Doğayı korumak için ‘tarihi’ mutabakat
Birleşmiş Milletler (BM) Biyoçeşitlilik Konferansı’na (COP 15) katılan ülkeler, 2030 yılına kadar gezegenin üçte birini müdafaa altına alma konusunda anlaştı. Bu muahede biyolojik çeşitliliği muhafaza maksadında dönüm noktası olarak bedellendiriliyor.
Doğayı korumak için ‘tarihi’ anlaşma
Birleşmiş Milletler (BM) Biyoçeşitlilik Konferansı’na (COP 15) katılan ülkeler, 2030 yılına kadar gezegenin üçte birini muhafaza altına alma konusunda anlaştı. Bu muahede biyolojik çeşitliliği müdafaa maksadında dönüm noktası olarak bedellendiriliyor.
Yağmur ormanları ve sulak alanlar üzere hayati ehemmiyet taşıyan ekosistemlerin ve yerli toplulukların haklarının korunması için de maksatlar belirlenecek.
Kanada’nın Montreal kentinde düzenlenen COP15 BM Biyoçeşitlilik Tepesi’nde varılan muahede Pazartesi sabahı açıklandı. Çin’de yapılması planlanan tepe Covid nedeniyle ertelenmiş ve Kanada’ya taşınmıştı.
Toplantıdan sorumlu olan Çin, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin son dakika itirazına karşın muahedenin sağlandığını duyurdu.
BM Kalkınma Programı, “tarihi anlaşmanın” dünyanın dört bir yanındaki insanların biyolojik çeşitlilik kaybını durdurmak için gerçek bir ilerleme bekleyebileceği manasına geldiğini söyledi. HANGİ MEVZULARDA MUTABAKAT SAĞLANDI?
ANLAŞMA SÜRECİ NASIL GELİŞTİ?
Kanada Etraf ve İklim Değişikliği Bakanı Steven Guilbeault gazetecilere yaptığı açıklamada, “Paris’in iklim konusunda yaptığı üzere bu da tarihe geçecek bir an” dedi.
2015 Paris İklim Mutabakatı, gezegendeki sıcaklık artışını 2 derecenin altında tutma konusunda ülkelerin mutabık kalmalarını sağlamıştı.
Montreal’deki tepe, doğayı güzelleşme yoluna sokmak için “son şans” olarak görülüyordu.
Görüşmeler boyunca gayeler ve planların nasıl finanse edileceği konusunda fikir ayrılıkları yaşandı.
En büyük uyuşmazlık noktalarından biri, dünyanın en fazla biyolojik çeşitliliğine sahip bölgelerdeki muhafaza eforlarının nasıl finanse edileceğiyle ilgiliydi.
Biyoçeşitlilik, dünyadaki tüm canlıları ve bunların gezegeni ayakta tutan karmaşık ömür ağı içinde birbirlerine bağlanma biçimlerini söz ediyor.
Çin yeni mutabakat metnini Pazar günü yayımlandı.
Delegeler, saatler süren gecikmelerin akabinde Pazartesi sabah erken saatlerde oturumu topladı ve metni kabul etti.
COP 15 Lideri Huang Runqui, muahedeyi destekleyemeyeceğini söyleyen Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nin itirazlarına karşın mutabakatın onaylandığını ilan etti.
ANLAŞMA NASIL BEDELLENDİRİLİYOR?
Kraliyet Kuşları Müdafaa Derneği’nin kıdemli milletlerarası siyaset danışmanı Georgina Chandler, Montreal’de varılan mutabakat sayesinde hem insanların hem de tabiatın daha yeterli durumda olacağını söyledi.
“Artık muahede tamamlandığına nazaran, hükümetlerin, şirketlerin ve toplumların bu taahhütlerin hayata geçirilmesine nasıl yardımcı olacaklarını belirlemeleri gerekiyor.”
Yaban Hayatı Muhafaza Derneği’nden Sue Lieberman muahedenin bir uzlaşma olduğunu ve birçok uygun öge içermesine karşın “doğayla olan bağımızı hakikaten dönüştürmek ve ekosistemler, habitatlar ve tipler üzerindeki tahribatımızı durdurmak için” daha ileri gidilebileceğini söyledi.
“DOĞA BİZİM GEMİMİZ, SU ÜSTÜNDE KALMALI”
anlaşma için günlerce süren ağır müzakereler oldu. Bakanlar Cumartesi günü, 2030’a kadar doğayı güzelleşme yoluna sokmak için net maksatlar üzerinde muahedeye varılması gerektiği konusunda hararetli konuşmalar yaptı.
AB Kurulu’nun Etraf, Okyanuslar ve Balıkçılıktan sorumlu Üyesi Virginijus Sinkevicius “Doğa bizim gemimiz. Onun su üstünde kalmasını sağlamalıyız” dedi.
Bilim insanları, ormanların ve otlakların daha evvel görülmemiş oranlarda yok olması ve okyanusların kirlilikle yüz yüze olması nedeniyle insanların Dünya’yı inançlı hudutların ötesine ittiği konusunda ihtarda bulunuyor.
SARs CoV-2, Ebola ve HIV üzere hastalıkların yırtıcı hayvanlardan insan popülasyonlarına yayılma riskinin artması sıkıntısına da dikkat çekiliyor.
Başlıca uyuşmazlık noktalarından biri finansmanla ilgili.
Mısır’da düzenlenen iklim doruğu COP 27’de olduğu üzere, birtakım ülkeler biyolojik çeşitliliğin korunmasına yardımcı olmak üzere yeni bir fon kurulması davetinde bulundu, lakin bu talep başkaları tarafından reddedildi.