Evcil hayvan sahibi olmak İran’da ‘hapse girme nedeni olabilir’

Evcil hayvan sahibi olmak İran’da ‘hapse girme nedeni olabilir’
İran’da parlamentoya gelen bir yasa tasarısı, kedi ve köpekler dahil evcil hayvan sahibi olmaya sert kısıtlamalar getirilmesini içeriyor. Başşehir Tahran sakinleri için sokakta köpek gezdirmek ise çoktan “cesaret işi” olmuş durumda.

“Masum ve hoş gözleriyle bana bakıyor. Dışarı çıkarmamı istiyor, lakin buna yürek edemiyorum. Yakalanabiliriz.”

Tahran’dan bir köpek sahibi Mahsa, evcil hayvan sahiplerine yönelik gözaltılara ve hayvanlara el konulması olaylarına değiniyor.

İran’ın başşehrinde polis, kentin parklarında köpek gezdirmenin “suç” olduğunu duyurdu. Bu yasak, “kamu güvenliğini sağlama” önlemi olarak açıklanıyor.

Buna paralel olarak, aylar süren tartışmaların akabinde, İran parlamentosu tıpkı istikamette bir yasa tasarısını onaylamaya hazırlanıyor: ‘Hayvanlara karşı kamusal hakların korunması’ ismi altında evcil hayvan sahipliğinin büsbütün kısıtlanması gündemde.

Yeni sunulan yasa tasarısına nazaran, evcil hayvan sahibi olmak fakat özel bir komitenin vereceği müsaadeyle mümkün olacak. Hayvanların “ithal edilmesi, satılması ve alınması, taşınması ve tutulması” ise en az 800 dolardan başlayan cezalara tabi olacak. Bu kapsamdaki hayvanlar ortasında, kediler, köpekler, kaplumbağalar ve tavşanlar da var.

İran Veterinerler Birliği Lideri Dr. Payam Mohebi, yasaya açıktan karşı çıkan isimlerden. BBC’ye yaptığı açıklamada, “Tartışmalar on yıl evvel bir küme milletvekilinin tüm köpekleri kısırlaştırıp onları hayvanat bahçelerine vermek ya da çöllere bırakmak tarafında bir yasa hazırlamalarıyla başladı” diyor.

Dr. Mohebi, “Yıllar içinde birkaç sefer bunu değiştirdiler, köpek sahiplerine ‘dayak cezası’ bile önerildi. Lakin plan işe yaramadı” diye anlatıyor.

İRAN’DA KENT ÖMRÜNÜN SİMGESİ

Köpek beslemek İran’da kırsal hayatın her vakit bir modülü oldu. Lakin hayvanlar 20. yüzyılda kentlerin de vazgeçilmez bir kesimiydi.

İran, Ortadoğu’da hayvan hakları maddelerini geçiren birinci ülkelerdendi. 1948’de hükümet hayvan hakları için birinci kurumları oluşturdu. Ülkede Pehlevi Hanedanı’nın da kendine ilişkin köpeği vardı.

1979’da İslam İhtilali’nin akabinde İranlıların olduğu üzere köpeklerinin de hayatı değişti. İslami kısımlarda hayvanlar “günah” olarak görülebiliyordu. Yeni İslami rejimde köpekler tıpkı vakitte “Batılılaştırma” sembolü olarak görüldü.

Tahran’dan veteriner Dr. Aşkan Şemirani, “Köpek sahibi olmakla ilgili net bir düzenleme yok. Polisler keyfi olarak ‘Batılılaştırma sembolü’ olarak gördükleri köpekleri gezdirenleri, hatta otomobilinde taşıyanları gözaltına alıyor” diyor.

KÖPEK HAPİSHANELERİ

Dr. Şemirani, “Hatta hayvanlar için bir hapishane bile yaptılar. Buradan çok sayıda dehşetli olay kulağımıza geliyor” diye de ekliyor. Köpeklerin tutulduğu yerlerde, kâfi besin ve su sağlanmadığı da duyumlar ortasında.

İran’da Batı’dan gelen yaptırımlarla yaşanan ekonomik zorluklar da bu maddede rol oynuyor. Yetkililer, ülkedeki döviz rezervlerini muhafazanın yolu olarak birçok eserde olduğu üzere evcil hayvan mamalarının ithal edilmesini de yasaklamış.

Bu nedenle, bilhassa de evcil hayvan mamalarının kara borsaya düşmesiyle fiyatlar yükselmiş.

İRAN KEDİSİNİN DOĞUM YERİ

Yeni maddede sırf köpekler değil, kediler de listede yer alıyor. Hatta timsahlardan bile bahsedilmiş. İran kedisi, dünyanın en meşhur kedi cinsleri ortasında.

İranlı bir veteriner, “İran kedisinin artık anavatanında inançta olmadığına inanabiliyor musunuz?” diyor:

“Bu yasanın hiçbir mantığı yok. Sadece demir yumruklarını halka göstermek istiyorlar.”

İran Veterinerler Birliği Lideri Dr. Mohebi de yasanın “utanç verici” olduğu görüşünde:

“Eğer parlamentodan geçerse, gelecek jenerasyonlar bizi köpekleri yasaklayan beşerler olarak hatırlayacak.”