TEV Bursiyeri Aziz Sancar’la bilimi sevdi… Kutuplarda öğrendikleriyle kansere deva arayacak

TEV Bursiyeri Aziz Sancar’la bilimi sevdi… Kutuplarda öğrendikleriyle kansere deva arayacak
Dünyaca ünlü bilim insanı Aziz Sancar, 2015 yılında Nobel Kimya Ödülü’nü aldığında Feride Karatekin 16 yaşında, Niğde’de yaşayan bir lise öğrencisiydi. Aziz Sancar’ın ses getiren muvaffakiyetini öğrendiğinde, bilime olan ilgisini fark etti. Bu ilgi onu İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Moleküler Biyoloji ve Genetik Kısmı öğrencisi yaptı.

Üniversite öğretimini dereceyle tamamlayan Feride Karatekin geçtiğimiz yıl TEKNOFEST’te idolü olan Aziz Sancar’a soru sorma fırsatına sahip oldu. Lakin sorusunu sorarken heyecandan gözyaşlarına hakim olamadı. Onun bilimsel seyahatinde Aziz Sancar üzere tesiri olan bir öteki isim de dedesi Ergün Demir’di. Genetik üzerine çalışmak isterken dedesini kanser nedeniyle kaybetmesi Feride Karatekin’in yol haritasını değiştirdi. Artık o kutup araştırmalarında edindiği bilgiyi kansere tahlil aramak için kullanmayı hedefliyor.

Bir market zincirinde çalışan babası ve yaşadığı sıhhat meseleleri nedeniyle tekraren ameliyat olmasına karşın kızını okutmak için çalışmaya devam eden annesini başarılarıyla gururlandırırken Feride Karatekin’in en büyük destekçilerinden biri de Türk Eğitim Vakfı (TEV) oldu. Kazandığı TEV bursuyla üniversite hayatını tamamlayan Karatekin artık Cambridge’deki British Antarctic Survey (BAS) çatısı altındaki kutup araştırmalarına katılmaya hak kazanan bir stajyer. Sıradaki durağı ise kanser çalışmaları için evvel İsrail, sonra Singapur olacak. Karatekin, karşılaştığı zorluklara karşın azimle yürüttüğü bilimsel çalışmalarını ve Aziz Sancar’ın hayatındaki kıymetini şöyle anlattı;

AZİZ SANCAR ÜZERE ÇALIŞMAK İSTİYORDUM
“Aziz Sancar’ın Nobel Kimya Mükafatı aldığını duyunca çalışmalarını araştırdım. Biyokimyada doktora yapması ve DNA’lar üzerine ilerlemesi beni çok etkilemişti. Onun üzere moleküler seviyede çalışmak istiyordum., Moleküler Biyoloji ve Genetik okumaya karar verdim.”

SANCAR’A SORU SORARKEN GÖZYAŞLARINA BOĞULDU
Günden güne Nobel ödüllü bilim insanına hayranlığının pekiştiğini lisana getiren Karatekin, 2021 TEKNOFEST’te gençlerle buluşan Sancar’a soru sorma imkânı buldu. Soru sorarken heyecandan ağlayan genç bilim insanı o günü anlatırken; “Öğrenciliğimin birinci yıllarında Aziz Hoca’ya, bir gün onun üzere olmak istediğimi yazdığım bir e-posta atmıştım. Emsal bir heyecanı “Sevgili kızım Feride” diyerek başlayan ve beni motive eden karşılığıyla yaşamıştım. Karşımda görmek ve kendisine biyolojik saatlerle ilgili soru sormak en keyifli anlarımdan biriydi, kendimi tutamadım. Aziz Sancar’ı üç sözle idol, gurur, bilim olarak anlatabilirim” tabirlerini kullandı.

YOLUM KUTUP ARAŞTIRMALARIYLA KESİŞTİ
Feride Karatekin, 2017 yılında başladığı İstanbul Teknik Üniversitesi’nde Kutup Araştırmaları Öğrenci Grubu (PolSTeam) ile tanıştı. Türkiye’nin Arktik ve Antarktika’da yapmış olduğu bilimsel çalışmaları takip eden Karatekin; “2021 yılında TÜBİTAK MAM Kutup Araştırmaları Enstitüsü’nde (KARE) 6 ay burslu olarak çalıştı. KARE’deki çalışmalarını tamamladıktan sonra İngiltere’yi hedefleyen Karatekin, Cambridge Üniversitesi’ne bağlı British Antarctic Survey (BAS) izleme müdürü Kevin Hughes’a Antarktika’daki etraf müdafaa siyaseti ve istilacı tiplerle ilgili bir bildiri attı. O bildiri, ona BAS’ta staj kapısını açtı. Karatekin; “Kevin Hoca daha evvel hiç stajyer almadıklarını birinci defa kısım arkadaşım Rümeysa Uzun ile beni stajyer olarak kabul edeceklerini yazan bir bildiri attı. Prof. Dr. Burcu Özsoy hocamızın referansıyla BAS’ta staj kabulü alan birinci öğrenci olmaktan gururluyum. Türkiye-İngiltere ortak kutup projesinde çalışacağım. Gidişimizin Türkiye’deki öteki öğrenciler için kapının aralanmasına sebep olacağını düşünüyorum” dedi.

DEDESİNİN VEFATI ONU KANSER ÇALIŞMALARINA İTTİ
4 sene evvel dedesini akciğer kanseri nedeniyle kaybeden Feride Karatekin, yaşadığı acıyla bilimsel amaçlarının rotasını değiştirdi. Kansere dermanın kutuplardaki tek hücrelilerde olabileceği fikrinden hareket eden Karatekin kelamlarına şöyle devam etti; “Farklı alanlar üzere dursa da Antarktika’yla ve kanserle ilgili birikimimi sentezleyeceğim bir çalışma yapacağım. Antarktika’daki tek hücreli organizmalar çok soğuk ortamlara ahenk sağlayabilmek için farklı yapıya bürünüyor ve yapılan kimi çalışmalar ortaya çıkan protein, enzim üzere eserlerin kanser ilacı üretiminde kullanılabileceğini gösterdi. Bu doğrultuda İngiltere’deki çalışmalarımın akabinde evvel MEB-İsrail Dışişleri Bakanlığı Hükümet Bursuyla İsrail’in en güzel bilim enstitülerinden biri olan Weizmann’da kanser için çalışacağım. Sonraki durağım ise TEV-SINGA bursuyla gideceğim National University of Singapore’da (NUS) biyokimya doktorası olacak. Orada akciğer kanseri üzerine de çalışacağım”

TEV’E VEFA BORCUM VAR
Niğde’den İstanbul’a okumaya geldiğinde ailecek yaşadıkları maddi zorluklardan ötürü badire yaşayan Feride Karatekin’e TEV el uzattı. “İleride ben de TEV bursiyerlerine dayanak olacağım” diyen Karatekin birebir vakitte; “Zor vakitlerde TEV bursiyeri olmak benim için kıymetli kapılar açtı, mentor takviyesi almak da kıymetliydi. Bu nedenle TEV’e vefa borcum var” diyor.