Bazı insanların, özellikle yaşları ilerledikçe, en büyük korkularından biri yalnız kalma korkusudur. Gençler arasında da oldukça yaygın olan bu durum, dönem dönem insanların karşılaştığı bir duygu durumudur. Bu belirtiler varsa monofobiye yakalanmış olabilirsiniz! İşte detaylar…
Çağımızın hastalıklarından biri de hiç kuşkusuz yalnızlaşma, yani yalnız kalma korkusu olarak adlandırılmaktadır. Dünya nüfusu arttıkça yalnızlık korkusu taşıyan ve yalnızlaşan kişi sayısı da artmaktadır. Monofobi olarak da bilinen bu durumun belirtileri nelerdir?
YALNIZ KALMA KORKUSU (MONOFOBİ) NEDİR?
Yalnız kalma korkusu monofobi veya otofobi olarak adlandırılmaktadır. Kişi yalnız kaldığında günlük yaşamını olumsuz etkileyecek düzeyde şiddetli kaygı ve korku hissetmesidir. Bu durum kişinin sosyal çevresine, kariyerine ve ilişkilerine zarar verir.
YALNIZ KALMA KORKUSU NEDENLERİ NELERDİR?
Yalnız kalma korkusunun kesin bir sebebi yoktur. Korkunun gelişmesinin temelinde travmatik bir olay, aile ve sosyal çevre etkili olabilir. Yalnız kalma korkusu, çocukluk deneyimlerinden kaynaklanma olasılığı yüksek bir faktördür. Monofobi gelişimine neden olan faktörler şunlardır:
– Anne veya babanın ölümü
– İstismara maruz kalmak
– Boşanmak
– Aile içi şiddet
– Ailede ekonomik sorunlar
– Aile üyelerinin birinde ciddi rahatsızlık
– Ebeveyinlerinden birinden sürekli uzak olma
– Anne veya babanın alkol ve uyuşturucu gibi kötü alışkanlıklarının olması
YALNIZLIK KALMA KORKUSU (MONOFOBİ) BELİRTİLERİ NELERDİR?
– Baş dönmesi, bayılma veya mide bulantısı
– Karın ağrısı, kalp çarpıntısı, sıcak basması
– İçinde bulunduğu durumla orantısız yoğun kaygı
– Yalnızlık hakkında yoğun endişe
– Ölüm korkusu
– İzole edilmekten kaçınmak için büyük çaba
– Yalnız kalmamak için zarar verici ilişkilere veya bağımlılıklara tutunma
– Bir grup veya insan kalabalığının içindeyken bile dışlanmışlık veya yok sayılmışlık hisleri
Kişi hayatının diğer yönlerinde devam eden sorunlar yaşayabilir. Bu sorunlar; depresyon, anksiyete, aşırı sinirlilik ve sosyal fobi gibi psikolojik rahatsızlıkları içerebilir.
MONOFOBİYE YAKALANMA RİSKİ YÜKSEK OLAN KİMLERDİR?
Yalnız kalma korkusunu bazı psikolojik rahatsızlıklar ve tıbbi durumlar yol açabilir. Yalnız kalma korkusuna yakalanma olasılığını yüksek olan kişiler şunlardır:
– Borderline kişilik bozukluğu (BPD): BDP’li kişiler yalnız kalmaktan korkma ve reddedilme duygularını yoğun bir şekilde yaşar. Bu zihinsel sorun kişinin hayatında güçlüklere neden olmaktadır. Bu nedenle bu kişiler yalnız kalma korkusu bakımından risk altındadır.
– Bağımlı kişilik bozukluğu (DPD): DPD’li kişilerde kendilerine bakamayacak kadar güçsüz ve aciz hissetmesinden dolayı yalnız kalmaktan korkarlar.
– Aile geçmişi: Fobiye sahip bir ebeveyn veya yakına sahip olmak kişide de o fobinin gelişimine neden olabilir.
– Genetik: Gen mutasyonları anksiyete ve fobilere karşı kişiyi savunmasız hale getirir.
– Panik ataklar: Kişi panik atak geçirmesinden dolayı panik atak anlarında kimse yardım edemez düşüncesi yalnız kalmaktan korkar.
YALNIZ KALMA KORKUSU’NDAN KURTULMA YÖNTEMLERİ NELERDİR?
Yalnız kalma korkusunu yenmek için evde denenebilecek yöntemler vardır. Bu yöntemleri korku hayatınızın önemli bir kısmını etkilemiyorsa tek başınıza deneyebilirsiniz. Eğer hastalık günlük yaşamınızı aksatacak şekilde olumsuz etkiliyorsa uzman bir destek yardımı alınmalıdır. Yalnız kalma korkusunu yenmek için yöntemler şunlardır:
– Günlük tutma: Kişinin yalnızlığa karşı hissettiği korku, düşünce ve endişe duygularını iyi anlamasını sağlar.
– Gevşeme hareketleri: Sinir sistemini rahatlatmak korkuyu yenmede yardımcı olur. Nefes egzersizleri, kas gevşetici hareketler ve stresten kurtulmak için rahatlatıcı zihinsel imgeler oluşturmak yalnız kalma korkusunu yenmede etkili olabilir.
– Farkındalık meditasyonu: Şimdiki ana odaklanmayı ve endişeli düşüncelerin geçmesini sağlar. Ayrıca endişe ve korku düşüncelerini yargılamadan gözlemlemeyi kapsayan bir uygulamadır.
– Yoga: Sinir sistemindeki stres ve kaygının azalmasını destekleyen egzersizler ve hareketler yapılmasını sağlar.
MONOFOBİ TEŞHİSİ NASIL KONUR?
İlgili hastalıktan muzdarip olan bireylerin kendileri ya da çevresindeki insanlar tarafından bazı semptomlar tespit edildiği takdirde, mutlaka en kısa süre içinde bir psikologdan randevu alınması gerekir. Bu noktada rahatsızlığın altında yatan nedenleri tam anlamıyla kavrayabilmek, aynı zamanda farklı bir hastalıkla alakalı olup olmadığını tespit edebilmek adına ilgili kişiden bazı tıbbi testler istenebilir. Monofobi rahatsızlığının teşhisi sırasında ‘’Zihinsel Rahatsızlıkların İstatistik Kılavuzu’’ adı ile bilinen ve Amerikan Psikiyatri Derneği tarafından yayınlanmış olan kaynak, pek çok doktor tarafından sık sık kullanılır.
YALNIZ KALMA KORKUSU (MONOFOBİ) TEDAVİSİ
Yalnız kalma korkusu birçok tedavi yöntemi ile iyileştirilebilir. Diğer fobilerde uygulanan ilaç tedavisi ve psikoterapi uygulanan tedavi yöntemleridir.
1. PSİKOTERAPİ
Psikoterapi yöntemleri ile semptomları hafifletecek nefes egzersizleri ve meditasyon teknikleri öğrenilir. Korkunun temel nedenin farkına varılması sağlanarak yalnız kalma ile ilgili korku ve endişe duygularının ortaya çıkması engellenir. İki farklı psikoterapi yöntemi vardır:
Bilişsel davranışçı terapi: Kişinin fobi ile ilgili düşüncelerinin farkına varmasını ve bu düşüncelerle nasıl başa çıkmasını öğretir.
Duyarsızlaştırma terapisi: Kişinin yalnız kalma korkusu ile karşı karşıya kaldığı süreyi kademeli olarak artırılarak kişinin korkuyu yenmesi sağlanır.
2. İLAÇ TEDAVİSİ
Her zaman ilaç tedavisine başvurulmamakla beraber kimi zaman fobilerin neden olduğu sorunları çözmede oldukça etkilidir. Özellikle korkuyu tetikleyen durumlar ile karşılaştığında sakin olmasını sağlar. İlaç tedavisi yalnız kalma korkusunu yenildiğinde kesilir.