Rusya petrol yaptırımları nedeniyle üretim ve ihracatta tahlil arayışında

Rusya petrol yaptırımları nedeniyle üretim ve ihracatta tahlil arayışında
Rusya’nın ana ihracat kalemi petrol üretimi yaptırımlar nedeniyle düşmeye başlarken, ihracatında ise “alternatif” metotlar uygulanmaya başlandı.

Rusya iktisadının bel kemiğini oluşturan petrol üretiminin, yaptırımlar nedeniyle düşmesine kesin gözüyle bakılırken, ülkenin ihracattaki mümkün kayıplarının telafi edilebilmesi için de alternatif tahlil arayışı sürüyor.

Rusya’ya uygulanan yaptırım sayısı 10 bine dayandı

Memleketler arası Güç Ajansından (IEA) derlenen bilgilere nazaran, Mart’ta Rusya’nın petrol ihracatı günlük 700 bin varil düşüş gösterdi.

Ayrıyeten, IEA datalarına nazaran Rusya’daki rafinelerin üretimleri düşerken, milletlerarası ithalatçıların Rus petrolü alımını azaltmaya başladığı ve bu nedenle Rusya’daki akaryakıt depo kapasitesinin dolmaya başladığı tabir ediliyor. Ülkenin petrol üretiminin nisanda da günlük 1,5 milyon varil düşeceği kestirim ediliyor.

Milletlerarası yaptırımlar ve ambargonun tesirinin tam olarak hissedilmeye başlanması nedeniyle, ülkenin petrol üretiminin mayıstan itibaren günlük 3 milyon varile kadar azalabileceği öngörülüyor.

Rusya Başbakan Yardımcısı Aleksandr Novak ise, 7 Nisan’da yaptığı açıklamada, lojistik problemleri nedeniyle nisan ayında petrol üretiminin mart ayına oranla yüzde 4 ila 5 azalmasını beklediklerini söylemişti.

Rusya Federal Gümrük Servisi ise ülkenin petrol dahil tüm eserlerine yönelik resmi ihracat datalarının süreksiz olarak açıklanmayacağını duyurmuştu.

Dünya petrol üretiminde yaklaşık yüzde 10 hisseye sahip Rusya, 2021’de günlük ortalama 10,5 milyon varil, martta ise ortalama 11 milyon varil seviyesinde petrol üretti.

OilX danışmanlık şirketinden yapılan açıklamada, NASA’ya ilişkin uydu manzaralarından elde edilen bilgilere nazaran, Rusya’nın petrol üretiminin nisanda bir evvelki aya kıyasla yüzde 8 civarında düştüğü kaydedildi.
Yaptırımlara karşın Rus petrolüyle ticaret sürüyor

Ukrayna’daki savaş nedeniyle ABD ve İngiltere, Rus petrolü ithalatını durdurma kararı almıştı.

Avrupalı çok sayıda ülke de Rus petrolü alımını azaltmayı yahut tümüyle durdurmayı planladığını açıklarken, Rusya’nın, düşen talebi telafi edebilmek için kendi üretimi olan Ural petrolünü Brent çeşidi petrole oranla yüzde 20 ila 30 ortasında indirimle sattığı kaydediliyor.

Uzmanlar, tüm yaptırımlara karşın, Rus petrolü ticaretinin indirimlerin yanı sıra “karışım” prosedürü uygulanarak devam ettiğine işaret ediyor.

Buna nazaran, petrol şirketleri ve tüccarların, Rusya’da üretilen petrolün öbür bölgelerdeki petrolle muhakkak oranlarda karıştırıldığı vakit yaptırımların delinmemiş olduğu gerekçesiyle Rus petrolü satın almaya devam ettikleri öne sürülüyor.

ABD merkezli The New York Times’ta yer alan haberde, Rusya’nın deniz yolu ile petrol ihracatında ise varış noktası bildirilmeyen tankerleri kullanmaya başladığı öne sürülmüştü.

Avrupa Birliği (AB) de, Almanya ve Macaristan üzere ülkelerin karşı çıkması nedeniyle Rus petrol ithalatına yönelik kapsamlı bir yaptırım kararı almakta zorluk çekiyor.

Brüksel merkezli fikir kuruluşu Bruegel, dünyanın en büyük petrol ihracatçılarından Rusya’nın AB’ye gerçekleştirdiği petrol ve petrol eserleri ihracatından elde ettiği günlük nakit gelirin 700 milyon dolar seviyesinde olduğunu kestirim ediyor.
Rusya, Çin ve Hindistan’a ihracatı artırmak istiyor

Rus yetkililer, bilhassa güç ihracatında süratli bir büyüme kaydeden Asya pazarlarını hedeflediğini uzun müddettir lisana getiriyor. Fakat, Rusya’nın ihracatına yönelik kısıtlamalar ve yaptırım riskleri nedeniyle Moskova, Asya pazarlarına ihracatı artırmaya yönelik adımlarını sıklaştırıyor.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, 28 Mart’ta yaptığı açıklamada, Avrupa’da düşen pazar hissesi nedeniyle Rusya’nın hacimlerini Asya dahil öbür bölgelere yönlendirebileceğini söylemişti.

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin de 14 Nisan’da Rus hükümet yetkilileriyle bir toplantı gerçekleştirerek, “Enerji kaynaklarının batıya tedariki azalacak. Bu nedenle adım adım, ihracatımızı süratle büyüyen güney ve doğu piyasalarına yönlendirmemiz kıymetli.” demişti.

Rusya’nın alternatif pazar arayışında gözünü çevirdiği ülkeler ortasında Çin ve Hindistan ön plana çıkıyor. Rusya ile Çin ortasındaki ticaret hacminin yılda 100 milyar doları geçmesi ve iki ülke ortasında petrolden doğal gaz ticaretine kadar kıymetli mutabakatların imzalanması, bu alandaki iş birliğinin daha da derinleşebileceğini gösteriyor.

Lakin savaş öncesine kadar hatırı sayılır ölçüde Rus petrolü ithal eden Hindistan’ın bu istikametteki alımlarını artırdığına yönelik açıklamalar, ABD’nin reaksiyonunu çekiyor.

Hindistan Maliye Bakanı Nirmala Sitharaman, 1 Nisan’da yaptığı açıklamada, Rusya’nın petrolünü indirimle verdiğine işaret ederek, “İndirimde petrol varsa neden almayalım? Buna halkımız için muhtaçlığımız var ve biz de almaya başladık.” demişti.

ABD idaresi bilhassa Hindistan’ın kelam konusu ithalatı düşürmesine yönelik siyasi baskıyı artırdı.

ABD Lideri Joe Biden, Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile yaptığı görüşmede, daha fazla Rus petrolü almanın Hindistan’ın “çıkarına” olmadığını söz etti.

Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar ise 13 Nisan’da yaptığı açıklamada, dünyanın Hindistan yerine Avrupa’nın petrol ithalatına odaklanması gerektiği biçiminde reaksiyon göstererek , “Muhtemelen bir aylık Rus petrolü ithalatımız, Avrupa’nın yarım günde aldığı kadardır.” tabirini kullanmıştı.

Rusya’ya rastgele bir yaptırım uygulamayan Hindistan, geçen yıl ithal ettiği toplam petrolün yaklaşık yüzde 2,7’sini Rusya’dan almıştı.

Ekonomistler, Rusya’nın petrol ihracatında rotayı Asya’ya çevirmesinin, limanları da içeren altyapısının Batı’ya ihracata yönelik olması nedeniyle kolay bir süreç olmayacağı konusunda hemfikirler.

Batılı ülkelerin yüksek teknoloji eser sevkiyatına yönelik yaptırımları ve Baker Hughes, Halliburton üzere petrol hizmetleri şirketlerinin Rusya’daki faaliyetlerini azaltma kararı almaları da Rus petrol üretimini derinden etkileyecek etkenler olarak ön plana çıkıyor.