EYT hakkında bilinmeyenler! Uzman isim tek tek açıkladı… Ne kadar maaş alınacak, kimler başvurabilecek?

EYT hakkında bilinmeyenler! Uzman isim tek tek açıkladı… Ne kadar maaş alınacak, kimler başvurabilecek?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan Emeklilikte Yaşa Takılanlar’a ait düzenlemeyi açıkladı. Cumhurbaşkanı Erdoğan yaş sonu olmadan prim gün sayısı ve çalışma yılını dolduranların emekliliği hak ettiğini açıkladı. Uzmanlar ise EYT’ye ait sorulara karşılık verdi.

Milyonlarca kişiyi etkileyen Emeklilikte Yaşa Takılanlar’a ait düzenleme ortaya çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaklaşık 2,5 milyon kişiyi ilgilendiren EYT düzenlemesinde yaş koşulu aranmayacağını söyledi. SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı ayrımı olmadan EYT’lilerin müracaat yapabileceğini belirten Erdoğan kıdem tazminatları için de patronlara yönelik KGF takviyeli kredi paketinin devreye alınacağını söyledi.

Taşerondan takıma alınanlardan çabucak emekli olmayı tercih etmeyecekler için farklı bir geçiş düzenlemesinin hazırlandığını belirten Erdoğan, emekli olduktan sonra Toplumsal Güvenlik Dayanak Primi ödeyerek çalışmaya devam edecek vatandaşlar için Toplumsal Sigorta Prim Teşviki getiriliyor.

KRİTİK TARİH 9 EYLÜL 1999

EYT’li sayılmak için 9 Eylül 1999 tarihinden evvel işe girmiş olunması gerekiyor. Bu tarihten evvel sigortalı olanlar EYT kapsamına alınıyor ve bayanlarda 5000 prim gün sayısı, erkeklerde 5400 prim gün sayısı, bayanlarda 20 hizmet yılı, erkeklerde de 25 hizmet yılını dolduranlar EYT’li oluyor ve emekli olmaya hak kazandı.

Sosyal Güvenlik Uzmanı Murat Bal, EYT’lilere ait ayrıntıları açıkladı. Bal, yasal sürecin başlamasından sonra müracaatların olacağını ve emeklilik sürecinin başlayacağını söyledi.

Bal’ın açıklamaları şöyle:

EYT’LİLER BİRİNCİ MAAŞI NE VAKİT ALACAK?

Bu yasal sürecin ne vakit başlayacağı ile alakalı. Sanırım cuma günü Meclis’e inecek ve Ocak ayı içerisinde kanunun yasalaşacağını düşünüyorum. Ocak ayı içerisinde müracaat yapılırsa maaşlarını Şubat ayından itibaren alabilecekler. Ancak süreç şubat ayında yasalaşırsa maaşlar Mart ayına kalır. Sürecin süratli ilerleyeceğini düşünüyorum. 

YENİ YILDA GELECEK ARTIRIM EYT’LİLERİ DE ETKİLEYECEK Mİ?

Ayın 3’ünde enflasyon oranı açıklandıktan sonra aslında emekliler için ne kadar artırım yapılacak kanunen belirlenmiş olacak. Burada EYT de bundan faydalanacak. Herkesin prim gününe, ödedikleri yıla nazaran maaşları belirlenecek.

EN DÜŞÜK EYT’Lİ MAAŞI NE KADAR OLACAK?

Şu anda 3.500 TL. Baktığımız vakit enflasyon oranı %16-17 civarında olacak. Bunun üzerine ne kadar refah hissesi gelecek bilmiyoruz. Emeklilerde de çok önemli bir beklenti var. Kendilerine de minimum fiyat oranında artırım yapılmasına yönelik. Lakin beklenti %40’lar civarında artırım olması istikametinde.

2023’ÜN 6. AYINDAN SONRA EMEKLİ OLMANIN AVANTAJI VAR MI?

Bu tabi ki memurlarla, Bağ kurlar ve SSK’lılarda farklı. Katsayılarına nazaran de değişir. Memurlarda bir kademe atılıyorsa bunun kıymetlendirilmesi gerekir. Ancak öteki bölümlerde bunun büsbütün kendi prim hizmet günleriyle, girişlerinden bugüne ödedikleri primle alakalı. Münasebetiyle 6. Aydan sonra güzel olur demek gerçek olmaz. 2008 öncesinde ve 2008 sonrasında aylık bağlama oranları da değişti. 2008’den sonra ödenen primlerden ötürü alınacak maaş biraz da az eskiye nazaran. 2008 öncesinde ödenen maaşlar bugün emekli maaşına daha çok yansıyor.

EYT DÜZENLEMESİ

2 milyon 250 bin kişi EYT düzenlemesinden yararlanacak. Bu sayı 1,5 milyonlardan bir iki ay içerisinde buraya geldi. Bu EYT’lilerin tamamı değil. Bu bugün itibariyle EYT kanunu yasalaştığında emekli olacakların sayısı. EYT’lilerin tamamı 6.5, 7 milyona varıyor. Bunların beklemesinin nedeni bir kısmı yılı doldurmadı. Bir kısmının prim günleri eksik. Bunlar vakit içinde tamamlanıyor. 2-3 yıl içinde bu toplam 6 milyon kişinin tasfiye edilip emekli olma ihtimali var.

BEKLENTİLERİ KARŞILADI MI?

Genel olarak karşıladı. Şöyle bir durum var. EYT ile mağdur olan öteki kısımlarda vardı. Örnek, Bağ Kur tescil mağdurları, çıraklar, stajyerler. Bunlarda bu kanun ile geçmişe dönük olarak kendilerinin de sigortalarının başlaması, kimisi primlerinin ödemesini istiyorlardı. Fakat bugün itibariyle o işe girişler emeklilikte giriş sayılmıyor. Bunlar borçlanma hakkı istiyorlar. Biliyorsunuz ki bu şu an tasarı. Meclis’e indikten sonra gerek kurulda gerek Genel Kurul’da görüşüldüğünde bu kısımların de bu işe katılmasıyla, aslında Bakan Bilgin’in söylediği geniş kapsamlı kanun o halde olur diye düşünüyorum.

YAŞ KURALI UYGULANMAMASI

Aslanda bu daima masada vardı. Lakin vakit içinde büsbütün gündemden kalkmış üzere görünmüştü. Son devirde yine gelmişti. İsmi üzerinde emeklilikte yaşa takılanlar. Bu beşerler aslında vaktinde yaşa takıldılar. Bu insanlara “o yaşa takılmayın, bu yaşa takılın demek” tahlil yolunda bunu tıkayabilecek bir şeydi. Sayın Cumhurbaşkanımız da dün itibariyle açıklamasında en değerlisi “yaş kaidesi uygulanmayacak” Toplumdaki karşılığı da buydu.

“SSK, BAĞ-KUR, EMEKLİ SANDIĞI AYRIMI OLMAYACAK”

Bu 3 kurumda da hizmeti olanların, hizmet birleştirmesi. Yoksa 1999 öncesinde de SKK, Bağ-Kur emekli sandığındaki emeklilik koşulları birbirinden farklıydı. SSK’da bayanlarda 5 bin prim günü-20 yıl hizmet mühleti, erkeklerde 5 prim günü-25 yıl hizmet süresiydi. Bağ-Kur’da bayanlarda 7 bin 200 erkeklerde 9 bin biçimindeydi. Bu motamot geçerli. Bugün itibariyle bir Bağ-Kur’lu 9 bin günü doldurmadan EYT’li de olsa emekli olamaz. Esasen kanun 1999 öncesi kuralları ve hakları verecek diye düşünüyoruz. O yüzden buradan kast edilen hizmet birleştirilmesi.

İŞVERENLERE YÖNELİK KGF TAKVİYELİ KREDİ PAKETİ

Bu çok tartışıldı. Çok da teklif vardı. 2 milyon 250 bin şahıstan bahsettiğimizde bunun 300-400 bini kamuda, biraz daha fazlası Bağ-Kur’da fakat ağır kısmı SSK’da(4a). Burada KGF kredileriyle bu insanların hepsi tazminat alarak emekli olacak. Münasebetiyle patronların de üzerinde çok önemli bir tazminat yükü olacak. Bu noktada KGF kredisiyle patronların yükünün azaltılması hedefleniyor.