Pirinçte 20 yılın rekoru! Besin fiyatlarındaki artış ve TL’deki kıymet kaybı nedeniyle Türkiye de listede

Pirinçte 20 yılın rekoru! Besin fiyatlarındaki artış ve TL’deki paha kaybı nedeniyle Türkiye de listede
Pirinçte son 20 yılda görülen en büyük arz açığının, fiyat artışlarını da beraberinde getirmesi ve ithalatçı ülkelerin bu durumdan olumsuz etkilenmesi bekleniyor. Türkiye’de tüketilen pirincin büyük bir kısmı yerli üretimle karşılanıyor. Lakin uzmanlar yüksek besin fiyatları nedeniyle, Türkiye’nin de ortalarında bulunduğu Pakistan, Suriye, ve birtakım Afrika ülkelerinin mevcut durumdan olumsuz etkilenebileceğini belirtiyor.

Fitch Solutions tahliline nazaran, global pirinç kıtlığı 20 yılın en üst düzeylerine tırmanıyor. Son olarak 2003-2004 periyodunda 18.6 milyon tona ulaşan açığın akabinde 2022 ve 2023 yıllarındaki açığın 8.7 milyon tona ulaşması bekleniyor.

Pirinç arzındaki yetersizliğin en değerli nedenleri Çin ve Pakistan üzere üretici ülkelerdeki makûs hava şartları ve Ukrayna’da devam eden savaş olarak gösteriliyor. Pekala düşen pirinç üretimi, artan fiyatlar ve pazarda oluşan açığın nasıl bir tesiri olacak? Kelam konusu durumdan en çok Endonezya, Filipinler ve Malezya üzere büyük pirinç ithalatçılarının etkilenmesi bekleniyor. Yüksek besin fiyatlarının görüldüğü Türkiye, Pakistan, Suriye ve Afrika ülkelerinde de mevcut durumun tesirlerinin görüleceği kaydediliyor.

Reis Besin İdare Heyeti Lideri Mehmet Reis dünyada pirinç üretimindeki düşüşe dikkat çekerek, bu durumun fiyatlara da olumsuz yansıyabileceğini belirtti. Reis Türkiye için ise durumun tıpkı formda olmadığını şu sözlerle açıkladı: “Uluslararası Hububat Konseyi’ne nazaran dünyada 500 milyon ton olan pirinç üretiminde 11 milyon ton azalma var. Güvenlik stokundaki azalma ise 5 milyon ton civarında. Türkiye’de 1 milyon tona yakın çeltik üretiliyor.

YETERLİLİK YÜZDE 80

Bunun pirinç olarak karşılığı 600-650 bin ton. Toplam muhtaçlık ise 750 bin ton. 90’lı yıllardan bu yana pirinçte her yıl üretim artışı var lakin ne olursa olsun Türkiye’de yeterlilik oranı yüzde 80-85 civarında. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ağustos sonuna kadar pirinç vergilerini sıfırladı. Gereksinimin da üzerinde pirinç ithalatı yapıldı ve açık giderildi, bu manada Türkiye için hiç risk yok. TMO çeltikte yüzde 200’ün üzerinde alım fiyatı verdi. Bu yüzden çeltikçiler de son derece mutlu. İklim koşulları uygun olursa 2024 için sorun yok.”

İYİLEŞME 2024’TE

CNBC’nin haberine nazaran, tüm bu tablo içinde en uygun gelişme 2023-2024 döneminde pazarın istikrarlı hale geleceğine dair beklenti. Pirinç üzere hammadeler için kullanılan cwt ölçü ünitesine nazaran 2023’e kadar her cwt için 17.30 olan pirinç fiyatı, 2024’te 14.50 dolara inecek. Hindistan’ın merkezde yer aldığı pirinç üretiminin gelecek beş yıl içinde her yıl ortalama yüzde 2.5 artması bekleniyor. Çin’in dünyanın en büyük pirinç ve buğday üreticisi olduğunu belirten Goughary, 20 yılı aşkın müddettir ülkedeki kuraklığın rekor düzeyde olduğunu ve pirinç üretiminin iklim koşullarından da etkilenebileceğini belirtiyor.

İTHALATIN MALİYETİ YÜKSELİYOR

Tarım tahlil şirketi Gro Intelligence’ın Kıdemli Analisti Kelly Goughary, Hürriyet’e yaptığı açıklamada, “Çalışmalarımıza nazaran Türkiye’de besin enflasyonu global besin fiyatlarının yükselmeye başladığı 2020’nin başından bu yana yüzde 352 düzeyinde seyrediyor. Misal devirde TL dolar karşısında kıymetli ölçüde kıymet kaybetti. Piyasada birden fazla ziraî eserin dolar üzerinden alınıp satıldığını düşündüğümüzde, iç piyasada yüksek besin fiyatlarıyla çaba eden Türkiye’de pirinç ithalatı daha kıymetli hale gelecek” diye konuştu.