OSD/Eroldu: Uzak Doğu’daki üretimi Türkiye’ye taşımak istiyorlar

OSD/Eroldu: Uzak Doğu’daki üretimi Türkiye’ye taşımak istiyorlar
Uzak Doğu üretim merkezlerinden Türkiye’ye yönelik bir hareket olduğunu gözlemdekilerini belirten Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Lideri Cengiz Eroldu, “Mesela Türkiye’ye gelen, gelmek isteyen İtalyan firması sayısında artış var son zamanlarda”…

Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Lideri Cengiz Eroldu, Türkiye’deki otomotiv üretiminde Türkiye’nin büyümesine paralel olarak yüzde 4,4 düzeyinde adetsel bir artış olduğunu belirterek, “Bu da olağan beraberinde doğal olarak bir kapasite kullanımında düzgünleşme getiriyor. Yüzde 60 olan kapasite kullanımımız birinci 9 ay sonunda yüzde 66’ya yükselmiş oldu. İhracat adetlerinde de 2,4’lük bir artış var. Bu ne demek? Aslında iç piyasada bir ölçü daha yerlinin hissesi artıyor” dedi.

Ocak-Eylül periyoduna ilişkin otomotiv üretim ve ihracatına ait açıklamalar yapan OSD Lideri Eroldu, tedarik zincirinde bir yer değiştirme durumu olduğunu lisana getirdi.

Uzak Doğu üretim merkezlerinden Türkiye’ye yönelik bir hareket gözlemlediklerini söz eden Eroldu, “Geçen gün ben İtalya Ticaret Odası’yla konuşuyordum. Mesela Türkiye’ye gelen, gelmek isteyen İtalyan firması sayısında artış var son vakitlerde. Zira Uzak Doğu’da yaptırdıkları üretimleri Türkiye’ye taşımak istiyorlar. Artık hasebiyle o denli bir boyutu var. Yani Türkiye’nin o açıdan yatırım çekmeye çok uygun bir konjonktürü var. Ancak Türkiye’nin zorluğu da şurada, artık CDS’lerin bu kadar yüksek olduğu bir yerde de yurt dışı borçlanma maliyetleri çok fazla” diye konuştu.

Bence yatırımın önündeki en değerli manilerden birinin, Türkiye’nin borçlanması olduğunu aktaran Eroldu, “Finansal maliyetler çok arttı. Bugün gidip çift dijitli Döviz bazında borçlanmak her bölümün yapabileceği bir şey değil. Genelde büyük resme baktığımız vakit burada bence çok önemli bir pazar var. Kimse bu pazarı bırakmaz, bırakmak istemez. Lakin yatırımların bence ertelenmesinde, gecikmesinde tekrar finansman konusu ön plana çıkacak diye düşünüyorum” değerlendermesinde bulundu.

“ÖTV’de güncelleme gerekiyor ancak beklemiyorum”

ÖTV konusunda matrahın güncellenmesine muhtaçlık olduğunu lisana getiren Eroldu, “Fakat bu türlü bir değişikliğin de olacağını ben beklemiyorum fakat doğal sonuçta bu söylentiler, bu konuşmalar da iç piyasaya ziyan veriyor bir yerde. Zira bunları dikkate alarak birtakım müşterilerde erteleme kararları olabiliyor. Bu kesinlikle yönetmemiz gereken bir husus. Artık doğal ihraç pazarlarındaki bu talep daralması riskine karşılık bizim kesinlikle otomotiv endüstrini korumak manasında, otomotiv endüstrinin yarattığı istihdam, otomotiv endüstrinin yarattığı ihracat, katma kıymeti korumak manasında üstteki unsurlarla iç piyasanın desteklenmesi bizce son derece değerli bir yer teşkil ediyor” açıklamasında bulundu.

Türkiye’de güç konusunda Avrupa gibisi risklerin olmamasına karşın, Avrupa’daki risklerin endüstriyi etkileyebileceğini anlatan Eroldu, bilhassa çelik, alüminyum üzere çok yüksek güç kullanan tesislerde riskli bir devrin de oluşabileceğini ve bunun da ayrıyeten sanayiciyi önümüzdeki aylar için endişelendirdiğini söyledi.

“2022 yılının en berbatı geçti üzere duruyor”

Tedarik zincirindeki kırılganlık konusunda bir ölçü güzelleşme beklediklerini bildiren Eroldu, “Yani bu kırılganlık nereye kadar devam edeceği konusunda farklı farklı varsayımlar var. 2023 yılının sonuna kadar varsayım var, 2023 yılının yarısına kadar varsayım var. Ancak artık bizim otomotiv endüstrinin yıl sonu iddialarında de göreceğiz, tekrar 2022 yılının en berbatı geçti üzere duruyor. Son çeyrekte tedarik zinciri kırılganlığı konusunda daha az etkileneceğiz üzere ancak doğal hadise da var. İşte dünyada global çapta 3,5 milyon adet üzere bir kayba yol açtı bu gelişmeler. 2023 yılında da bir ölçü güzelleşmeyle bir arada yeniden bu meselelerin da devam edeceğini öngörüyoruz” tabirlerini kullandı.

Dünya otomotiv üretim adetlerinde bir ölçü kötüleşme olduğunu lisana getiren Eroldu, “Bir daha dünya 100 milyonluk adedi görebilir mi? Biraz güç üzere duruyor. Şu an her ne kadar iddialarda 2025 yılında 100 milyonluk sayılar gösterilse de şu anda 84 milyonlarda herhalde 80-90 milyon düzeyinde bir yerlerde kalacak. Avrupa’da durum nasıl dersek, Avrupa’daki sayılar daha paralel, yani hazirandaki iddiayla şu andaki varsayım ortasında da Avrupa’da büyük bir farklılık öngörülmüyor fakat esasen artık Avrupa çok düşmüş durumda, 17 milyonlardan 12 milyonlara gelmiş durumda. Bunun daha aşağısı olur mu? Natürel resesyon olursa olur. Bunu da orada görecek test edeceğiz lakin şu andaki milletlerarası kuruluşların kestirimleri Avrupa’da 2023 ve sonrasında bir ölçü artışın kelam konusu olacağı yönünde” değerlendirmesinde bulundu.

“Yerlinin hissesi artıyor”

Türkiye’deki otomotiv üretiminde ise Türkiye’nin büyümesine paralel olarak yüzde 4,4 düzeyinde adetsel bir artış olduğuna dikkati çeken Eroldu, “Bu da tabi beraberinde doğal olarak bir kapasite kullanımında güzelleşme getiriyor. Yüzde 60 olan kapasite kullanımımız birinci 9 ay sonunda yüzde 66’ya yükselmiş oldu. İhracat adetlerinde de 2,4’lük bir artış var. Bu ne demek? Aslında iç piyasada bir ölçü daha yerlinin hissesi artıyor” dedi.

Cengiz Eroldu, ihracat fiyatında da artış olduğunu belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Ama natürel bunu da güzel okumak lazım, burada artık birkaç tane fenomen var. Bir tanesi biliyorsunuz, Türkiye’deki sayıların hepsi Amerikan doları lakin otomotiv sanayi avro bazlı ithalat, avro bazlı ihracat yapıyor. Burada alışılmış gösterimde 2 milyarlık bir kayıp oluyor. Bu gerçek bir kayıp değil lakin alışılmış avrodan dolara çevirdiğiniz vakit parite tesirinden ötürü bir kayıp var. Öteki taraftan artan fiyatlar da var, artan maliyetlerinden ötürü artan fiyatların da ihracata getirdiği artı var. Münasebetiyle burada adetsele bakmak lazım yani adetselde aslında üretime paralel artışımız yüzde 2,4, yeniden de bu güç vakitler için güzel sayılar olarak yorumluyoruz ki bilhassa alışılmış bu sene çipten ötürü etkilenen önemli tesislerimiz oldu. Bu türlü bir ortamda yüzde 2,4 artırmış olduk.

Otomotiv pazarı da yüzde 5,6 oranında geçen yıldan daha düşük. Bu da aslında Türkiye pazarında hâlâ bulunurluk sıkıntısının devam ettiğini gösteriyor. Yoksa Türkiye’deki talep aslında geçen yıldan daha düşük değil lakin marka bazlı hem yerli üreticilerde hem ithalatçılarda vakit zaman bulunurluk meseleleri hala yaşanmaya devam ediyor o da pazarı başka ögelerle bir arada bir ölçü aşağıda tutuyor görüşündeyiz. Doğal bilhassa finansman bahislerindeki zorluklar da Türkiye pazarının zayıf kalmasında kıymetli bir mevzu olarak dikkat çekiyor.”

“Müşteri araç almak istiyor ancak finansman sağlayamıyorlar”

Türkiye’de yenilenmesi gereken kurumsal müşterinin araç parkı olduğuna dikkati çeken Eroldu, “Şimdi de müşteri var, araç almak istiyor ancak finansman sağlayamıyor. O, otomotiv endüstrinin önünde önemli bir mani olarak duruyor. Öteki taraftan ağır vasıtayı az önce de söyledim, bilhassa otobüs işinde tekrar emsal bir durum. Zira otobüs işinde kurumsal müşteriler var, talep var, muhtaçlık var ama finansmanda sorun var.” dedi.

Kendileri için bir öteki kıymetli hususun da tedarik kaynaklı olduğunu aktaran Eroldu, “Özellikle bu ağır vasıta, kamyon ve otobüs tarafımızda kıymetli zira tedarik kaynaklı gecikmeler de teslimat müddetlerinde problemlere yol açabiliyor. Maalesef bu da aslında bu devirde yönetmemiz gereken bir bahis. Olağan ki bilhassa ihalelere girildiği vakit ağır vasıta işlerinde, teklif vermek gitgide zorlaşıyor artık. Siz 3-6 ay sonrasına döviz bazlı da teklif verseniz yeniden de epey zorluk içeren bir mevzu. Yani bu da otomotiv endüstrini bugün zorlayan ögelerden bir tanesi” diye konuştu.

Hedefler küçüldü

OSD Lideri Eroldu, yıl sonu iddialarına ait ise şunları paylaştı:

“Biz aslında Ocak-Mayıs-Ekim emsal tahminlerdeyiz. Son Mayıs ayındaki iddiamıza nazaran bir ölçü üyelerimizden gelen bilgiye nazaran bir ölçü azalma olacağı istikametinde beklentimiz mevcut. Bizim 1 milyon 70 bin adet ile 1 milyon 140 bin adet ortası ihracat öngörümüz vardı. Sizlerle son toplantıda paylamıştık. Artık onları 40’ar bin, 30’ar bin tane azaltıyoruz lakin tekrar de şuna dikkati çekmek istiyorum, baktığımız vakit yeniden geçen seneye nazaran yüzde 11 ile yüzde 17 ortasında bir artış gösteriyor ki birinci 9 ayda da ihracatta iki buçukluk artışımız var. Bu demek ki son çeyrekte bulunurluğun ve ihracatın daha fazla olacağı göstergesi.”

Avrupa’da elektrikli üretimin artmasıyla içten yanmalı araç üretiminin Türkiye’ye kaydırılması ihtimaline yönelik bir soruyu yanıtlayan Eroldu, “Olabilir. Zira dediğim üzere otomotiv dünyası sadece Batı Avrupa pazarından oluşmuyor. Yani bugün mesela Avrupa’daki 27 ülkeye baktığınız vakit, Doğu Avrupa ülkelerindeki penetrasyon düzeyi de Türkiye’den çok farklı değil sonuçta. Bugün bir Romanya’da yahut Bulgaristan’da yahut Doğu Avrupa ülkelerinde de ulusal gelir Avrupa ortalamasının altında olan ülkelerde de aslında elektrifikasyon penetrasyonu çok zayıf.” tabirlerini kullandı.

“Türkiye olarak müspet ayrışıyoruz”

Merkez Bankası’nın “Dünya’da resesyonun konuşulmadığı tek ülke Türkiye” açıklamasını pahalandıran Eroldu, “Biz artık tüm bu olan bitene baktığımız vakit, Türkiye olarak müspet ayrışıyoruz şu anda. Baktığımız vakit güçte bir darboğaz beklentimiz yok. O yahut bu sebepten ötürü Türkiye bunu yeterli yönetiyor. Yani öbür taraftan da düşük faiz siyaseti aslında talebi tetikliyor. Bugün biz faizleri enflasyon düzeyine çıkarsak gayrimenkul yatırım hedefinden çıkar. Bu sefer iç talepte büyük bir daralma olur. Yani o açılardan baktığınız vakit Türkiye’de bir olumlu ayrışım var” dedi.

Yatırım maksatlı satın almaların her ay azaldığını vurgulayan Eroldu, “Şimdilerde daha çok muhtaçlık hedefli satın alma var. Kurumsal müşterilerin muhtaçlığı var şu anda ancak finansmana erişimden ötürü alamıyorlar. Ancak bu gereksinim emelli, orada bir yatırım hedefi yok. Lakin artık yeniden şunun altını çizeceğim. Olağan otomotiv sanayi sayılarını gördük yani Türkiye’nin mobilite muhtaçlığının yarısını karşılıyor aşağı üst. Bilhassa aşikâr yerlerde çok büyük kısmını…” tabirlerini kullandı.