Genetiği değiştirilmiş mantarlar sıtma taşıyan sivrisinekleri süratle öldürebiliyor

Genetiği değiştirilmiş mantarlar sıtma taşıyan sivrisinekleri süratle öldürebiliyor
Dünyada her yıl 219 milyon sıtma olayı yaşanması bilim insanlarını değişik bir araştırmaya yönlendirdi. Örümcek zehriyle genetiği değiştirilmiş bir mantarın sıtma yayan sivrisineklerin çabucak hepsini süratle öldürebildiğini ortaya koyan araştırma kapsamında Burkina Faso’da yapılan deneylerde 45 gün içinde sivrisinek nüfusunun yüzde 99’u yok oldu.

Bilimsel bir araştırma, örümcek zehiriyle genetiği değiştirilmiş bir mantarın sıtma yayan sivrisineklerin çabucak hepsini süratle öldürebildiğini ortaya koydu. Burkina Faso’da yapılan deneylerde 45 gün içinde sivrisinek nüfusunun yüzde 99’u yok oldu.

Araştırmacılar sivrisinek çeşidini külliyen ortadan kaldırmayı değil, sıtmanın yayılmasını engellemeyi amaçladıklarını söylüyor.

Dişi sivrisineklerin ısırması sonucu bulaşan hastalık yılda 400 bin kişinin vefatına neden oluyor.

Dünyada her yıl 219 milyon sıtma olayı yaşanıyor.

ABD’de Maryland Üniversitesi’nin Burkina Faso’da IRSS Araştırma Enstitüsü’yle ortaklaşa yürüttükleri çalışmada bilim insanları, Metarhizium pingshaense isminde sıtma yayan anofel sivrisineklerini doğal olarak etkileyen bir mantar tespit ettiler.

Bir sonraki kademe mantarı geliştirme oldu. Maryland Üniversitesi’den Profesör Raymond St. Leger BBC’ye açıklamasında, “Mantarlar çarçabuk işlenebilir durumdaydı. Genetik olarak değiştirmek çok kolay oldu” dedi.

Avustralya’da bulunan huni yuvalı örümcek cinsinin zehiri alınarak mantarın genetik koduna eklendi. Mantar sivrisineğin içine girince zehrini yaymaya başlıyor.

St. Leger, “Bir örümcek zehri akıtmak için böceklerin derisini sivri dişleriyle deliyor. Biz örümceğin dişleri yerine Metarhizium’u kullandık” dedi.

Laboratuvar deneylerinde genetiği değiştirilmiş mantarın çok daha süratli öldürdüğü görüldü ve çok daha az mantar sporları işi görüyordu. Bir sonraki kademede mantarı gerçek şartlarda denemek gerekiyordu.

Yaklaşık 600 metrekarelik sivrisinekler için su ve besin kaynakları bulunan uydurma bir köy Burkina Faso’da inşa edildi. Alanın üstü iki kat sivrisinek ağlarıyla kapatıldı.

Mantar sporları susam yağıyla karıştırıldı ve siyah keten yapraklara sürüldü. Sivrisineklerin ölümcül mantara maruz kalması için yapraklara değmesi gerekiyordu. Araştırmacılar deneylere 1500 sivrsinekle başladılar.

Bilim mecmuasında yayımlanan araştırmaların sonuçları sivrisineklerin sayısı mantarsız ortamda yükselirken, örümcek zehiri taşıyan mantarların bulunduğu ortamda 45 gün sonra yalnızca 13 sivrisinek hayatta kalabildi.

Maryland Üniversitesi’nde Dr. Brain Lovett, “Genetği değişmiş mantar iki kuşak sivrisinek nüfusunu ortadan kaldırdı” dedi.

Deneyler ayrıyeten mantarın arılar üzere diper böcekleri değil yalnızca sivrisinekleri etkilediğini de gösterdi.

Lovett, “Teknolojimiz sivrisinek tipini ortadan kaldırmayı hedeflemiyor, muhakkak bir bölgede sıtmanın yayılmasını engellemek istiyoruz” diye konuştu.

Böcek ilaçlarına dirençli hale gelen sivrisinekler için yeni usuller geliştirilmesi gerekiyor. Dünya Sıhhat Örgütü, Afrika’da 10 ülkede sıtma olaylarının arttığı ikazında bulunuyor.

Oxford Üniversitesi’den Profesör Michael Bonsall ise araştırma sonuçları ile ilgili olarak, “Bu çok heyecan verici bir çalışma. Dönüştürülmüş mantarlarla sivrisinekleri denetim etme mümkünlüğü yüksek” dedi.