İngiltere’de üçüncü bayan başbakan periyodu… İpi Truss göğüsledi

İngiltere’de üçüncü bayan başbakan periyodu… İpi Truss göğüsledi
47 yaşındaki Liz Truss, Muhafazakâr Parti üyelerinin oylarıyla Margaret Thatcher ve Theresa May’den sonra İngiltere’nin 3’üncü bayan başbakanı seçildi.

Karıştığı skandallar yüzünden istifaya zorlanan Boris Johnson bugün koltuğunu bırakıyor. İktidardaki Muhafazakâr Parti içinde haftalardır süren liderlik gayreti Dışişleri Bakanı Liz Truss lehine sonuçlandı. Dün açıklanan sonuçlara nazaran Truss, 60 bin 399 delegenin tercih ettiği Hindistan asıllı rakibi eski Maliye Bakanı Rishi Sunak’ı 81 bin 326 oy alarak geçti. Bugün Boris Johnson, İskoçya’daki Balmoral Malikânesi’nde Kraliçe 2’nci Elizabeth’e istifasını resmen sunacak. Çabucak akabinde Truss, Kraliçe’den hükümeti kurma misyonunu alacak. Birebir gün Londra’ya dönerek kabinesini ilan etmesi beklenen Truss’ın önündeki en büyük zorluk, artan güç fiyatları. Ülkede enflasyon yüzde 10 ile 40 yılın tepesinde. Yeni başbakan, ekonomik zorlukları aşmak için vergileri düşürme ve 2023’te yapılacak kurumlar vergisi artışını iptal etme kelamı verdi.

AİLESİ SOLCU, KENDİSİ KAPİTALİST

Evli ve 2 çocuk annesi Liz Truss, 1975’te Oxford’da doğdu. Babası matematik profesörü, annesi hemşire olan Truss, Oxford Üniversitesi’nde ideoloji, siyaset ve iktisat kısmını bitirdi. Ailesi sol eğilimli olsa da kendisi destekçileri tarafından “kabinedeki gerçek birkaç kapitalistten biri” diye tanım ediliyor. Siyasete atılmadan evvel Shell üzere şirketlerin muhasebe kısımlarında çalışan Truss’ı Downing Sokağı 10 Numara’ya taşıyan mesleği şöyle gelişti:

* Başarısız birkaç denemenin akabinde birinci sefer 2010 yılında milletvekili seçildi.

* 2012’de David Cameron tarafından eğitim bakanı olarak kabineye atandı.

* 2016 yılında Theresa May hükümetinin adalet bakanı oldu.

* Sonraki sene hazine başmüsteşarlığına getirildi.

* 2019’da milletlerarası ticaretten sorumlu bakanlığa atandı.

* 15 Eylül 2021’de ise ülkenin ikinci, partisinin ise birinci bayan dışişleri bakanı oldu.

Liz Truss 12 yaşında iken.

‘DEMİR LEYDİ’ TARZI

* Üslubu ve siyasetleriyle ‘Demir Leydi’ lakaplı eski Başbakan Margaret Thatcher’a benzetiliyor.

* Genelde parlak kırmızı, elektrik mavisi yahut hardal sarısı kıyafetleri tercih ediyor.

* Fotoğraflarında İngiliz bayrağının görülmesine bilhassa dikkat ediyor.

ŞAHİN SİYASETLERİ SAVUNUYOR

* UKRAYNA: İngiltere’nin Ukrayna’ya verdiği takviyesi ikiye katlama kelamı veren Truss, nisan ayında yaptığı bir konuşmada “Rusya’yı Ukrayna’nın tamamından çıkarmak için çalışacaklarını” söylemişti.

* AB: 2016’da Brexit zıddı kampanyaya takviye verse de referandumun akabinde taraf değiştirdi. Münasebetlerin gergin olduğu Fransa önderi Emmanuel Macron için “Dost mu düşman mı şimdi karar vermedim” diyerek beyaz sayfa umutlarını zayıflattı.

* ÇİN: Pekin’in Sincan, Hong Kong ve Tayvan siyasetlerine karşı daha sert karşılıklar verilmesi gerektiğini savunuyor.

Truss ve kızları Frances ile Liberty (sağda).

KRALİÇE’NİN 15’İNCİ BAŞBAKANI OLACAK

* Liz Truss, Kraliçe 2’nci Elizabeth’in saltanatı sırasında başbakanlık yapan 15’inci isim olacak. Kraliçe 1952’de tahta çıktığında Downing Caddesi 10 Numara’da tekrar Muhafazakâr Parti’den Winston Churchill vardı. Elizabeth’in hükümdarlığında başbakanlık yapan isimlerin 4’ü Personel, 11’i Muhafazakâr partililer oldu.

Truss, 2000’de evlendiği kocası Hugh O’Leary ile.

ERKEN SEÇİM MECBURİLİĞİ YOK

* Bugün başbakanlık konutuna yerleşecek olan Liz Truss’ın erken seçime gitme mecburiliği bulunmuyor. Ülkede Muhafazakâr Parti’nin kazandığı son genel seçim Aralık 2019’da yapılmıştı. Truss’ı başbakanlığa taşıyan seçime katılan 173 bin parti üyesi tüm seçmenlerin yüzde 0.4’ünden azını oluşturuyor, lakin bu İngilizlerin alıştığı bir uygulama. Son 50 yıl içinde başbakanların yarıya yakını bu formda seçildi.

BİLGİ NOTU: Truss sekiz yaşındayken okulunun tiyatro kümesinde devrin Başbakanı Margaret Thatcher’ı canlandırmıştı.