SON DAKİKA
30 Ocak Döviz Kurları – KIBRIS HABER
Güzellik ve SPA Merkezinde, sauna odası alev aldı! – KIBRIS HABER
Tabipler Birliği, Çalışma Bakanlığı’nı eleştirdi! – KIBRIS HABER
15 yaşındaki kızı taciz etmişti, işine son verildi! – KIBRIS HABER
Birçok noktada sel baskını yaşayacağız! – KIBRIS HABER
Ufuk Tomson mezarı başında anıldı! – KIBRIS HABER
Borsa’da yükseliş – KIBRIS HABER
29 Ocak Petrol Fiyatı – KIBRIS HABER
THY uçağına yıldırım isabet etti! – KIBRIS HABER
Sterlin 39’a dayandı! – KIBRIS HABER
Özersay, Rum lideri Hristodulides’i eleştirdi! – KIBRIS HABER
KKTC’yi soğuk ve karlı bir hafta bekliyor! – KIBRIS HABER
Rauf Raif Denktaş 100 yaşında! – KIBRIS HABER
Rum Yönetiminden Kıbrıslı Türklere yönelik 14 maddelik paket! – KIBRIS HABER
Güvenlik Kuvvetleri Komutanlığından önemli duyuru! – KIBRIS HABER
Kuaför, 15 yaşındaki kızı taciz etti! – KIBRIS HABER
Temizlediği evleri soydu! – KIBRIS HABER
Kasaplar Birliği eylem yaptı! – KIBRIS HABER
Bakanlar Kurulu toplandı! Gözler görüşme sonrası yapılacak açıklamaya çevrildi – KIBRIS HABER
Beyköy Tatbikat alanında atış yapılacak! – KIBRIS HABER
Oğuz: İstatistik Kurumu’nun açıkladığı nüfusu muteber kabul etmeliyiz 
Soğuk ve yağmurlu hava etkili oluyor
İskele’de olaylı gün
Meteoroloji kurumları arasındaki işbirliği arttırılacak
III. Kıbrıs Türk Gençlik Kongresi: Enflasyona sebep olan faktörler kamu yükü ve vergilerdir
‘Olmazsa olmaz’ Herkes hasta… Uzman isim uyardı! Üçlü virüs salgınıyla mücadele için…
Instagram takip isteklerinde yeni dönem! Yorum yağdı… “CV de gönderelim tam olsun”
Ülkede 2014 yılından bu yana kaçak yaşayan zanlılar, cezaevine gönderildi.
Burak Maviş: Yasanın süresi bitiyor, deprem fonundaki para nerede bekletilecek?
Tepebaşı’nda bugün 3 saatlik elektrik kesintisi yapılacak

Hayırsever zenginlere FTX şoku! Akıl hocası bile isyan etti: Utanç duyuyorum

Hayırsever zenginlere FTX şoku! Akıl hocası bile isyan etti: Utanç duyuyorumKripto dünyasının olağanüstü çocuğu Sam Bankman-Fried, iş başarısı …

Hayırsever zenginlere FTX şoku! Akıl hocası bile isyan etti: Utanç duyuyorum
Akacan The Mall
16.11.2022 09:07
0
A+
A-

Hayırsever zenginlere FTX şoku! Akıl hocası bile isyan etti: Utanç duyuyorum
Kripto dünyasının olağanüstü çocuğu Sam Bankman-Fried, iş başarısı kadar hayırseverlik çalışmalarıyla da tanınıyordu. FTX’in iflasının akabinde ortalarında Bankman-Fried’in akıl hocasının da bulunduğu yöneticilerin topluca istifa etmesiyle yangın yeni bir noktaya sıçradı. İşte son gelişmeler…

Dünya bir haftadır dev kripto borsası FTX’le kurucusu ve CEO’su Sam Bankman-Fried’in çöküşünü konuşuyor. Yakın vakte kadar kripto dünyasının mükemmel çocuğu kabul edilen Bankman-Fried ve FTX müşterileri, tek bir haberle milyarlarca kaybetti. Akabinde açılan soruşturmalar ise Bankman-Fried’in prestijinde onulmaz yaralar açtı.

Ancak krizden yara alan yalnızca 30 yaşındaki Bankman-Fried’in kendisi değil. En ateşli taraftarlarından biri olduğu “etkili hayırseverlik” hareketi de sarsıntının artçı şoklarıyla derinden sarsıldı. Bankman-Fried’in hayırseverlik faaliyetlerinde en yakınındaki isimlerin dolandırıcılık imalarıyla istifa etmesi skandalı değişik bir boyuta taşıdı.

Akacan The Mall

Etkili hayırseverlik insanların vakitlerini, paralarını ve kaynaklarını diğerlerine en yeterli biçimde yardım etmek için nasıl kullanabileceklerini bilgiler ve matematiksel hesaplarla belirlemeyi amaçlayan bir felsefi hareket olarak tanımlanıyor. Bu ideoloji kapsamında gaye bireylerin ellerinde bulunan parayı ve vakti düzgünlüğe dönüştürmelerinin en verimli yolunu bulmak.

Bankman-Fried, yakın vakte kadar bu hareketin en güçlü savunucularından ve bağışçılarındandı, hatta önümüzdeki yıllarda gelirinin yüzde 1’i (aşağı üst 100 bin dolar) hariç tamamını hayır işlerine aktarmayı planladığını söylüyordu.

Bugün ise birçok kâr hedefi gütmeyen kuruluş, Bankman-Fried’in vadettiği lakin yerini bulmayan milyon dolarları telafi edecek finansörler arıyor. Tesirli hayırseverlik hareketinin önde gelen isimleri de Bankman-Fried’in parlak imajını sağlamlaştırılmasında bir araç olarak kullanılıp kullanılmadıklarını sorguluyor.

SBF bu fotoğrafı “Ben genelde bu türlü uyuyorum” diyerek Twitter takipçileriyle paylaşmıştı

Etkili hayırseverlik hareketinin babalarından filozof William MacAskill’in geçtiğimiz günlerde paylaştığı tweet de buna işaret ediyordu.

New York Times’ın aktardığına nazaran, Bankman-Fried’i daha Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde öğrenci olduğu vakitlerden bu yana tanıyan MacAskill, “Sam ve FTX çok fazla hayır işi yapmaya niyetliydi ve bu niyetlerin bir kısmı, benim mesleğim boyunca yüceltmeye çalıştığım fikirlerin bir sonucuydu. Şayet o düzgün niyetler yolsuzluğu aklamak için kullanıldıysa, ben bundan utanç duyuyorum” sözlerini kullandı.

FTX Foundation’dan aldıkları bağışlayan birçok kurum ve kuruluş da mevcut. Market Watch’un aktardığına nazaran, skandalın patlak vermesinin akabinde “Şimdi ne olacak?” sorusunun tartışıldığı çevrimiçi forumlardan birinde bir kullanıcı şu tabirleri kullanıyordu: “FTX’in dolandırıcılığa varan berbat işlerle uğraştığının ortaya çıktığını düşünürsek (ki adımın kendileriyle birlikte anılmasından utanç duyuyorum) FTX Future Fund’dan gelen bağışların davalarla geri alınması kelam konusu olabilir mi?”

AKIL HOCASI MACASKILL’Dİ

Dediğimiz üzere Bankman-Fried’in tesirli hayırseverlik hareketiyle ilgisi kripto dünyasının en güçlü insanlarından biri olmasından çok önceye dayanıyordu. Şimdi 20 yaşında bir gençken yedikleri bir öğlen yemeği sırasında Bankman-Fried, MacAskill’e hayvanların refahı için çalışmak istediğini söylemişti. İskoç filozof MacAskill ise bu genç adama çok fazla para kazanacağı bir iş bulup bu yararı yeterli gayelere bağışlayarak daha fazla yarar üretebileceğini belirtmişti.

Bunun üzerine finans dalında çalışmaya başlayan Bankman-Fried’in emeli kazandığı serveti hayır kuruluşlarına bağışlamaktı.

Geçtiğimiz Ekim ayında New York Times’a verdiği tesirli hayırseverlik bahisli röportajda Bankman-Fried, önümüzdeki 10 yıl içinde servetinin çoğunluğunu tesirli hayırseverlik prensibiyle çalışan kuruluşlara aktarmayı düşündüğünü vurgulamıştı.

Röportajda, New York Times muhabirinin bağışlarını nizamlı bir biçimde yürütmek için bir ferdî fon kurup kurmadığı sorusunu yöneltmesi üzerine Sam Bankman-Fried şunları söylemişti:

“Daha çok yeri geldikçe ödeme yapıyoruz. Bunun sebebi de açık konuşmam gerekirse, şu an bir fon kurmamı manalı kılacak kadar nakdimin olmaması.”

Doğrusunu söylemek gerekirse Sam Bankman-Fried, Ekim ayını bu bahiste peş peşe röportajlar vermekle geçirdi. BBC radyosuna da benzeri açıklamalar yapan Bankman-Fried, tesirli hayırseverliği “dünya üzerinde en fazla olumlu etkiyi bırakabileceğiniz bir hayat yaşamak için yapabileceklerinizi bulmaya çalışan bir beşerler topluluğu” diye nitelendiriyordu. Kendi bağışlarından da bahseden Bankman-Fried, “şu ana kadar birkaç yüz milyon dolar” verdiğini belirtiyordu.

CİBİNLİKLE BAŞLAYIP ÖTEKİ GEZEGENLERE UZANDILAR

Bankman-Fried’in çöküşü, tesirli hayırseverlik prensibiyle çalışan kuruluşlara gelecekte aktarılacak milyarlarca doları da baltalayacak. Çünkü yakın vakitte ortaya çıkan ve hala büyüme ve odaklanma sürecinde olan bir hareketin, en önde gelen üyelerinden birini etkileyen bu türlü büyük bir skandalın izlerini silmesi kolay olmayacak.

Etkili hayırseverlik çalışmaları geçmişte sıtmanın ağır olduğu bölgelerde yaşayanlara sinek kovuculu cibinlikler dağıtılması üzere düşük maliyetli tıbbi müdahalelere odaklıydı.

Ancak hareketin üyeleri son yıllarda yeni pandemilerin önlenmesi, nükleer silahsızlanma, yapay zekânın denetimden çıkmasını tedbire ve insanları uzak gezegenlere yollayıp cinsimizin hayatta kalma bahtını artırma üzere çok daha büyük projelerle uğraşıyor.

Yaz aylarında The Wall Street Journal’da yayımlanan bir haberde Elon Musk’ın da tesirli hayırseverlik işlerine merak saldığı ortaya çıkmıştı. Habere nazaran Musk’ı bu kavramla tanıştıran, geçtiğimiz yıllarda yakın etrafında değerli bir pozisyon edinen Rusya doğumlu profesyonel kumarbaz Igor Kurgaov’du. Kurganov’un pandeminin bir kısmında Musk’ın konutunda yaşadığı ve ikilinin sabahlara kadar oturup Musk’ın servetini tesirli hayırseverlik stratejisi doğrultusunda nereye harcaması gerektiği konusunda sohbetler ettiği haberde yer alan ayrıntılar ortasındaydı. Hatta söylenene nazaran Musk, elindeki Tesla paylarının hayır işlerine ayrılan 5,7 milyar dolar pahasındaki kısmının yönetimini aile ofisinin idari yöneticisi olan Jared Birchall’dan alıp Kurganov’a vermişti.

SİLİKON VADİSİ KAYGILI: SAM’İN YARATTIĞI HASARI NASIL TAMİR EDECEĞİZ?

Bir öteki deyişle, tesirli hayırseverlik birkaç yıl içinde ideoloji öğrencilerinin ve toplumsal hizmetler vazifelilerinin benimsediği kıyıda köşede kalmış bir yaklaşım olmaktan çıkarak hayırseverlik çalışmalarının çağımızdaki hâkim formu haline geldi.

Bunda Silikon Vadisi’nin önde gelen isimlerinden hedge fon analistlerine, birçok milenyum ve Z nesli bağışçısının tesirli hayırseverliği benimsemesinin de hissesi büyük.

Örneğin Facebook’un ve Asana’nın kurucularından Dustin Moskovitz ve eşi Cari Tuna, gelirlerinin hatırı sayılır bir kısmını tesirli hayırseverliğe yatıranlardan.

Moskovitz hafta sonu paylaştığı bir tweet’te “Sam’in yarattığı hasarı nasıl tamir edeceğiz, tesirli hayırseverliği öbür makus aktörlere karşı nasıl kuvvetlendireceğiz şimdi bilmiyorum. Ancak bunu yapmaya çalışacağımızı biliyorum zira aksi takdirde bedeli acı verecek kadar yüksek olur” dedi.

BAĞIŞLARIN YERİNE ULAŞIP ULAŞMADIĞI MUHAKKAK DEĞİL

FTX’in hayırseverlik çalışmalarını şemsiye kuruluşu olan FTX Foundation’dan (FTX Vakfı) yapılan açıklamada 140 milyon dolarlık bağış yapıldığı söz edilmişti. Bunların 90 milyon dolarının FTX Future Fund (FTX Gelecek Fonu) aracılığıyla uzun vadeli faaliyetlere yatırıldığı vurgulanmıştı.

Ancak bu paranın ne kadarının alıcılara ulaştığı ne kadarının önümüzdeki yıllarda taksitler halinde aktarılmak üzere kelam verildiği aşikâr değil.

Sam Bankman-Fried son 6 ayda yalnızca hayır kuruluşlarına değil, batmakta olan başka kripto borsalarına da büyük meblağda yardımlar yapıyordu. Bu sayede “Kriptonun Kralı” unvanının yanına “Kriptonun Kurtarıcı Şövalyesi” unvanını da ekleyen Bankman-Fried, bunu piyasanın genelinin ve yatırımcıların yeterliliği için yaptığını tabir ediyordu.

MacAskill, geçtiğimiz hafta skandalın patlak vermesinin akabinde perşembe günü FTX Future Fund’dan istifa eden beş bireyden biriydi. İstifa açıklamasında fonun yetkilileri, ” Yöneticilerin açıklamasında fonun bundan sonra faaliyetlerini sürdürmesinin ve bağış yapmasının mümkün olmadığı belirtilerek, “FTX Foundation’ı ve Future Fund’ın finansmanını sağlayan şirketlerin meşruiyeti ve dürüstlüğü konusunda çok temel sorularımız var. Bunu söylediğimiz için çok üzgünüz lakin Future Fund’ın yerine getiremeyeceği birçok bağış kelamı var üzere görünüyor” tabirlerini kullandı.

Söz konusu karşılıksız bağışların alıcıları ortasında bir sonraki pandemiye hazırlıksız yakalanmamak ismine çalışmalar yürüten kuruluşlardan yapay zekânın güvenliğiyle ilgili araştırmalar yapanlara kadar birçok örgüt bulunuyordu.

Sam Bankman-Fried daha evvel yaptığı açıklamalarda bağışların FTX’in iş modelinin de bir modülü olduğunu belirtmiş ve uygulama üzerindeki süreçlerden alınan kurullardan elde edilen net gelirin yüzde 1’inin “dünyanın en tesirli hayır kuruluşlarına” bağışlandığını belirtmişti. Buna ek olarak FTX kullanıcıları, FTX Foundation’a bağış yapmaları konusunda yüreklendiriliyor, FTX’in internet sitesindeki bir liderlik sıralamasında en büyük katkıyı yapanların isimleri tüm dünyaya duyuruluyordu.

BAĞIŞÇILARLA ALICILAR BİREBİR KİŞİLER

FTX Foundation’ın bağışlarının değerli bir kısmı belirli emeller uğruna çalışan kümelerden çok tesirli hayırseverlik hareketinin güçlendirilmesine odaklanan topluluklara gitti. Bu kümelerin değerli bir kısmı Bankman-Fried’in danışmanlarıyla yakın bağlantılar içindeydi.

Future Fund’ın internet sitesine nazaran, en büyük bağışı 15 milyon dolarla Longview isimli küme aldı. Kümenin internet sitesinde danışmanlar ortasında MacAskill’in yanı sıra FTX Foundation’ın CEO’su Nick Beckstead’in de ismi geçiyor.

En büyük ikinci bağışı alan küme ise 13,9 milyon dolarla Center for Effective Altruism (etkili hayırseverlik Merkezi) oldu. MacAskill’in kurucusu olduğu merkezin mütevelli heyetinde MacAskill’in yanı sıra Beckstead de bulunuyor. Üstelik MacAskill İngiltere’deki Beckstead ise ABD’deki idare konseyinin başkanlığını yapıyor.

FTX Foundation’ın kontrol düzeneklerine baktığımızda da Bankman-Fried’in yakın çalışma arkadaşları dışında kimsenin ismini görmüyoruz. İnternet sitesine nazaran FTX Vakfı’nın idare şurası Bankman-Fried’in kurucusu olduğu hedge fon Alameda Research’ün CEO’su Caroline Ellison, FTX teknoloji yöneticisi Gary Wang ve FTX mühendislik yöneticisi Nishad Singh’den oluşuyor.

Bankman-Fried tıpkı vakitte, Building a Stronger Future (Daha Güçlü Bir Gelecek İnşa Ediyoruz) isimli öteki kâr hedefi gütmeyen kuruluş aracılığıyla da ProPublica, Vox, Intercept üzere basın kuruluşlarına bağışlar yapıyordu.

ProPublica’nın lideri Robin Sparkman ve yayın direktörü Stephen Engelberg, geçtiğimiz cuma günü çalışanlara gönderdikleri bir notta pandemi hazırlıkları ve biyotehditlerle ilgili haberler içi harcanacak 5 milyon dolarlık bağışın üçte ikisinin beklemede olduğunu bildirdi.

Notta, “Building a Stronger Future bir yandan finansal durumunu pahalandırıyor bir yandan da bağış portföyünün bir kısmını üstlenecek öteki finansörler arıyor” tabirleri yer aldı.

Vakfın üst seviye istişarelerinden Avi Zenilman ise yaptığı açıklamada, “Building a Stronger Future’ın yakın geleceğine dair bilgimiz bulunmasa da kapsamının ve yapısının değişeceği ortada. Lakin bu vesileyle fonlanan vakıflar ve kurumların hayati değeri devam ediyor. Bu çalışmaların bir halde devam edeceğini umuyoruz” dedi ve ekledi: “Bağışlarımızı alan kuruluşlar ve ortaklarımız da dahil olmak üzere bu şok edici olaydan etkilenen herkesten bütün kalbimizle özür diliyoruz.”

Kâr emeli gütmeyen kuruluşlar ve hayırseverlik üzerine araştırmalar yapan Benjamin Soskis, Bankman-Fried’in servetini kaybetmesinin akabinde ortaya çıkan tartışmaların, günümüzün hayırseverlik çalışmalarıyla ilgili değerli sıkıntıları ortaya koyduğunu belirtti.

Özellikle çok genç yaştaki bağışçıların çok büyük ölçüde paraları denetim ettiği örneklere dikkat çeken Soskis, “Hayırseverlik faaliyetleri sayesinde bir meşruiyet kazanıyorlar ve para akmaya devam ettiği surece kararları onların vermesine taban oluşturuluyor” dedi.

The New York Times’ın “FTX’s Collapse Casts a Pall on a Philanthropy Movement”, BBC’nin “The fall of the FTX ‘King of Crypto’ Sam Bankman-Fried”, Market Watch’un “Sam Bankman-Fried’s philanthropic fund halts donations amid FTX collapse and ‘questions about legitimacy’” başlıklı haberlerinden derlenmiştir.

Akacan The Mall
ETİKETLER: , , , , , ,
Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.