Sağlıklı Yaşamın Şifresi: 5-4-3-2-1-0

Yrd. Doç. Dr. Taygun Dayı

Yakın Doğu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Beslenme ve Diyetetik AD Öğretim Üyesi

Yakın Doğu Üniversitesi Hastanesi Beslenme ve Diyetetik AD Pediatri Diyetisyeni KTDB-Üye No: 175

Ülkemizde oldukça yaygın görülen kalp ve damar hastalıkları, obezite, tip iki diyabet, kanser vb. hastalıklar ‘bulaşıcı olmayan hastalıklar’ arasında yer almaktadır. Bu hastalıkların gelişiminde yaşam tarzı alışkanlıkları önemli bir role sahiptir.

Sigara veya tütün ürünü kullanma, pasif içici olma, madde bağımlılığı, hareketsiz yaşam, stres, sağlıksız çevre koşullarına maruz kalma (hava, su ve toprak kirliliği, iş stresi, ilişkilerin yarattığı stres vb.) ve sağlıksız beslenme alışkanlıkları bu hastalıkların riskini arttıran ‘değiştirilebilir risk faktörleri’ arasında yer almaktadır.

Bu risk faktörlerini değiştirebilmek ve böylece hastalık riskini en aza indirmek için ‘5-4-3-2-1-0’ kuralını yaşam tarzı haline getirmek gereklidir.

‘5’

Her gün ‘beş’ porsiyon sebze ve meyve tüketin… Sebze ve meyveler lif, vitamin, mineral ve faydalı pek çok bileşen içerikleri dolayısı ile hastalıklardan koruyucu potansiyel etkilere sahiptir. Mevsiminde ve yöresel sebze-meyve tüketimine özen göstermek önemlidir…

‘4’

Kahvaltı, öğle ve akşam öğünlerinde ‘dört’ besin grubundan da besinlere tabağınızda yer verin… Besin gruplarımız: 1) Süt ve süt ürünleri, 2) Tam tahıl ürünleri, 3) Sebze ve meyveler ve 4) Et, tavuk, balık, yumurta ve kurubaklagiller olarak sınıflandırılır. Her ana öğünde (kahvaltı, öğle ve akşam) aşağıda yer alan ‘Örnek Tabak Modeli’ görseline uyum sağlamak besin çeşitliliğini arttırarak hastalık riskini azaltabilir…

‘3’

Her gün ‘üç’ ana (kahvaltı, öğle ve akşam) ve ‘üç’ ara (kuşluk, ikindi ve gece) öğün yapın… Bu hem metabolizma hızınızın azalmasını önleyecek hem de uzun açlık sonrası fazla kalori almanızı durduracaktır…

‘2’

Bir gün içerisinde ‘iki’ saatten fazla televizyon, bilgisayar, tablet, konsollu bilgisayar oyunları, telefon vb. teknolojik cihazlar başında zaman geçirmeyin…

‘1’

Her gün en az ‘bir’ saat fiziksel olarak aktif olun…

‘0’

Paketli gıdalar, şekerli besinler, şarküteri ürünleri, fastfood tarzı besinler, işlenmiş tahıl ürünlerinden uzak durun… Tercihen ‘hiç’ ya da ‘nadiren’ (haftada bir seferden az) tüketin…