Ekim, kasım, aralıkta gökyüzünde festival var

Ekim, kasım, aralıkta gökyüzünde festival var
Halk arasında yıldız kayması olarak bilinen ancak bilim dünyasında göktaşı yağmuru olarak adlandırılan gökyüzü olayı, önümüzdeki üç ay normale göre daha çok yaşanacak. Gökyüzü hava karardığında festival alanına dönecek.

Ege Üniversitesi Astrofizik Bölümü Öğretim Üyesi ve Astronomi Gözlemevi Müdürü Doç. Dr. Hasan Ali Dal, “Gökyüzünde ekim ayı sonu Orionid göktaşı yağmurunu, kasım ayı ortasında Leonidleri, aralık ortası Geminidleri ve ocak ayı başında ise Quadrantid göktaşı yağmurlarını izleyeceğiz. Bu üç ay gökyüzünde resmen festival yaşanacak” dedi.

ÖNÜMÜZDEKİ ÜÇ AYLIK DÖNEM ÇOK ÖNEMLİ
Yılın belirli dönemlerinde uzayda astronomiye dair ender yaşanan durumlar olduğunu belirten Doç. Dr. Hasan Ali Dal şunları söyledi:
“25 Ekim’de parçalı bir güneş tutulması olacak. Ardından da özellikle 3 aylık çok önemli bir döneme gireceğiz. Gökyüzünde halk arasında yıldız kayması olarak bilinen meteor yağmurları yaşanacak. Kuyruklu yıldızlar özellikle dünyanın yörüngesine yakın hareket ettikleri zaman kaya parçaları, toz parçaları yayarak gidiyorlar. Bir nevi uzay çöpü bırakıyorlar. Dünya da yörüngesi sırasında buralardan geçerken bu parçacıkları yer çekimi etkisine alıyor. Bu sayede gezegenimize düşüyorlar. Son dönemlerde dünyanın yörüngesine yakın çok fazla kuyruklu yıldız geçtiği için önümüzdeki günlerde gökyüzünde bir festival bizi bekliyor.

ATEŞ TOPU GÖZÜKEBİLİR
Önümüzdeki 3 ay 4 farklı göktaşı yağmuru yaşanacak. Bunlar yılın en önemli göktaşı yağmuru olarak adlandırılıyor. Gökyüzünde ekim ayı sonu Orionid göktaşı yağmurunu, kasım ayı ortasında Leonidleri, aralık ortası Geminidleri ve ocak ayı başında ise Quadrantid göktaşı yağmurlarını izleyeceğiz. Bu meteorlar bazen o kadar büyük olabilecek ki zaman zaman ateş topu gibi gözükebilir. Bir saatlik periyod içinde yıldız kayması dediğimiz meteor izi bu dönemlerde normalden çok daha fazla yaşanacak. Özellikle gece 1’den sonra güneş doğana kadar çok sayıda meteorun atmosfere girdiği görülecek. Geniş açılı objektifleri gökyüzüne çevirenler çok güzel görüntüler elde edebilirler.

BİLİM İÇİN ÇOK ÖNEMLİ
Bizim için bu göktaşı yağmurları çok önemli. Atmosferden dünyaya giren parçalara ulaşabildiğimizde ve onları analiz ettiğimizde çok fazla bilgi elde edebiliyoruz. Güneş sisteminin ve gezegenimizin nasıl oluştuğuna ve hatta parçalardaki minerallerden dünyanın su rezervinin nasıl oluştuğuna dair bize bilgiler getirdiği için bu olaylar bizim için çok önemli. Güneş sisteminin yaşına dair de detaylar taşıyorlar.

BU TARİHLERE DİKKAT
Yılın her döneminde farklı zamanlarda yaşanan meteor yağmurları önümüzdeki üç aylık dönemde en yoğun döneminde olacak. Yaz aylarında 50 meteor izi oluyorsa, bu üç ay boyunca 150’leri bulacak. Meteor yağmurları her akşam çıplak gözle görülebilecek. Ancak özellikle ekim ayının sonunda çok sık yaşanacak. 13-17 Kasım arası, aralık ayının ortası ve ocak ayının ilk günlerinde özellikle gece 01.00’den sonra çok fazla göktaşı yağmuru olacak.”

YILDA 15 BİN KÖY OKULU ÖĞRENCİSİ Astronomi İLE TANIŞIYOR
5 yıldır Ege Üniversitesi Astronomi Gözlemevi Müdürü olarak görev yapan Doç. Dr. Hasan Ali Dal, gözlem evinin çalışmalarının yüzde 65’inin yıldızlar ve astronomiye dair akademik çalışmalara, geri kalanın da bilim toplum etkinliklerine ait olduğunu söyledi. Halka açık astronomi eğitimleri ve etkinliklerinin dışında şu anda birçok farklı sosyal sorumluluk projesi yürüttüklerini belirten Dal şu bilgileri verdi:
“Yılda 1500 öğretmeni astronomi alanında eğitiyor, 22 bin öğrenciye ücretsiz astronomi etkinlik, gözlem ve eğitimleri veriyoruz. ‘Teleskopu köye getirdik’ projesi ile gözlem evine gelme imkanı olmayan okullara gidiyoruz. Teleskoplarımızı götürüyoruz. Konferanslar veriyoruz ve gözlem yapma imkanı sunuyoruz. Çocuklar ilk kez teleskop deneyimi yaşıyorlar. Yılda 15 bin köy okulu öğrencisini astronomi ile tanıştırıyoruz. Çeşitli hastalıklardan ya da engellerden dolayı da bizim yanımıza gelemeyen öğrencilerimiz için ‘Herkes Yıldızları Görebilir’ projesiyle bulundukları yere gidip etkinlikler yapıyoruz.”