SON DAKİKA
30 Ocak Döviz Kurları – KIBRIS HABER
Güzellik ve SPA Merkezinde, sauna odası alev aldı! – KIBRIS HABER
Tabipler Birliği, Çalışma Bakanlığı’nı eleştirdi! – KIBRIS HABER
15 yaşındaki kızı taciz etmişti, işine son verildi! – KIBRIS HABER
Birçok noktada sel baskını yaşayacağız! – KIBRIS HABER
Ufuk Tomson mezarı başında anıldı! – KIBRIS HABER
Borsa’da yükseliş – KIBRIS HABER
29 Ocak Petrol Fiyatı – KIBRIS HABER
THY uçağına yıldırım isabet etti! – KIBRIS HABER
Sterlin 39’a dayandı! – KIBRIS HABER
Özersay, Rum lideri Hristodulides’i eleştirdi! – KIBRIS HABER
KKTC’yi soğuk ve karlı bir hafta bekliyor! – KIBRIS HABER
Rauf Raif Denktaş 100 yaşında! – KIBRIS HABER
Rum Yönetiminden Kıbrıslı Türklere yönelik 14 maddelik paket! – KIBRIS HABER
Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığından önemli duyuru! – KIBRIS HABER
Kuaför, 15 yaşındaki kızı taciz etti! – KIBRIS HABER
Temizlediği evleri soydu! – KIBRIS HABER
Kasaplar Birliği eylem yaptı! – KIBRIS HABER
Bakanlar Kurulu toplandı! Gözler görüşme sonrası yapılacak açıklamaya çevrildi – KIBRIS HABER
Beyköy Tatbikat alanında atış yapılacak! – KIBRIS HABER
Oğuz: İstatistik Kurumu’nun açıkladığı nüfusu muteber kabul etmeliyiz 
Soğuk ve yağmurlu hava etkili oluyor
İskele’de olaylı gün
Meteoroloji kurumları arasındaki işbirliği arttırılacak
III. Kıbrıs Türk Gençlik Kongresi: Enflasyona sebep olan faktörler kamu yükü ve vergilerdir
‘Olmazsa olmaz’ Herkes hasta… Uzman isim uyardı! Üçlü virüs salgınıyla mücadele için…
Instagram takip isteklerinde yeni dönem! Yorum yağdı… “CV de gönderelim tam olsun”
Ülkede 2014 yılından bu yana kaçak yaşayan zanlılar, cezaevine gönderildi.
Burak Maviş: Yasanın süresi bitiyor, deprem fonundaki para nerede bekletilecek?
Tepebaşı’nda bugün 3 saatlik elektrik kesintisi yapılacak

ODAKLANMIŞ ULTRASON | Asla duyamayacağınız bu ses bir gün hayatınızı kurtarabilir! ‘Kuru yaprakları büyüteçle yakmak gibi’

Hayatınızın son 20 yılının elinizin daima titremesi nedeniyle zehir olduğunu düşünün. Akabinde da bu kederden yalnızca 44 saniyelik, kansız, bıçaksız bir operasyonla kurtulabildiğinizi… Kulağa inanılmaz geliyor, değil mi? Pekala gerçek olduğunu söylesek? Detaylar haberimizde…

ODAKLANMIŞ ULTRASON | Asla duyamayacağınız bu ses bir gün hayatınızı kurtarabilir! ‘Kuru yaprakları büyüteçle yakmak gibi’
Akacan The Mall
26.01.2023 10:06
0
A+
A-

ODAKLANMIŞ ULTRASON | Asla duyamayacağınız bu ses bir gün hayatınızı kurtarabilir! ‘Kuru yaprakları büyüteçle yakmak gibi’
Hayatınızın son 20 yılının elinizin daima titremesi nedeniyle zehir olduğunu düşünün. Akabinde da bu kaygıdan yalnızca 44 saniyelik, kansız, bıçaksız bir operasyonla kurtulabildiğinizi… Kulağa inanılmaz geliyor, değil mi? Pekala gerçek olduğunu söylesek? Detaylar haberimizde…

Brenda Hric’in titremeleri o kadar ağırlaşmıştı ki bir şeyleri döker saçarım endişesiyle insan içine çıkmaya bile çekinir olmuştu.

Sadece 44 saniye süren bir operasyon, Hric’in titreme meselesini ortadan kaldırdı.

Akacan The Mall

CNN Health’e konuşan 80 yaşındaki bayan, “Elime baktım. Kıpırdamadığını görebiliyordum. 20 yıl sonra birinci sefer parmaklarımın sabit durduğunu gördüm. Bence bu tam bir mucize. Allah’a şükürler olsun!” sözlerini kullandı.

Hric’in “mucize” diye nitelendirdiği bu tedavinin ismi, odaklanmış ultrason.

Kafatası kemiğini açmadan, kan akıtmadan, rastgele bir kesiye bile gereksinim duymadan beyin ameliyatı yapmaya müsaade veren odaklanmış ultrason, Hric’in hastalığı olan esansiyel tremorun yanı sıra depresyon üzere birçok sorunun tedavisinde de umut ışığı oldu.

ABD merkezli Odaklanmış Ultrason Vakfı’nın kurucusu ve lideri Dr. Neal Kassell, CNN’e yaptığı açıklamada, “Odaklanmış ultrason invazif olmayan bir tedavi teknolojisi. Biz odaklanmış ultrasonu ‘asla duyamayacağınız lakin bir gün hayatınızı kurtarabilecek en güçlü ses’ olarak nitelendiriyoruz” dedi.

Teknolojideki gelişmeler ve ileri matematiksel hesaplamalardan yararlanılarak geliştirilen bu yeni usul sayesinde cilde rastgele bir kesi yapılmadan ve kafatası kemiği açılmadan beyin dokusunda yapılmak istenen süreç gerçekleştiriliyor. Yeni sistemle ağır bir formda bir noktaya odaklanmış ses dalgaları beynin hedeflenen noktasına gönderiliyor ve bu noktada lezyon (yara, doku değişikliği) oluşturuluyor. Süreç manyetik rezonans (MR) aygıtı eşliğinde yapıldığı için maksat noktada olan değişiklik de gerçek vakitli halde görülebiliyor.

Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı

MİLYONLARCA İNSANIN HAYATI DEĞİŞEBİLİR

Bir tıp işlevsel beyin cerrahisi olan odaklanmış ultrason, esansiyel tremor yaşayan bireylerin hayat kalitesini güzelleştirmekte çok tesirli.  

Odaklanmış ultrason, bilhassa Hric üzere ilaç tedavisine karşılık vermeyen ya da ilaçlara karşı hassasiyetini kaybetmiş hastalar için alternatif bir tedavi olarak görülüyor. Gerçekten Hric de odaklanmış ultrason tedavisinin öncülerinden olan Virginia Üniversitesi’nde geçirdiği operasyonun akabinde hayatının değiştiğini söyledi.

Esansiyel tremor, denetim edilemeyen ritmik bir titremeye neden olan nörolojik bir bozukluk. Bedenin neredeyse tüm uzuvlarını etkileyebilen, bilhassa de ellerde görülen tiremeler, yemek yemek, su içmek, yazı yazmak üzere en kolay aksiyonları bile ziyadesiyle zorlaştırıyor.

Kassell, “Basitçe anlatmak gerekirse, gaye bölgedeki bir küme olağandışı nöron, denetim edilemeyen sinyaller göndererek titremeye yol açıyor” dedi.

Genelde bedenin yalnızca bir yanında daha baskın olan titremeler bilhassa 40 yaş ve üstü şahıslarda görülüyor. 2021 yılında gerçekleştirilen bir araştırmaya nazaran, dünya genelinde yaklaşık 25 milyon kişi, esansiyel tremorun tesiri altında. 

“HEDEFİ 12’DEN VURMAYA ÇALIŞIYORUZ”

Odaklanmış ultrason, hedeflenen noktalara gönderilen ses dalgaları aracılığıyla kusurlu beyin devrelerini düzeltip semptomları ortadan kaldırmayı amaçlıyor.

Uygulama öncesinde hastaların saçları tıraş ediliyor. MR ve CT taramalarıyla beynin bir haritası çıkarılıyor ve probleme neden olan bölge belirleniyor.

Odaklanmış ultrason uygulaması sırasında ses dalgaları bu bölgede odaklanıyor. Bunun sonucunda oradaki sıcaklık yükseliyor ve doku tahribatı yaşanıyor. Kullanılan dalgaların yoğunluğu hastanın durumuna nazaran belirleniyor.

Kassell, bu sürecin mantığının çocukken hepimizin yaptığı üzere, bir büyüteç yardımıyla güneş ışınlarını aşikâr bir noktaya odaklayıp kuru yaprakları yakmaya benzediğini söyledi.

Hric’i tedavi eden Dr. Jeff Elias, “Öncesinde test atışları da yapıyoruz zira amacı 12’den vurmak istiyoruz” dedi.

Bu teknolojinin öncülerinden olan ve 2011 yılında yürüttüğü klinik denemelerle odaklanmış ultrasonun ABD’de kullanım onayı almasının yolunu açan Elias, “Bu test atışlarının güç seviyesi çok düşük oluyor çünkü operasyona başlamadan evvel nitekim istediğimiz noktayı tedavi edip etmediğimizi görmek istiyoruz” diye konuştu.

Elias, Hric’in titremelerini tedavi etmek için her biri 11 saniye süren 4 atış yaptıklarını belirtti. Bütün operasyonun 2 saatten az sürdüğüne de dikkat çeken Elias, bunun çoğunluğunun beyin haritası çıkarma ve maksat testiyle geçtiğini söyledi.

Odaklanmış ultrasonun iki farklı kullanımı var: Yüksek yoğunluklu kullanım (HIFUS), sıcaklık artışına sebep olarak (işlem sırasında sıcaklık 60 dereceye kadar çıkıyor) beyin dokusunda DNA yıkımına ve hücre vefatına sebep olurken, düşük yoğunluklu kullanım (LIFUS) beyinde istenen bölgede küçük, gözle görülmeyecek boşluklar oluşmasını sağlıyor. Bu sebeple de en makus huylu beyin tümörü olan glioblastoma multiforme’de HIFUS’la tümörü öldürmek ve sonrasında da birebir hastaya LIFUS ile faal kemoterapinin verilmesi planlanıyor. Uygulamanın başka bir kullanım hali de likit biyopsi olarak isimlendirilen yol. Odaklanmış ultrason aygıtı ile tümörden birtakım unsurların salınımını uyarmak ve hastanın kolundan alınan kan örneği ile kafatası açılmadan var olan beyin tümörünün cinsine yönelik biyopsi alınması kelam konusu. Özetle odaklanmış ultrason, gelecekte kullanım alanları çok gelişebilecek ve pek çok farklı beyin hastalığının teşhis ve tedavisinde kullanılabilecek bir aygıt.

Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı

DEZAVANTAJLARI NELER?

Toronto’da bulunan Sunnybrook Sıhhat Bilimleri Merkezi’nden Dr. Nir Lipsman, genel olarak esansiyel tremor teşhisi alan ve ilaç tedavisine karşılık vermeyen herkesin odaklanmış ultrasona uygun olabileceğini belirtti.

Brown Üniversitesi Alpert Tıp Okulu’ndan Dr. Noah Philip ise klostrofobi nedeniyle MR çektiremeyen ya da bedeninde metal olmasına katlanamayan bireylerin bu tedaviyi alamayacağını söyledi.

Dr. Lipsman, odaklanmış ultrason tedavisinin titremeye yol açan beyin dokularını yok ettiği için yararların kalıcı olmasının beklendiğini vurgularken “Ancak 1 yılın sonunda kimi hastalarda titremeler geri geliyor. Bunun sebebini bilmiyoruz” dedi.

Aslına bakılırsa bu nüksetme hali ilaç tedavisinde de görülüyor. Birçok esansiyel tremor hastasının odaklanmış ultrasona başvurma sebebi de bu. Başka yandan Elias’ın 2022’de gerçekleştirdiği bir araştırma, birtakım hastalarda operasyonun yararlarının 5 yıl sonra bile devam ettiğini ortaya koydu.

Odaklanmış ultrasonun mümkün yan tesirleri nedeniyle beynin haritalandırılması ve test atışları çok kıymetli. Çünkü yanlış bir bölgenin maksat alınması ya da çok ağır bir tedavi uygulanması durumunda, hastanın istikrarı uzun vadede ziyan görebiliyor.

Lipsman, “Hastalarda karşılaştığımız en yaygın riskler bazen tedavi edilen kolda ya da dudak etrafında görülen süreksiz uyuşukluk ve karıncalanma. Bunların çok büyük bir kısmı vakitle kayboluyor” dedi.

Bir öteki yaygın lakin çoğunlukla süreksiz yan tesir de hastanın uygulamanın akabinde ayakta durduğunda hafif dengesizlik yaşaması. Lipsman, “Ancak bu operasyon için hastalara narkoz ve yatış vermiyoruz” diye konuştu.

Kesi olmadan kansız ameliyat, süreç sonucunun çabucak alınabilmesi, genel anesteziye gerek olmaması üzere yararların yanı sıra ileri yaş kümesinde olan yahut ameliyat olmasına mahzur olabilecek ek hastalıkları bulunan şahıslara bile uygulanabilmesi ve her hastaya başka dozda ve müddette “terzi biçimi tedavi” verilebilmesi de değerli avantajlar. Öteki yandan yanlışsız hedefleme yapılmaması durumunda kalıcı istikrar sorunları yaşanması mümkün. Natürel bu yeni bir tedavi olduğu için uzun devir sonuçlarını da şimdi bilmiyoruz.

Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı

10 SENE İÇİNDE YAYGINLAŞMASI BEKLENİYOR

odaklanmış ultrason bugün dünyanın farklı yerlerinde farklı basamaklarda kullanılıyor. Onaylanmış tedavilerin yanında klinik denemeler de sürüyor. Operasyonun öbür nörodejeneratif hastalıkların yanı sıra beyin, göğüs, akciğer, prostat üzere organlardaki tümörlere karşı kullanımı da deneniyor.

Kassell, ultrason tedavisinin tesirlerini uygulama esnasında birebir görmenin mümkün olduğunu, buna rağmen radyasyonun tesirlerinin haftalar hatta aylar sonra görüldüğünü söyledi.

Lipsman ve meslektaşları 2020 yılında bir çalışmada, bu teknolojiyi depresyon ve obsesif kompulsif bozukluğa karşı denedi ve olumlu sonuçlar elde etti. Fakat bu denemeler şimdi tedavi kademesine gelmiş değil.

Lipsman, uygulamada en büyük sıkıntılardan birinin kişinin kafatasının kalınlığı olduğunu belirterek, “Kemiğin yoğunluğu ultrasonun tesirinde kıymetli bir belirleyici. Ender de olsa birtakım hastalarda ne kadar uğraşırsak uğraşalım beyinde tesirli bir lezyon oluşturamıyoruz. Kafatası ultrasonun geçişine müsaade vermiyor. Bu teknik kısıtlamayı aşmak için çalışıyoruz” sözlerini kullandı.

Belki her sıkıntıya deva değil fakat uzmanlar “tıbbın bâtın zenginliği” olarak nitelendirdikleri odaklanmış ultrasonun bir gün standart tedaviye dönüşeceğini umduklarını belirtiyor. Kassell, “Ben 10 sene içinde odaklanmış ultrasonun her yıl milyonlarca hastada kullanılan bir ana akım tedavi olacağına inanıyorum. Yaygın olarak kabul edilecek” diye konuştu.

Odaklanmış ultrason 2016 yılında tek taraflı 2020 yılı itibariyle de çift taraflı esansiyel tremorda kullanılmaya başladı. Bunun yanı sıra; 1) İlaçla tedavi olmayan Parkinson hastalarında uygulandı. Tesirli olduğu, uzun periyot sonuçlarının gösterildiği çok sayıda makale yayımlandı. 2) İlaçla denetim altına alınamayan epilepsi hastalarında usulün kullanıldığı bir çalışma 2022 yılında yayımlandı. 3) Bilinen en makûs huylu beyin tümörü olan glioblastoma multiforme’nin onkolojik tedavisi (kemoterapi ve radyoterapi tesirini artırmak) ile ilgili kullanımı mevcut. Ameliyat yerine bu teknikle tümörün yok edilmesi ile ilgili olumlu sonuç alınmış hayvan çalışmaları var. 4) Küme tipi baş ağrısı yaşayan 66 yaşında bir erkek hastada uygulandı ve olumlu sonuç alındı.

Beyin ve Hudut Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Akın Sabancı

CNN International’ın “A sound you can’t hear but may one day change your life” başlıklı haberinden derlenmiştir. Fotoğraflar iStock’tan alınmıştır.

Akacan The Mall
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.