Savaş kömüre bağımlılığı artırdı

Savaş kömüre bağımlılığı artırdı
Rusya-Ukrayna savaşının tesiriyle kömüre olan talep beklentilerin üzerinde artış kaydetti, fiyatlar da rekor düzeylere tırmandı. Doğalgaz sorunlarıyla başlayan global güç krizinin kömür kriziyle devam etmesinden telaş ediliyor

Doğalgazda tedarik dertleri ve elektrik kullanımının artmasıyla birlikte geçen yıldan bu yana kömür talebinde de süratli artış oldu. Rusya’nın Ukrayna’yı işgali kömür piyasasını ivmelendirdi, fiyatlar da artan taleple birlikte rekor düzeylere tırmandı.

Dünyanın en kirli fosil yakıtı olan kömürün global iktisat için büyük tesirleri var. Fiyatlardaki yükselişin enflasyonu da artırması bekleniyor. Lakin son yükselişe karşın analistler kömürün hala görece ucuz yakıtlar ortasında olduğunu belirtiyor.

Memleketler arası Güç Ajansı bilgilerine nazaran kömürden elektrik üretimi 2021’de evvelki yıla kıyasla yüzde 9 arttı. Bu, en büyük artış olarak kayda geçti. 2022’de toplam kömür tüketiminin yüzde 2 civarında artarak 8 milyar metrik tonun üzerine tırmanması ve en az 2024 yılına kadar bu düzeylerde kalması bekleniyor.

Ajansın raporuna nazaran kömür kaynaklı karbon emisyonlar 2024’te en az 3 milyar ton artacak.
2021’in ortalarında pandemi kısıtlamalarını gevşetildiği dünyada fabrikaların ve dükkanların açılmasıyla elektrik talebinde de artış oldu. Lakin kömür tüketiminden uzaklaşan Avrupa başta olmak üzere birçok bölge doğalgaz problemleri ve elektrik kesintileriyle karşı karşıya kaldı. Bu durum tüm dünyada doğalgaz fiyatlarının artmasına neden oldu ve güç krizini tetikledi.

Daha uygun maliyetli kömüre olan talep de arttı. İklim konusunda dünyanın en tezli gayelerini koyan Avrupa Birliği’nde geçen sene kömür kullanımı yüzde 12 arttı. Bu, 2012 yılından beri görülen birinci artış oldu. Kömür tüketimi ABD’de yüzde 12 artarken Asya, Afrika, Latin Amerika, Hindistan ve Çin’de de da tüketim arttı.

Avustralya’da vadeli gösterge kontratın fiyatı ton başına 100 dolar düzeyinin altında seyrederken Ekim ayında 280 dolara yükseldi. Rusya’nın işgali sonrası ise fiyatlar 440 dolarla tüm vakitlerin en yüksek düzeyine çıktı. Misal yükselişler Avrupa ve ABD’de de görüldü. ABD’de fiyatlar bu ay 13 yılın doruğuna çıktı.

S&P Küresel Global Güç Ünitesi Yöneticisi Xizhou Zhou “Kömür tedarik zinciri bu çeşit bir şoka hazırlıklı değildi” yorumunu yaptı.