Dünyanın en büyük 5’inci barajı Yusufeli bugün açılıyor

Dünyanın en büyük 5’inci barajı Yusufeli bugün açılıyor
Türkiye iktisadına büyük katkı sağlayacak Yusufeli Barajı bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın iştirakiyle merasimle açılacak. Türkiye’nin en büyük dünyanın da 5’inci büyük barajı olan Yusufeli su tutup elektrik üretimine başlaması Mayıs ayında gerçekleşecek.

Artvin’de Çoruh Irmağı üzerine inşa edilen, Türkiye’nin en yüksek, dünyanın ise 5’inci en yüksek barajı olup, yıllık 1,9 milyar kilovatsaatlik elektrik üretimiyle iktisada 5 milyar liralık katkıda bulunacak Yusufeli Barajı bugün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılacağı merasimle su tutmaya başlayarak hizmete girecek. Erdoğan, ilçenin taşındığı, 10 milyon metreküp dolgu yapılarak elde edilen 1,5 milyon metrekare alanda inşa edilen, kamu binalarının taşındığı, konutlar ile yöre mimarili ‘villa tipi’ köy konutlarının yükseldiği yerleşim alanını da hizmete alıp, 3 bin 205 konutu hak sahiplerine teslim edecek. 

Artvin’in Yusufeli ilçesinde, imali tamamlanan baraj ve yeni yerleşim alanının Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından bugün hizmete alınacağı resmi açılış merasiminin heyecanı yaşanıyor. Türkiye sonlarında 410 kilometrelik uzunluğa sahip, Kuzeydoğu Anadolu’nun en büyük ırmaklarından Çoruh’un üzerine Yusufeli Barajı ile Hidroelektrik Santrali (HES) projelendirildi. Temeli 26 Şubat 2013’te atılan, 275 metre gövde yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek, dünyanın 5’inci en yüksek barajı Yusufeli Barajı inşası tamamlandı. Baraj inşaatı ve ilçe merkezi ile köylerdeki 5 bin konut, 270 iş yeri ve 9 bin 430 dönüm tarım toprağı, sular altında kalacak.

BARAJLA YILLIK 5 MİLYARLIK GELİR

Üretilen güç ile ülke iktisadına yıllık 5 milyar lira gelir sağlanması hedeflenirken, rezervuarında 2 milyar 130 milyon metreküp su depolama hacmine sahip Yusufeli Barajı; Çoruh Irmağı üzerinde heyeti Muratlı, Borçka, Deriner ve Artvin barajlarına hem su kaynağı olacak hem de ırmağın getireceği rüsubatı değerli ölçüde tutarak taşkın riskini azaltacak.

152 YILLIK TARİHİNDE 7’NCİ SEFER TAŞINIYOR

İlçenin yeni yerine taşınması kapsamında, Yansıtıcılar mevkisinde, 24 milyon metreküp hafriyat ve 10 milyon metreküp dolgu ile 1,5 milyon metrekare alan elde edildi. 3 bölgede 10 etap halinde sürdürülen altyapı çalışmaları ile hükümet konağı, emniyet, jandarma, adliye, ilkokul ve ortaokul, lise, müftülük, öğretmenevi üzere kamu binaları da tamamlandı. Sular altında kalacak Yeniköy, Tekkale, Irmakyanı, Çeltikdüzü, Etraflı, İşhan ve Meşecik köylerinde yaşayanlar için de dağların eteklerinde yeni yerleşim üniteleri kuruldu. 7 köyde, yöresel mimaride, 2’şer katlı çağdaş konutlar yapıldı. Toplam 520 köy meskeni, inşa edildi. 152 yıllık tarihinde 6 sefer yerleşim yeri değiştirilen ve 7’nci defa taşınacak ilçede büyük göç sürecine geçildi.

KAMU BİNALARI KAPANDI

Baraj inşaatıyla merkez ve 7 köyün sular altında kalacağı Yusufeli ilçesinin yeni yerleşim yerinde, 3 farklı bölgede 10 etap halinde sürdürülen altyapı ve üstyapı ile bina ve etraf düzenleme çalışmaları tamamlanan etaplar, taşınmaya hazır hale getirildi. İlçede taşınan kamu kurumlarının kapısına da kilit vuruldu. Anıların sular altında kalacağı ilçede bölge halkı, sevinç ve hüznü bir ortada yaşıyor.

İlçede projesiyle birlikte yapılan 69,2 kilometrelik yeni kara yolu ağını tüneller, köprüler ve viyadükler oluşturdu. Toplam 39 tünel, 19 da köprü bulunan yeni yol ağında ‘Şilenkar’, ‘Tekkale’, ‘Baraj’ ve ‘Yusufeli Merkez’ viyadükleri de inşa edildi.

6 BİNE YAKIN AĞAÇ TAŞINDI

Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü tarafından baraj inşası nedeniyle su altında kalacak alanlardan 5 bin 844 zeytin, dut, ceviz ve nar üzere uzunluklu meyve ağacı, transplantasyon (ağaç nakli) metoduyla ağaç söküm makinesiyle bulunduğu yerden alınarak Yusufeli ilçesinin kurulduğu yeni yerleşim yerindeki 300 dönümlük alana taşındı. Ayrıyeten bölgeye 76 bin 788 ağaç ve fidan dikildi. Erozyona karşı da 480 dönüm alanda yürütülen taş kordon teras, galvanizli kafes tel teras ve örme çit teras çalışmaları bu yıl içinde tamamlanacak.

Sular altında kalacak ilçede, mezarlar da yeni yerleşim alanlarına nakledildi.

CUMHURBAŞKANI, RESMİ AÇILIŞI YAPACAK

Çoruh Irmağı üzerinde 2012 yılında inşasına başlanılan Yusufeli Barajı; yıllık ortalama 1,9 milyar kilovatsaatlik elektrik üretimiyle iktisada 5 milyar liralık katkıda bulunacak. 2 milyar 130 milyon metreküp su depolama hacmine sahip Yusufeli Barajı’nın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılacağı merasimle su tutmaya başlamasıyla ilçe merkezi ve 7 köy sular altında kalacak. Cumhurbaşkanı Erdoğan, katılacağı merasimde baraj suları altında kalacak ilçenin taşındığı, 10 milyon metreküp dolgu yapılarak elde edilen 1,5 milyon metrekare alanda inşa edilen, kamu binalarının taşındığı, konutlar ile yöre mimarili ‘villa tipi’ köy konutlarının yükseldiği yeni yerleşim alanını da hizmete alıp, 3 bin 205 konutu hak sahiplerine teslim edecek. Açılışa hazır hale gelen etaplarda bir taraftan taşınma süreçlerinin sürdüğü yeni yerleşim yerlerinde etraf düzenleme çalışmaları ile birlikte eksikler tamamlanmaya çalışıyor.

‘TÜRK MUCİZESİ’ 

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, yeni Yusufeli projesini ‘Türk mucizesi’ olarak nitelendirerek “Yapmış olduğumuz proje aslında ‘bir Türk mucizesi’ diye söz edeceğimiz değerli bir şaheser olacak. Yusufeli’miz geçmiş yıllarda baktığınızda birçok defa taşınmış ve inşallah bu taşınma da son olacaktır ve yeni Yusufeli’ni burada gençlerin, vatandaşlarımızın, hanım kardeşlerimizin memnun olduğu, spor alanlarında, okullarında vakit geçirebildiği, sporlarını yapabildiği, esnafımızın huzurlu bir halde ticaretini yapabileceği bir anlayışla tasarlandı” dedi.

‘GÖLE NAZIR TURİZM DESTİNASYONU OLACAK’

Türkiye’ye örnek olacak yerleşimi Yusufeli’ne kazandırdıklarını söyleyen Bakan Kurum, “Bir taraftan ülkenin iktisadına katma bedel sağlayacak, istihdamına katma kıymet sağlayacak baraj projemiz, hidroelektrik santralimiz devreye alınırken diğer tarafta da yeni yerleşim alanıyla birlikte burada üreten bir Yusufeli hayal ettik. Bu hayal çerçevesinde esnafımızın keyifli olduğu, buraya gelen insanlarımızın gerek istihdamıyla gerek buradaki ömür kalitesiyle birlikte huzurlu olduğu bir Yusufeli’ni inşa etme dileğiyle bu proje başlandı ve bittiği vakit göle nazır bir turizm destinasyonu olacak. Burada Türkiye’nin birçok vilayetinden vatandaşlarımız gelip, Yusufeli’nde bu hoşluğa şahitlik edecekler. Dünyanın en yüksek beşinci barajını görecekler başka taraftan da buradaki bağlarıyla bahçeleriyle turizm alanlarıyla burada yapılacak spor faaliyetleriyle tüm Türkiye’ye örnek olacak bir yerleşimi inşallah Yusufeli’mize kazandırmış olacağız. Tabi ki vakit içerisinde vatandaşımız da görecek; burada sinemalar, diziler çekilecek. Gelip vatandaşlarımız burada 3 gün, 5 gün vakit geçirecekler ve inşallah topyekun burada 7’den 77’ye herkesin keyifli olduğu bir Yusufeli’nin inşasını her birlikte gerçekleştirmiş olacağız” açıklamasında bulundu.

‘HÜZÜNLÜYÜZ LAKİN HOŞ UMUTLARLA GİDİYORUZ’

Yeni Yusufeli’ne taşınma süreçlerini sürdüren Semra Türk ise “İlçemizde taşıma süreçleri sürüyor. Konutlarımızı taşıdık artık dükkanlarımızı taşımaya çalışıyoruz. Taşınırken hüzünleniyoruz lakin orayı da gördüğümüzde umutlanıyoruz. Buranın 3 katı büyüklüğünde hoş bir kent yaptılar oraya. Hüzünlüyüz lakin hoş umutlarla gidiyoruz” dedi.

İlhan Hacıoğlu da “Ben bu yaşananları yeni bir başlangıç olarak görüyorum. Burada uzun bir geçmişim var. 3 bin 500 metrekarelik iş yerimi, konutumu yeni alana taşıyorum. Orayı yeni bir hayat, yeni bir gelecek olarak görüyorum” diye konuştu. 

Ekrem Doğan ise “30 yıllık esnafım. Burada iyi- makus anılarımız oldu. Yeni hayata da alışacağız. Taşınma süreci başladı. Devletimiz elinden geleni yapıyor. Bu süreci atlatacağız” dedi.

29 MAYIS 2023’TE ELEKTRİK ÜRETECEK

Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, Yusufeli Barajı’na ait, “Buradaki Yeniköy ile Irmakyanı köyleri, 9 gün sonra suyun altında kalacak. 69 günün sonunda da inşallah ilçe merkezi su altında kalıyor olacak. Bu, toplam 309 gün sürecek. 90 günlük bir bekleme süremiz olacak sonra da bizim elektrik üretimimizle ilgili deneme ve temel üretime de geçilmiş olacak. Bizim varsayımı takvimimiz; 29 Mayıs 2023. Bu tarihten sonra elektrik üretimine başlanacak” dedi.

Bakan Vahit Kirişci, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katılacağı merasimle su tutmaya başlayacak olan Yusufeli Barajı’nda incelemelerde bulundu. Burada yetkililerden bilgi alan Kirişci, gazetecilere de bilgi verdi. Gaziantep’in Karkamış ilçesinde terör örgütü PKK’nın düzenlediği roketli ve havanlı atakta hayatını kaybedenler için başsağlığı dileyen Kirişci, “Bu cins elim hadiseler, acılar, hücumlar aslında terör örgütünün hangi noktaya geldiğini göstermek bakımından, manalıdır. Zira sonuçta burası; okul. Okula akın yapılıyor” dedi.

‘750 BİN ADET TOGG’UN GEREKSİNİMİ OLAN ELEKTRİK ÜRETİLEBİLECEK’

Bakan Kirişci, 22 Kasım 2022’de tarihe tanıklık edeceklerini belirterek, “Elektrik üretimi için bu barajlar, bizim için manalıdır, önemlidir. Bu baraj niçin kıymetli? Elbette barajlar ekseriyetle heyeti güçleriyle söz edilir. 558 megavat üzere bir heyeti gücü var. 1,9 milyar kilovat saat üzere de elektrik güç üretim kapasitesi var. Pekala, bunlar ne mana tabir ediyor? Bu da şu manaya geliyor; Türkiye’nin -tabi ki burası bir hidroelektrik santrali olduğu için- sahip olduğu hidroelektrik kapasitesinin potansiyelinin yüzde 2’si bu barajda kullanılıyor ve bundan elektrik üretiliyor olacak. Hasebiyle tek başına bir barajın bizim gücümüzün yüzde 2’sini kullanıyor olması, son derece manalı ve değerli. Öbür taraftan üretilen elektrik de kolay anlaşılsın, diye söylüyorum; nüfusu 2,5 milyon ve Türkiye’nin beşinci büyük kenti Antalya’mızın güç gereksiniminin karşılanması manasına geldiğini yahut bir öteki ulusal gururumuz yeniden 29 Ekim’de banttan indirdiğimiz Togg’umuzun 750 bin adedinin gereksinimi olan elektriğin üretilmesi manasına geliyor. Bu da epey kıymetli. Tabi şu anda barajın gövdesinden 540 metre önde bulunuyoruz. 540 metre gerideki bir gövdenin nasıl görüldüğünü vatandaşlarımız daha güzel takdir edebilir. Lakin yeniden anlamalarını kolaylaştırmak için kat yüksekliğini 2,75 olarak düşünsek 275 metre 100 katlı bir bina olarak gözlerinde canlandırsınlar ve böylesine harika bir eser, inşallah yarın hizmete girmiş ve su tutulmaya başlanmış olacak” diye konuştu.

‘YUSUFELİ, EMNİYET SİBOBU ÜZERE HİZMET VERİYOR OLACAK’

Yusufeli Barajı’nın Çoruh Irmağı üzerinde bulunan 4 barajın elektrik üretim kabiliyetlerini atıracağına dikkat çeken Bakan Kirişci, şunları kaydetti: 

“Çoruh Irmağı üzerinde bizim çok sayıda barajlarımız var. Yusufeli, adeta bir emniyet sibobu üzere hizmet veriyor olacak. Deriner, Borçka, Artvin, Muratlı barajları. Yusufeli Barajı sayesinde elektrik üretim kabiliyetlerini artırabileceklerini belirtmiş olalım. Bir öbür istikameti prestijiyle de ‘rüsubat’ dediğimiz suyun kendi akışı içerisinde birtakım birikintiye neden olan unsurları barajlara gitmeden Yusufeli’nde tutuluyor olması, barajların ekonomik ömrünü de artırıyor olacak. Bu da sahiden çok kıymetli bahis. Bir öbür istikameti prestijiyle de su şayet yerinde tutulmazsa taşkınlara neden oluyor malumunuz. Taşkınlar da tarım topraklarına ve yerleşim yerlerine ziyan verebiliyor. İnsanlarımızın bazen hayatlarını kaybetmesine neden olabiliyor. Münasebetiyle taşkınla ilgili tesirleri de azaltacak olan bir baraj. Tabi bizim iftihar etmemiz gereken bir baraj. Zira başından sonuna Türk mühendislerinin, teknikerlerinin, teknisyenlerinin ve emekçilerinin alın ve akıl teri döktükleri bir baraj. Bu tarafıyla de süper bir eser. Artık üstün ligde futbol oynayan bir kadro gibi dünyada bir ana oyuncu olan ülkemizin, bu çeşit mega projelerle isminden daha fazla kelam ettireceğine hepimiz yürekten inanıyoruz. Burada yüklenici firma esasen bu yapıtla kendini daha da kanıtlamış ve bu alanda daha da fazla yol almış olacak lakin Devlet Su İşleri’miz var burada. Bu projenin sahibi. Devlet Su İşleri’miz de 1953 yılının sonunda kurulmuş. 54 yılında faaliyete geçmiş bir kurum olarak bu yapıtlara daima yenilerini ekleyen bir kurumumuz. Bizim gözbebeğimiz bir kurumumuz. Burada da Devlet Su İşleri’nin hakkını teslim etmemiz gerekir.” 

Bakan Kirişci, açıklamalarına şöyle devam etti: 

“Toplamda 34 milyar liralık bir harcamanın yapıldığını bilhassa belirtmek isterim. Tabi ki bu para yalnızca barajın inşası için değil. Örneğin; 110 kilometre yol yapıldı. Bu 110 kilometre yolun 69,2 kilometrelik kısmı devlet vilayet yolu olarak 40 kilometrelik kısmı da köy yolu olarak yapılmış oldu. Bu yollar ve tüneller için harcanan paraları da bunun içerisine katmamızda büyük fayda var. Yeniden bu barajın inşasından ötürü bir durumu daha söz etmemizde fayda var; o da bu barajın inşası sırasında yapılan tünel uzunluğudur. Viyadüklerdir, köprülerdir. Cumhuriyet tarihi boyunca 2002 yılına kadar yalnızca 50 kilometreden oluşan tünel uzunluğu, bu barajda 62 kilometre. Bu bile tek başına bu barajın ne kadar manalı, ne kadar kıymetli, ne kadar mühendislik olağanüstüsü olduğunu tabir etmek bakımından yerinde olur diye düşünüyorum.”

‘İLÇENİN MERKEZİ VE KÖYLERİ MAĞDUR EDİLMEMİŞ OLDU’

Yeni yerleşim yerine taşınanların, barajın su tutmaya başlamasıyla masmavi manzara ile karşılaşacaklarını belirten Kirişci, “Tabi ki yolları, köprüleri, viyadükleri ve tünelleri yaptık ama tıpkı vakitte bu cins projeler, bazen yerleşim yerlerinin kaldırılmasını gerektirir. Bazen de bunlara hiç muhtaçlık duymazsınız. Bu proje, yerleşim yerinin öbür bir yere nakledilmesini gerektiren projeydi. Bu çerçevede; burada gerek ilçenin merkezi ve gerekse de köyleri mağdur edilmemiş oldu. Tam 3205 konut ki bunun 507’si köylere ilişkin. Geri kalanının tamamı ilçe merkezindeki vatandaşlarımızın kendi konutları olacak. Tekrar bu konutlardan başka 334 adet iş yeri yapıldı. Bunun da 10 tanesi köylerde, 324 tanesi bahsetmiş olduğumuz ilçenin kendi merkezindeki iş yerleri olmuş oldu. Vatandaşlarımız, buralarda konforlu bir formda yaşayacak” dedi.

‘800 BİN METREKÜP VERİMLİ TOPRAK ‘TARIM TOPRAĞI’ OLARAK TAŞINDI’

Bakan Kirişci, baraj projesinin çevreci proje olduğunu vurgulayarak, “Çevreci mi bu proje? Evet, çevreci zira bu barajın kendi alanı içerisinde kalan konutları taşımıyoruz. Barajın kendi alanı içerisinde kalan 800 bin metreküp verimli toprağı buradan alıp, daha evvel 750 dekar olan fakat bizim bu son çalışmamızla 1535 dekara çıkardığımız yerleşim alanına da tarım toprağı olarak taşındı. 800 bin metreküp, bunun altını çiziyorum. 5844 adet burada zeytin, dut ve öteki ağaçlar vardı. Bu ağaçlar yeniden Devlet Su İşleri’miz ile Orman Genel Müdürlüğü’müzün müşterek çalışmasıyla bulundukları yerlerden alındı, tekrar yeni yerleşim yerine taşındı ve 14 bin 250 adet yeni ağaç dikildi. 72 binin üzerinde de yeniden dikelecek fidanlarla birlikte tüm totale baktığınızda 92 bin 344 adet ağaç dikilmiş. Bunlar artık göğe gerçek yükseliyor olacak ve buranın yeşilliğine yeşillik katacak. Fiber optik altyapısından pak içme suyuna, kanalizasyonundan su arıtma sistemlerine aklınıza gelebilecek çağdaş, çağdaş bir kentte en son standartlarda ne varsa; bunların hepsi bu proje kapsamında Yusufeli’ne ve köylerine kazandırılmış oldu. Nitekim millet ve ülke olarak ne kadar iftihar etsek azdır” diye konuştu.

309 GÜNLÜK TAKVİMİ AÇIKLADI

Yusufeli Barajı’nda su tutulmasıyla ilgili de süreci anlatan Bakan Kirişci, “Buradaki Yeniköy ile Irmakyanı köyleri, 9 gün sonra suyun altında kalacak. Görmek isteyenler, son hallerini bu 9 günlük müddette görebilir. 69 günün sonunda da inşallah ilçe merkezi su altında kalıyor olacak. Bu, toplam 309 gün sürecek Hayli uzun bir süreç. 90 günlük bir bekleme süremiz olacak sonra da bizim elektrik üretimimizle ilgili deneme ve temel üretime de geçilmiş olacak. Bizim iddiası takvimimiz; 29 Mayıs 2023. Bu tarihten sonra elektrik üretimine başlanacak. Tekrar Yusufeli Barajı’mız, HES’imiz, yeni yerleşim yeri; Yusufeli’mize, ülkemize ve aziz milletimize güzel uğurlu olsun” dedi.