İhaleye sarsıntı bölgesi koşulu
Zelzele bölgesinde yalnızca binaların imali değil, tüm belediyecilik hizmetleri için kamu özel işbirliği modelini öneren KÖİ Araştırma Merkezi Lideri Dr. Eyüp Vural Aydın, “Toplu taşımadan, kreşe kadar pek çok hizmeti bu formda hayata geçirebiliriz” dedi. Aydın ayrıyeten, “Hazine yerleri için açılan ihalelerde zelzele bölgesinde tekrar yapılanmaya dahil olma kuralı getirilmeli” diye konuştu.
İhaleye zelzele bölgesi şartı
Deprem bölgesinde yalnızca binaların üretimi değil, tüm belediyecilik hizmetleri için kamu özel işbirliği modelini öneren KÖİ Araştırma Merkezi Lideri Dr. Eyüp Vural Aydın, “Toplu taşımadan, kreşe kadar pek çok hizmeti bu biçimde hayata geçirebiliriz” dedi. Aydın ayrıyeten, “Hazine toprakları için açılan ihalelerde zelzele bölgesinde tekrar yapılanmaya dahil olma kaidesi getirilmeli” diye konuştu.
Depremin etkilediği 11 vilayette, yine yapılanma için hayli uzun bir muhtaçlık listesi var. Yalnızca sarsıntı dirençli binalar inşa etmek kâfi değil; altyapıdan tüm belediyecilik hizmetlerine kadar pek çok başlığın tekrar ele alınması gerekiyor. Tekrar inşa sürecinde kamu özel işbirliği (KÖİ) projelerinin ehemmiyetine dikkat çeken KÖİ Araştırma Merkezi Lideri Dr. Eyüp Vural Aydın, “Toplu taşımadan, kreşe ve parklara kadar pek çok hizmeti bu halde hayata geçirebilirsiniz. 11 vilayette özel kesimle işbirliği olmadan bu işin altından kalkılamaz. Denetim edilmediği takdirde her vakit risk vardır lakin denetlenirse, uygun sonuç alınır” dedi.
ASIL MAKSAT AFET ÖNCESİ KÖİ Lideri Aydın, Japonya’da 2015’te yaşanılan 7.8 büyüklüğündeki zelzelenin akabinde ülkede tekrar inşa sürecinde özel kesim ve kamu işbirliği projelerinin tesirini hatırlattı. Ülkede Afet Riskinin Azaltılma Stratejisi (ARAS) sistemini oluşturduklarını belirtti. Aydın, “Özel bölüm, STK, üniversiteler, siyasi partiler, zelzelede kayıpları olanların oluşturduğu bir sistem kurmak gerekiyor” dedi.
KÖİ Araştırmaları Merkezi olarak Japonya’da kamuda misyonlu olan isimlerle görüştüklerini aktaran Aydın, şöyle devam etti: “Çünkü sarsıntıdan sonra KÖİ ile lokal idarelerde birtakım projeler yapılmıştı. Japonya, çalışmaları afet öncesi ve afet sonrası olarak ikiye ayırıyor: afet öncesi, okul öncesi başlayan bir bilinçlendirme ve hazırlık süreci. Afet sonrasında ise arama kurtarma ve tekrar inşa süreci geliyor. Afet öncesi süreçte kurtarılabilecek insanların oranı yüzde 83. Bu bizim öncelikli amacımız olmalı.”
JAPONYA NE YAPTI * İhalelerde elektrik dağıtım şirketine sarsıntının akabinde 24 saat içinde elektriği kesme, 25. saatte ise elektriği verme mecburiliği getirdi.
* Saha çalışanlarının profesyonel arama kurtarma grupları olması istendi.
* Bağlantıda asla kesilmeyecek bir sistem kurulması ihalede yer aldı ve ihale bedeli buna nazaran belirlendi.
TÜRKİYE NE YAPABİLİR
* 20 vilayette envanter çalışması yapılmalı. İstanbul’da mümkün bir zelzele için hangi vilayetlerle koordine olunacağı şimdiden bilinmeli. Bilinçlendirme 81 ili kapsamalı.
* Hazine toprakları için ihale koşullarına, sarsıntı bölgesi de eklenmeli. Örneğin İstanbul’da ihale alana zelzele bölgesinde tekrar yapılanmaya dahil olma koşulu getirilmeli.
* Zelzeleden etkilenen 11 ilin kendi ARAS’ı olmalı. Kaynakların eş vakitli ve eşit dağılımı için her kentin kendi gelirini yaratacağı bir sistem kurulmalı.
BANKALAR DENETİMDE
ŞEFFAFLIK VURGUSU