‘Vergi ve iktisat paketi’ TBMM’de kabul edildi

‘Vergi ve iktisat paketi’ TBMM’de kabul edildi
Hazineye İlişkin Taşınmaz Malların Kıymetlendirilmesi ve Katma Bedel Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Birtakım Kanunlarda ve Kanun kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Heyetinde kabul edildi.

Kanuna nazaran, reklam yasağı kararı verilmiş olmasına karşın reklam yasağı getirilenlere reklam vermeye devam eden Gelir Vergisi mükelleflerinin vergi matrahının hesaplanmasında, bu harcamaları sarfiyat olarak kabul edilmeyecek.

Bir yahut birden fazla özel sıhhat kuruluşu ile kontrat düzenleyerek hekimlik faaliyetini yürüten diş doktorları ve doktorlar, özgür meslek erbabı olarak kabul edilecek ve karları özgür meslek yararı kararlarına nazaran vergilendirilecek.

Vergi daireleri tarafından düzenlenen ve imzalanması gereken dokümanların, Gelir Yönetimi Başkanlığınca elektronik ortamda imzalanması, mühürlenmesi yahut onaylanması durumunda evraklar vergi dairesi tarafından imzalanmış, mühürlenmiş yahut onaylanmış sayılacak.

Vergi kaçakçılığı kabahatine ceza artırımı

Vergi kanunlarına nazaran tutulan defter ve kayıtlar üzerinde hile ve tahrif edenler ve aldatıcı doküman düzenleyenler hakkındaki mahpus cezasının üst hududu 3 yıldan 5 yıla çıkacak.

Defter, kayıt ve dokümanları yok edenler, düzmece olarak düzenleyenler için öngörülen cezanın 5 yıllık üst sonu 8 yıl olacak.

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile muahedesi bulunan şahısların basabileceği evrakları, bakanlıkla mutabakatı olmadığı halde basanlar yahut bilerek kullananlara, ödeme kaydedici aygıtlara müdahale ederek satışlara ilişkin evrakların kayıt alınmasına mani olanlara ve ilgili kurumlara elektronik ortamda iletilmesi gereken evrak, bilgi yahut bilgilerin iletilmesini önleyen yahut bunların gerçeğe uygun olmayan formda iletilmesine sebep olanlara verilecek cezanın üst sonu da 5 yıldan 8 yıla çıkarılacak.

Bu fiillerle vergi kaybı tespit edilmesine bağlı olarak tarh edilen verginin, gecikme faizi ve gecikme artırımının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme artırımının; soruşturma evresinde ödenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında, kovuşturma evresinde karar verilinceye kadar ödenmesi halinde ise verilecek ceza üçte bir oranında indirilecek. Tarh edilen vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezanın bulunmadığı durumlarda verilecek ceza, yarı oranında indirilecek.

Ceza indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması yahut başvurulmuşsa vazgeçilmesi gerekecek.

Bu cürümlerin birden fazla takvim yılı yahut vergilendirme periyodu içinde tıpkı kabahat sürece kararının icrası kapsamında işlenmesi halinde ceza, dörtte birden dörtte üç oranına kadar artırılabilecek.

Bu kabahatlerin öbür bir kişi tarafından işlendiğinin yahut öteki bir bireyle birlikte gerçekleştirildiğinin ortaya çıkması durumunda kamu davası açılması için rapor düzenlenmesi ve mütalaa verilmesi koşulu aranmayacak.

Muhtar fiyatlarında artış

Seyahat acentelerinin 2022 yıllık aidatlarının hesaplanmasında 2022 yılı için tespit ve ilan edilen yine değerleme oranının yüzde 50’si dikkate alınacak.

Muhtarlara 14 bin 750 gösterge sayısının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunan ölçüde verilen aylık ödeneğin net fiyatının, net minimum fiyat meblağının altında kalması halinde ortadaki fark, ödenek için öngörülen metot ve temeller çerçevesinde rastgele bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ayrıyeten ödenecek.

Anayasa Mahkemesi tarafından iptal edilen 27 Temmuz 2020 tarihli ve 65 sayılı Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kimi üniversitelere ihdas edilen takımlar, kanunla yine oluşturulacak.

Türkiye’de yerleşmiş olmayan yabancı asıllı gerçek bireyler, çalışma yahut oturma müsaadesi alarak 6 aydan daha fazla yurt dışında yaşayan Türk vatandaşları ile yasal ve iş merkezi Türkiye’de olmayan ve bir iş yeri ya da daimi temsilci vasıtasıyla Türkiye’de çıkar elde etmeyen kurumlara yapılan konut yahut iş yeri teslimlerinde, KDV’den istisna tutulmak için 1 yıllık elde tutma kaidesi 3 yıla çıkarılacak.

İmalat sanayi ile turizme yönelik yatırım teşvik dokümanı sahibi mükelleflere, doküman kapsamındaki inşaat işlerine ait mal teslimleri ve hizmet ifaları 31 Aralık 2025 tarihine kadar KDV’den müstesna olacak.

Türkiye’de gerçekleştirdikleri Ar-Ge faaliyetleri sonucunda geliştirdikleri elektrik motorlu taşıt araçlarını Türkiye’de imal eden mükelleflere bu araçların geliştirilmesine yönelik verilen ve yatırım teşvik dokümanı kapsamında yer alan mühendislik hizmetleri 31 Aralık 2023’e kadar KDV’ye tabi olmayacak.

İmalat sanayi ile turizme yönelik inşaat işleriyle elektrik motorlu taşıtlarla ilgili yatırımın tamamlanmaması halinde, vaktinde alınmayan vergi alıcıdan, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faiziyle birlikte tahsil edilecek. Vaktinde alınmayan vergilerle vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını yahut cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren geçerli olacak.

Bu kapsamda yapılan hizmetler nedeniyle yüklenilen vergiler, vergiye tabi süreçler üzerinden hesaplanan vergiden indirilecek. İndirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler, istisna kapsamında süreç yapan mükellefin talebi üzerine iade edilecek.

Hazine taşınmazlarının rayiç bedel üzerinden direkt satışlarında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde yüzde 20 indirim uygulanacak.

TBMM Genel Heyetinde kabul edilen Hazineye İlişkin Taşınmaz Malların Kıymetlendirilmesi ve Katma Kıymet Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne nazaran, yapı kayıt evrakı alınan yapıların üzerinde bulunduğu Hazine taşınmazlarının satışına ait müracaat müddeti 31 Aralık 2022’ye kadar uzatılacak.

Satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi halinde yüzde 20, en az yarısının ödenmesi halinde yüzde 10 indirim uygulanacak. Taksitli satışlarda satış bedelinin en az yüzde 10’u peşin ödenecek, kalan bedel ise 5 yıla kadar taksitlendirilecek. Taksit fiyatlarına yasal faiz oranının yarısı uygulanacak.

Hazine taşınmazlarının rayiç bedel üzerinden direkt satışlarında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde satış bedeline yüzde 20 indirim uygulanacak.

Ticari faaliyetlerde kullanılmak üzere kiraya verilen taşınmazlar Devlet İhale Kanunu’nda yer alan kararlar çerçevesinde ihale yoluyla satışa husus edilebilecek. İhalenin yapıldığı tarihte en az 3 yıl müddetle taşınmazları kontrata dayalı olarak kullanan kiracılar, öncelikli olarak satın alma hakkına sahip olacak.

Hazine taşınmazlarının, Devlet İhale Kanunu ile Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a nazaran yapılan satışlarında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde yüzde 20 indirim uygulanacak.

Üzerinde yapılanma olan ve yapı sahipleri ile bunların yasal yahut akdi haleflerine satılmak üzere belediyelere devredilen taşınmazların satışında satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi halinde yüzde 20, en az yarısının ödenmesi halinde yüzde 10 indirime gidilecek.

Bu kapsamda yapı sahipleri ile bunların yasal yahut akdi haleflerine, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında yapılacak satışlarda da bu kararlar uygulanacak.

Hazine taşınmazlarının kiralanması

Kanunla, hazine taşınmazları üzerinde tesis edilecek irtifak hakları ile verilecek kullanma izinlerinde, irtifak hakkı yahut kullanma müsaadesi bedellerine ek olarak alınacak hasılat hisselerine ait düzenlemeye gidiliyor. Buna nazaran, toplam yıllık hasılat, işletmenin tek tertip muhasebe sistemindeki gelir tablosunda yer alan net satışları, iştiraklerden ve bağlı iştiraklerden elde edilen temettü gelirleri hariç olmak üzere başka faaliyetlerden olağan gelir ve karları ile olağandışı gelir ve karların toplamı üzerinden tespit edilecek.

İrtifak hakkı kurulan yahut kullanma müsaadesi verilen Hazine taşınmazı üzerinde bulunan tesisin tamamının yahut bir kısmının hak lehtarınca üçüncü bireylere kiraya verilmesi halinde, hak lehtarından brüt kiranın yüzde 1’i, kiracıdan ise tesisin işletilmesinden elde edilecek toplam yıllık hasılattan hak lehtarına ödenen kira bedeli düşüldükten sonra kalan meblağ üzerinden yüzde 1 oranında ayrıyeten hisse alınacak.

Kiracılardan alınamayan hasılat hisseleri hak lehtarından alınacak. Yürütülen faaliyetin niteliği gereği yıllık hasılatının tespit edilememesi durumunda hak lehtarından cari yıl irtifak hakkı yahut kullanma müsaadesi bedeli, kiracılardan ise hak lehtarına ödenen cari yıl kira bedeli üzerinden yüzde 20 hisse alınacak.

İmar planı bulunmayan yahut imar planında ziraî emele ayrılan Hazineye ilişkin tarım yerleri, 31 Aralık 2019’dan evvel en az 3 yıldan beri ziraî gayeyle kullanan ve kullanımlarının hala devam ettiği Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen kullanıcılarına, cari yıl ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden 10 yıla kadar direkt kiralanabilecek.

Mahalli yönetimlere ve toplumsal güvenlik kurumlarına ilişkin konutların satışından elde edilen gelirler hariç olmak üzere 2022 ve 2023 yıllarında ihalesi yapılan kamu konutları satışından elde edilen gelirler genel bütçeye gelir kaydedilecek.

Üzerinde yerleşim yeri bulunduğu gerekçesiyle orman sonları dışına çıkarılarak tapuda Hazine ismine tescil edilen taşınmazlar, 2/B alanlarındaki taşınmazların satışına ait kararlarla kıyas edilerek hak sahiplerine direkt satılacak.

TBMM Genel Şurasında kabul edilen Hazineye İlişkin Taşınmaz Malların Kıymetlendirilmesi ve Katma Bedel Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’ne nazaran, 1 Nisan 2022 tarihinden evvel Kamu İhale Kanunu’na nazaran ihale edilen mal ve hizmet alımları ile üretim işlerine ait Türk lirası üzerinden yapılan ve düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih prestijiyle devam eden kontratlarda; 1 Ocak 2022 tarihinden sonra gerçekleştirilen kısımlar için, ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ait karar bulunanlarda, mukavelesine nazaran hesaplanan fiyat farkı fiyatı oransal olarak artırılabilecek.

İhale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ait karar bulunmayanlar ile karar bulunmakla birlikte yalnızca girdilerin bir kısmı için fiyat farkı hesaplananlarda, hesaplanmayan kısımlar için de fiyat farkı verilebilecek.

1 Ocak 2022 ile 31 Mart 2022 tarihleri ortasında gerçekleştirilen kısımlar için ise ihale dokümanında fiyat farkı hesaplanmasına ait karar bulunup bulunmadığına bakılmaksızın, 1 Temmuz 2021 ile 31 Mart 2022 tarihleri ortasında ihalesi yapılan işlerde, ihale tarihinin içinde bulunduğu aya ilişkin endeks; 1 Temmuz 2021 tarihinden evvel ihale edilen işlerde ise 2021 yılı haziran ayına ilişkin endeks temel endeks olarak kabul edilecek ve mukavele fiyatları kullanılarak ek fiyat farkı uygulanabilecek.

1 Nisan 2022 tarihinden evvel Kamu İhale Kanunu’na nazaran imal işlerine ait Türk lirası üzerinden imzalanan ve devam eden kontratlarda, 1 Ocak 2022 ile 31 Nisan 2022 tarihleri ortasında iş programına nazaran gerçekleştirilemeyen iş ölçüsü için mühlet uzatımına gidilebilecek.

1 Ocak 2022 tarihinden evvel Kamu İhale Kanunu’na nazaran ihale edilen mal ve hizmet alımları ile üretim işlerine ait Türk lirası üzerinden yapılan ve devam eden mukavelelerden, gerçekleşme oranı birinci mukavele bedelinin yüzde 15’ine kadar olanlar, yüklenicinin başvurusu üzerine feshedilip tasfiye edilecek.

Kamu İhale Kanunu’na nazaran imzalanan öğrenci taşıma ve öğlen yemeği hizmet alımlarına ait kontratlar ile öğlen yemeği hizmet alımlarına ait mukavelelerin 1 Ocak 2022 ile 30 Haziran 2022 tarihleri ortasında gerçekleştirilen kısımları için, kontratta fiyat farkı hesaplanmasına ait karar bulunmaması kaydıyla karar bulunmakla birlikte yalnızca girdilerin bir kısmı için fiyat farkı hesaplananlarda, hesaplanmayan kısımlar için ek fiyat farkı verilebilecek.

Cumhurbaşkanlığı ofisleri, kimlik paylaşımı sisteminde yer alan bilgilerin paylaşımında katılma hissesi ödemesinden muaf tutulacak.

Gayrimenkul yatırım fonları ve iştiraklerine muafiyet

Kurumlar Vergisi Kanunu’nda yapılan değişiklikle, yatırım fonlarından elde edilen kar hisselerine ek olarak katılma hisselerinin fona iadesi suretiyle elde edilen çıkarlar istisna kapsamına alınacak. Bu hisselerin devir sonu değerlenmesinden çıkar oluşması halinde ise bu karlar da istisna olarak pahalandırılacak.

Gayrimenkul yatırım fonları yahut iştiraklerinin karları kurumlar vergisinden istisna edilecek.

Altyapı yatırım ve hizmetlerinden oluşan portföyü işletecek gayrimenkul yatırım iştiraklerine yönelik olarak istisna uygulamasının mevcut halinde, yalnızca iki yıldan uzun mühletle elde tutulan iştirak payları ile tıpkı müddetle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan çıkarların yüzde 75’lik kısmı kurumlar vergisinden istisna olacak.

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Kabahatlerle Uğraş Edilmesi Hakkında Kanun’da yapılan düzenlemeyle, hakkında reklam yasağı kararı verilmiş olmasına karşın bunlara reklam vermeye devam eden kurumlar vergisi mükelleflerinin bu harcamaları, vergi matrahının hesaplanmasında sarfiyat olarak kabul edilmeyecek.

Finans bölümünde faaliyette bulunan kimi kurumlar için kurumlar vergisi oranı yüzde 25’e çıkarılacak.

Çiftçilerin aciz vesikasına bağlanan kredi borçları

Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerine olan borcu devam eden ziraî üreticiler ve kefillerden kesin aciz vesikasına bağlanan alacak, faiz yürütülmeksizin takip edilecek ve yapılan tahsilat, tahsilatın yapıldığı ayı izleyen ayın birinci haftası içerisinde hazine hesabına aktarılacak.

Alacakların aciz vesikasına bağlandığı tarihten düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından aciz vesikasına bağlanan meblağ dışında tahsil edilmeyen faizlerle ilgili olarak hazineye ödeme yükümlülüğü bulunmayacak. Bu düzenleme tahsilatı yapılan borçlarla ilgili olarak iade isteme hakkı doğurmayacak.

Vergi şuuru, uyarıcı ve eğitici yayınlar ortasına girecek

Kanunla, radyo ve televizyonlarda ayda en az 90 dakika müddetle yapılan uyarıcı ve eğitici mahiyetteki yayınlar ortasına iktisattaki kayıt dışılığın azaltılması ve önlenmesi, mükelleflerin vergiye istekli ahenginin sağlanması ve vergi şuurunun oluşturulması, geliştirilmesi, yerleştirilmesi, farkındalığın artırılması ve toplumun tüm kısımlarına benimsetilmesi üzere mevzular eklenecek.

Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığında (ÖSYM) soru hazırlamak üzere görevlendirilen yükseköğretim kurumlarında misyonlu öğretim elemanları ile Ulusal Eğitim Bakanlığında misyonlu öğretmenlere yapılmakta olan ve müddeti 31 Aralık 2021’de sona eren ek ödeme uygulaması 31 Aralık 2024 tarihine kadar uzatılacak.

Tapuda Hazine ismine tescil edilen taşınmazların hak sahiplerine satışı

Üzerinde yerleşim yeri bulunduğu gerekçesiyle orman hudutları dışına çıkarılarak tapuda Hazine ismine tescil edilen taşınmazların kadastrosu yapılacak. Kadastro tutanağının beyanlar hanesindeki bilgiler tapu kütüğünün beyanlar hanesine de motamot aktarılarak hak sahipliği belirlenecek. Bu taşınmazlar, 2/B alanlarında kalan taşınmazların satışına ait kararlarla kıyas edilerek hak sahiplerine direkt satılacak.

Kanunla, finansal kiralama şirketleri, faktoring şirketleri, finansman şirketleri ve tasarruf finansman şirketlerinin, yöntem ve asılları Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulunca belirlenecek formda, bilgi sistemleri vasıtasıyla gerçekleştireceği süreçler ya da alacağı hizmetler şube açma, teşkilatlanma ve acentelik verme yasağının kapsamına girmeyecek.

Tasfiye edilen tasarruf finansman şirketlerindeki mukaveleler

Kanunla, tasfiye edilen tasarruf finansman şirketlerinin tasarruf periyodu müşterilerinin mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik düzenleme yapılıyor.

Tasfiye edilen şirketlerin halihazırdaki masa mal varlıklarının kelam konusu tasarruf meblağlarını ödemekte yetersiz olması ve şirketlerde kaynak açığı bulunması nedeniyle, tasarruf periyodu müşterilerinin mağdur olacağı kıymetlendirilerek; varlıkları yükümlülüklerini karşılamayan tasarruf finansman şirketlerinin, tasarruf periyodundaki müşterilerine ilişkin tasarruf finansman kontratları, Finansal Kiralama Faktoring Finansman Ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’na intibak sürecindeki yahut intibak sürecini tamamlayarak faaliyet müsaadesi verilen tasarruf finansman şirketlerine devredilecek.

Devredilen kontratlarla birlikte müşterilere iade edilecek tasarruf meblağları Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu (TMSF) aracılığıyla şirketlere nakden ödenecek.

Yapılacak kontrat bölümlerine ait tasarruf fiyatlarının tespitinde, devreden şirketin kayıt ve dokümanları temel alınacak. Bölüm kapsamına, türel süreci devam edenler hariç olmak üzere, devreden şirketin tasarruf periyodundaki tüm tasarruf finansman mukaveleleri dahil olacak.

Tasarruf finansman kontratı, devredilen müşteri tarafından devralan şirkete mukavele fesih talebinde bulunulması halinde, ilgili tasarruf finansman kontratı, devreden şirkete iade edilecek. İade edilen tasarruf finansman mukavelesine ait tasarruf meblağı tasfiye masası tarafından sıra cetveline tabi olmaksızın bir ay içinde müşteriye nakden ve defaten ödenecek.

Kontratını devralan şirkette devam ettirmek isteyen müşterinin tasarruf meblağı, devralan şirketin talebi üzerine tasfiye masası tarafından devralan şirkete mutabakat tarihinden itibaren bir ay içinde nakden ve defaten ödenecek. Tasfiye masası tarafından devralan şirkete ödenecek fiyat, müşterinin devreden şirkete ödemiş olduğu tasarruf meblağı ile sonlu olacak.

Devralan şirket ile yeni tasarruf finansman mukavelesi imzalayan müşterilere tahsisat yapılabilmesi için, yeni mukavelenin imzalandığı tarihte mukavele fiyatının yüzde 40’ı kadar tasarruf yapılmış olması ve tasarruf ödemesi yapılan mühletin, toplam kontrat müddetinin beşte ikisine ulaşmış olması zarurî olacak.