Rekabet Heyetinin ikinci market soruşturmasında karar sonbaharda verilecek
Rekabet Konseyinin ikinci market soruşturmasında karar sonbaharda verilecekRekabet Kurumu Lideri Küle, perakende kesimine ait ikinci soruşturmada …
Rekabet Konseyinin ikinci market soruşturmasında karar sonbaharda verilecek
Rekabet Kurumu Lideri Küle, perakende kesimine ait ikinci soruşturmada “topla-dağıt karteli” kapsamında tekrar fiyat tespiti üzerine ağırlaştıklarını belirterek, kelam konusu soruşturmada en son kararın bu yılın sonu üzere verileceğini söyledi.
Rekabet Kurumu Lideri Birol Küle,Rekabet Kurumunda soruşturmaları daha çok şikayet üzerinden başlatmaya ihtimam gösterdiklerini söyledi.
Resen başlatılan soruşturma sayısının çok az olduğunu söz eden Küle, şikayetlerin evvel ilgili süzgeçten geçtiğini, sonra Şuraya geldiğini bildirdi. Kurulun ön araştırma yapılmasına karar vermesinin akabinde resmi sürecin başladığını söz eden Küle, süreci şöyle anlattı:
“İlk evvel ön araştırma başlatıyoruz. Heyet kararıyla yerinde inceleme yetkimiz var. Bu kademede özel hayata muhakkak girmiyoruz. Yüksek teknoloji ekipman takviyesi ile inceleme yapan uzmanlarımız bu hususta eğitimli ve şuurlu. Yalnızca inceleme konusu araştırılıyor, özel hayatla ilgili hiçbir şey incelenmiyor. “
AA muhabirine yaptığı değerlendirmede Küle, teknolojiye önemli yatırım yaptıklarını ve çok gelişmiş teknolojik aletleri sayesinde her türlü bağlantı platformuna erişebildiklerini söz etti. “Fiyat kontrolü yapmıyoruz”
Küle, bilhassa perakende soruşturmalarında kamuoyunda “Rekabet Şurası fiyat kontrolü yapıyor” algısının ortaya çıktığına dikkati çekerek, “Biz fiyat kontrolü yapmıyoruz. Biz fiyat nasıl oluşuyor, ona bakıyoruz. Bizim için fiyatın oluşum süreci çok kıymetli. Yoksa bu fiyat düşüktür, yüksektir, bu türlü olmalıdır üzere müdahalemiz yok. Fiyatı birlikte belirlemeye yönelik bir irtibat var mı, birlikte arz belirleniyor mu, pazar paylaşımı var mı, hassas bilgiler paylaşılıyor mu? Bu ve gibisi uygulamalar varsa bizim alanımıza girer.” değerlendirmesinde bulundu.
Dünyada enflasyonist bir ortamın olduğunu tabir eden Küle, bu durumdan Türkiye’nin de etkilendiğini söyledi. Küle, bu ortamda Rekabet Kurumu olarak üzerlerine düşen sorumluluğun şuurunda olduklarını ve var olan enflasyonun ne kadarının rekabet ihlallerinden kaynaklandığının kendilerini ilgilendirdiğini aktarırken, “Kim diyebilir ki enflasyonun tamamı maliyet enflasyonudur. Bunun içinde kesinlikle rekabet ihlalleri vardır. Biz bunla ilgili kendimizi sorumlu tutuyoruz.” diye konuştu.
“Büyük teşebbüslerin alıcı gücünden kaynaklanan problemler var”
Küle, perakende bölümünde organize pazarın çok sağlıklı bir yapıya sahip olmadığını belirterek kelamlarına şöyle devam etti:
“Organize pazarın içinde ağırlaşmanın dikkati cazip boyutta olması istikrarları bozuyor. Tüketiciler olarak yalnızca raftaki fiyata bakıyorsunuz lakin raftaki fiyatın ötesinde pazarda çok önemli hissesi olan büyük teşebbüslerin tedarikçilerle olan ilgilerinde alıcı gücünden kaynaklanan sıkıntılar var. Münasebetiyle sağlıklı bir iktisat için üretim tarafını güçlendirmek lazım. Fakat siz pazarda alıcı gücüne sahipseniz, o güç üreticinin sağlıklı büyümesine, gelişmesine, yatırım yapmasına da mahzur olabilirsiniz. Münasebetiyle değerli pazar gücüne sahip olan teşebbüslerin bu güçlerinden kaynaklı olumsuz uygulamaları pazarda çok taraflı görebiliyoruz.”
Perakende kesimi ile ilgili soruşturmada topla-dağıt karteli kapsamında tekrar fiyat tespiti üzerine ağırlaştıklarını anlatan Küle, “‘Topla-dağıtta bir tedarikçi, teşebbüslerin birbirleriyle direkt münasebeti olmaksızın onların ortasındaki irtibatı sağlıyor. Fiyat geçişleri, promosyonlar, kampanyalar hatta indirimleri birlikte belirliyorlar. Bu da fiyatlar genel düzeyine üst taraflı bir ivme kazandırıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“Uzlaşma talepleri reddedildi”
Küle, zincir marketlerle ilgili açılan iki soruşturmanın da konusunun birebir olduğunu belirterek, 5 zincir market ve 14 tedarikçi için açılan ikinci soruşturmada 3 teşebbüsün uzlaşma talebinde bulunduğunu söyledi.
Küle, bu teşebbüslerin, “İhlali kabul etmiyoruz ancak Rekabet Heyeti ile uzlaşmak istiyoruz.” demesi üzerine uzlaşma taleplerini reddedildiğini aktarırken, “Uzlaşma müracaatının ruhunda ihlali kabul etmek temel prensiptir.” dedi.
Perakende dalına yönelik 2. soruşturmada şu anda 3. yazılı savunmaları aldıklarını söz eden Küle, son kararın muhtemelen sonbahar aylarında verileceğini söyledi.
“Rakipler bilgi alışverişinde bulunamaz”
Küle, rakip firmaların hassas bilgi, geleceğe dair fiyat, üretim, teknolojik değişimle ilgili bilgi alışverişinde bulunamayacaklarını belirterek, bu türlü bir durumu asla affetmeyeceklerine dikkati çekti.
Firmaların birlikte hareket etmesinin piyasadaki yarışı engellediğini söz eden Küle, “Bu durumda verimlilik düşer, inovasyon biter. İnovasyonun bitmesi iktisat için felakettir. Fiyatlar genel düzeyi üst istikametli hareket eder, kalite düşer, inovatif aksiyonlar alınamaz, tüketici refahı önemli ziyan görür. Münasebetiyle kartel alakaları; ülkenin kalkınma ve büyüme siyasetlerine çok büyük ziyan verir.” dedi.
Kurumun en çok dikkat ettiği konulardan birisinin pazar tarifi olduğunu söyleyen Küle, buradan hareketle hakim durumdaki teşebbüsün pazardaki uygulamalarını tahlil ettiklerini bildirdi.
Teşebbüsün hakim durumda olduğu pazardaki olumsuz yönelimlerine müdahale ettiklerini belirten Küle, “Pazarda çok sayıda firmanın olması ve pazar hisselerinin istikrarlı olarak dağılması bizim için son derece değerli. Örneğin ‘Yemek Sepeti’ soruşturmasından sonra pazara girişin önü açıldı. Yeni girişler ve aldığımız taahhütler ile pazar istikrara geldi.” sözünü kullandı.
“Devam eden 32 soruşturma var”
Başkan Küle, Rekabet Kurumunun bugüne kadar 394 soruşturma tamamladığını ve 32 soruşturmanın ise devam ettiğini bildirirken, “Tamamlanan 394 soruşturmanın altısı taahhüt ile sekiz soruşturma ise uzlaşma ile sonuçlandırıldı. 1999- 2022 yıllarında uygulanan idari para cezası ölçüsü 10 milyar 725 milyon 990 bin 278 lira oldu.” değerlendirmesinde bulundu.