyetleri çok yükseldi. Bu maliyetleri hesaplayarak teklif verilince iş alamıyoruz. Bizlerin yurtdışındaki projelerinde Vietnamlı, Filipinli, Bangladeşli, Hintliler istihdam ediliyor” dedi.

30 milyar doları aştı

Türk müteahitleri geçen yıl turizm tesisinden petrokimya tesisine, demiryolundan konuta, güç santralinden köprü ve tünellere pek çok alanda 30 milyar 700 milyon dolarlık proje üstlendi.

Projelerin yüzde 46’sını Avrasya bölgesinde yer alırken yüzde 24,9’u Orta Doğu, yüzde 17,8’si Afrika, yüzde 7,6’sı Avrupa ve yüzde 3’ü de Güney Asya ve Uzak Doğu’da yer aldı.

2020 yılında 15,9 milyar dolarlık proje üstlenen Türk müteahhitleri geçen yıl bu ölçüsü 30 milyar 740 milyon dolara yükseltti. Geçen yıl 30,7 milyar dolarlık işin 11 milyar dolarlık kısmı Rusya Federasyonu’nda 3 milyar 600 milyon dolarlık kısmı da Irak’ta yer aldı.

Bu yılın birinci dört ayında üstlenen yaklaşık 3 milyar 748 milyon dolarlık işin 1 milyar 282 milyon dolarlık kısmı Romanya’da, 395 milyon dolarlık kısmı Rusya Federasyonu’nda, 392 milyon dolarlık kısmı Katar’da yer alırken 367 milyon dolarlık kısmı de Irak’ta üstlenildi.