Kazakistan’da yarın erken cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak

Kazakistan’da yarın erken cumhurbaşkanlığı seçimi yapılacak
Orta Asya ülkesi Kazakistan’da halk, yarın erken cumhurbaşkanlığı seçimi için sandık başına gidecek.

Kazakistan halkı, Haziran ayında yapılan referandum sonucu değiştirilen sistemin birinci cumhurbaşkanını seçmek üzere mahallî saatle 07.00’den itibaren sandık başına gidecek. Kazakistan Merkez Seçim Komitesi bilgilerine nazaran 11 milyon 950 binden fazla kayıtlı seçmen 63’ü yurt dışında olmak üzere toplam 10 bin 164 sandıkta saat 20.00′ kadar oy kullanabilecek. Seçimleri 35 ülkenin yanı sıra Türk Devletleri Teşkilatı (TDT), Türk Devletleri Parlamenter Asamblesi (TÜRKPA), Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü (KGAÖ) ve öbür örgütlerden toplam 641 yabancı gözlemci izleyecek.

SADECE TEK PERİYOT HAKKI 

Kanun gereği son 15 yılda ülkede istikamet eden, üniversite mezunu ve 40 yaş üstü Kazakistan vatandaşları cumhurbaşkanlığına aday olabiliyor. Adayın ayrıyeten devlet kurumlarında 5 yıllık çalışma tecrübesi olması ve Kazakça lisanını çok güzel derecede bilmesi gerekiyor. Cumhurbaşkanlığı vazife mühletinin 5 yıldan 7 yıla çıkarıldığı seçim kanunu kapsamında cumhurbaşkanlığına seçilen kişi, tek devir misyon yapabilecek ve bir daha seçilme hakkı olmayacak. Böylelikle “iktidardaki tekelleşmenin” ortadan kaldırılması hedefleniyor.

SEÇİMDE 6 ADAY YARIŞACAK

Siyasi partiler ve derneklerin cumhurbaşkanı aday gösterme hakkına sahip olduğu ülkede, kelam konusu parti ve dernekler kendi üyeleri olmayanları da aday gösterebiliyor. Seçimlerde 69 yaşındaki mevcut Cumhurbaşkanı Tokayev, Ulusal Toplumsal Hizmet Uzmanları Birliği’nden Karakat Abden (48), Ulusal Toplumsal Demokrat Partisi adayı Nurlan Auyesbayev (65), Halk Demokrasi Partisi (Auıl) adayı Jiguli Dayrabayev (68), Amanat Sendikalar Birliği adayı Meyram Kajıken (61) ve “Kazak Anneleri Gelenek Yolunda” isimli derneğin adayı Saltanat Tursınbekova (56) olmak üzere toplam 6 aday yarışacak.

İktidar partisi Amanat dahil bir dizi partinin bir ortaya gelerek kurduğu “Halk Koalisyonu” ismine aday gösterilen Cumhurbaşkanı Tokayev, Ocak ayında yaşanan olaylarının akabinde “Yeni Kazakistan’ı inşa edeceğiz” sloganıyla başlattığı kapsamlı siyasi reformlarıyla favori isim olarak öne çıkıyor.
Adaylar ortasında iş insanı, hukukçu ve kamu çalışanları bulunuyor.
Öte yandan, Cumhurbaşkanı Tokayev, 1 Eylül’deki halka sesleniş konuşmasında erken cumhurbaşkanlığı seçimlerinin yapılmasını önermiş, 21 Eylül’de seçimin 20 Kasım’da yapılacağına ait kararnameyi imzalamıştı.

220 KİŞİ OLAYLARDA HAYATINI KAYBETTİ 

Kazakistan’da 2 Ocak’ta Mangistau bölgesindeki Zhanaozen ve Aktau’da akaryakıt fiyatlarına artırım yapılmasına karşı halk sokaklara dökülmüş, protestolar iki gün sonra Almatı ve ülke genelindeki öteki kentlere yayılarak şiddetini arttırmıştı. Cumhurbaşkanı Tokayev’in, ayaklanmadan sorumlu tuttuğu hükümetin istifasını kabul etmesine ve akaryakıt fiyatlarına yapılan artırımların kaldırılmasına karşın protestocular geri adım atmamıştı. Göstericilerin devlet kurumlarını amaç aldığı ülkede harika hal (OHAL) ilan edilmişti. İçişleri Bakanlığı, fiyatları artırmak için zımnî muahede yapma kuşkusuyla akaryakıt şirketleri hakkında soruşturma başlatmıştı. Yaşanan şiddet olaylarının akabinde devlet kurumlarında vazifeden almalar başlamıştı. Güvenlik Kurulu Başkanlığını eski Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev’den devralan Cumhurbaşkanı Tokayev, Nazarbayev’in yeğeni Ulusal Güvenlik Komitesi Lideri Birinci Yardımcısı Samat Abiş’i de misyondan almıştı. Nazarbayev’in damatları ise vazifelerinden istifa etmişti.

TOKAYEV GÜÇ DURUMDA 

Tokayev, şiddetin bastırılması için Rusya, Belarus, Kazakistan, Ermenistan, Kırgızistan ve Tacikistan’ın üye olduğu Kolektif Güvenlik Antlaşması Örgütü’nden (KGAÖ) yardım istemişti. Örgüt, ülkedeki durumu istikrara kavuşturmak için ülkeye 2 binden fazla barış gücü göndermişti. Tokayev, 11 Ocak’ta ülkede istikrarın yine sağlandığını belirterek barış gücü misyonunun sona erdiğini duyurmuştu.