Ödeme sistemleri inovasyonunda gerçek bilinen yanlışlar

Ödeme sistemleri inovasyonunda yanlışsız bilinen yanlışlar
Ödeme sistemleri inovasyonunda gerçek bilinen yanlışlar

Ödeme Sistemleri İnovasyonu Heyeti, kesim genelindeki kıdemli yöneticilerden gelen şaşırtan içgörülerin yer aldığı Ödeme Sistemleri İnovasyonu: Mitler ve Gerçekler isimli 2022 yılına ait küresel raporunu yayımladı. Hesaptan Hesaba (A2A) ve Artık Al Sonra Öde (BNPL) üzere ödeme cinslerinin de yer aldığı, inovasyonun odaklandığı kritik alanları ele alan rapor, inovasyonu yönlendiren alanların yanında en çok hangi inovasyon alanlarının abartıldığını da inceliyor.

Dünya Bankası, Interswitch ve Küresel Processing Services tarafından desteklenen 2022 Ödeme Sistemleri Heyeti, 30 farklı pazardan 79 kıdemli yöneticiden oluşuyor. Hususa dair bütüncül ve derinlemesine bir bilgi vermesi ismine Heyet, ulusal ödeme sistemleri şirketleri, bankalar, fintech’ler ve ödeme sistemlerine ait siyaset belirleyicilerin yanı sıra kuruluşundan beri birinci sefer kıdemli düzenleyici ve yatırımcıya yer vermiş durumda. Mevcutta çalıştıkları kurumların inovasyon öncelikleri tarafından baskılanmadan, özgürce konuşabilmeleri için tüm Heyet üyelerinin kimlikleri kendi istekleri dışında açıklanmıyor. 2022 raporu, 14 yılı kapsayan serinin 10’uncu kesimi.

Raporda öne çıkan bulgular şöyle:

• Hesaptan hesaba (A2A) yapılan süreçlerin pazar hissesinin önümüzdeki beş yılda katlanarak büyümesi bekleniyor. Ama sürdürülebilir gelir kanalının olmaması A2A’nın iş modelinin ana ögelerine dair soru işareti doğuruyor.

• Her ne kadar kartla yapılan ödemelerin yeri gelişmiş pazarlarda sağlam olsa da A2A üzere alternatif ödeme usulleri pazar hissesini artırdıkça kart ödemelerinde hacim büyütmek zorlaşacak.

• İnovasyona öncelik vermek ismine regülatörlerin ne üzere adımlar atacağına ait, ödeme kuruluşu lisanslarındaki sermaye yeterliliğinin ticari bankalarda istenenden daha düşük tutulması en geçerli yol görülürken, sandbox düzenlemelerin gereğince tesirli olmadığı görülüyor.

• Heyet, Servis Modeli Bankacılığı’nın (BaaS) bir teknoloji mi yoksa iş modeli mi olduğu konusunda ikiye ayrılmış durumda. Yeni jenerasyon platformların liderliği üstlenmesiyle birlikte klasik bankaların yarar elde edeceğine dair umutların büyük ölçüde temelsiz olduğu görüldü.

• Tüketiciler ve işyerlerine büyük kazanımlar sağlayan Artık Al Sonra Öde (BNPL) ödeme metodu kullanımı kısa ve orta vadede büyüme vadediyor. Fakat hem gelecek düzenlemeler hem de tahsil edilemeyen kredilerin artışıyla birlikte kelam konusu süratli büyümenin yalnızca kısa müddetliğine bir fenomen haline gelmesi muhtemel.
• Çok sayıda pazarın Merkez Bankaları Dijital Paralarıyla (CBDC) tanışması büyük ihtimal görülüyor. Lakin Heyet, uygulama sürecindeki operasyonel maliyetlere dikkat çekerek CBDC’lere yönelik oluşacak talep ve kullanıcılara sunulacak yararlar konusunda örneklere muhtaçlık duyuyor.

• Dolandırıcılıkların tespiti dışında ödeme sistemlerindeki bilgilerden tam manasıyla yarar sağlanabilmiş değil. Şahsî bilgilerin kullanımına ait kısıtlayıcı düzenlemeler az sayıdaki küresel teknoloji devlerine büyük bir boş alan bırakıyor.

• Her ne kadar ödeme usulü olarak taşınabilir, dünya çapında tercih edilse ve gelişmekte olan pazarlarda ivme yakalasa da taşınabilir paranın üstesinden gelmesi gereken önemli düzenleyici maniler kelam konusu.

• Ödeme sistemleri inovasyonunda Asya öncülüğünü devam ettirirken, Afrika ekseriyetle düşük düzeylerde yatırım almasına karşın, ABD ve Avrupa’yı geride bırakıyor.

• Heyet, ödeme sistemleri inovasyonlarında kripto paralar ve BNLP’nin vadettikleri ile gerçekleşenler ortasında önemli farklılıklar olacağını düşünüyor.

Küresel Ödeme Sistemleri İnovasyon Jürisi’nin kurucusu ve lideri John Chaplin “Birçok yeterli fikrin ekonomik faaliyetini ölçeklendirmeyi başaramadığı ödeme sistemleri bölümünde ‘Bir Sonraki Büyük Şey’in ne olacağına dair rekabetçi fikirler ortasında uzun müddettir bir yarış var. BNPL ödeme sistemlerinin geleceğinden CBDC’lerin son kullanıcıya getireceği yararlara kadar 2022 Ödeme Sistemleri Jürisi’nin neredeyse tüm alanlarda ortak bir fikir birliğinde buluşması işin şaşırtan kısmı.”

Küresel Ödeme Sistemleri İnovasyon Jürisi’nden Burhan Eliaçık ise “Ödeme hizmetlerinin geleceğine dair küresel ölçekte ışık tutması ve inovasyona istikamet veren başkanların görüşlerini ortaya koyması açısından raporu yol gösterici bir rehber olarak görüyor ve katkı sağlamaktan ötürü memnunluk duyuyorum” diye konuşuyor.

Küresel Ödeme Sistemleri İnovasyon Jürisi’nin bir başka iştirakçisi Işık Uman ise “Bu raporun ehemmiyetinin Ödeme Sistemlerinin -küresel anlamda- sırf bugünkü durumunun fotoğrafını çekiyor olması kadar, bu kesime yeni yatırım yapacak ve hali hazırda yatırım yapmış teşebbüsçüler için referans niteliğinde değerlendirilebilecek gelecek öngörülerinde yattığını düşünüyor ve sürecin modülü olmaktan memnunluk duyuyorum” diyor.