DB Türkiye Yöneticisi zelzelenin tesirlerini Hürriyet’e kıymetlendirdi: Maliyet iki kat artabilir
Zelzelelerin akabinde gerçekleşecek yine inşa sürecinin 34 milyar dolarlık maliyeti olacağını açıklayan Dünya Bankası Türkiye Yöneticisi Jumberto Lopez, “Rakamlar belirttiğimizden daha da büyük olacak” dedi. Sarsıntıdan evvel başlatılan KOBİ takviye projesini tekrar değerlendirdiklerini anlatan Lopez’in odağında zelzele bölgesindeki küçük esnafa dokunacak bir çalışma yürütmek var.
DB Türkiye Yöneticisi zelzelenin tesirlerini Hürriyet’e kıymetlendirdi: Maliyet iki kat artabilir
Depremlerin akabinde gerçekleşecek tekrar inşa sürecinin 34 milyar dolarlık maliyeti olacağını açıklayan Dünya Bankası Türkiye Yöneticisi Jumberto Lopez, “Rakamlar belirttiğimizden daha da büyük olacak” dedi. Zelzeleden evvel başlatılan KOBİ takviye projesini yine değerlendirdiklerini anlatan Lopez’in odağında sarsıntı bölgesindeki küçük esnafa dokunacak bir çalışma yürütmek var.
Kahramanmaraş zelzelesiyle ilgili milletlerarası topluluğun yardımları devam ediyor. Dünya Bankası’nın birinci tespitlerine nazaran sarsıntının akabinde bölgede konutların ve altyapının yine inşasının maliyeti 34 milyar olacak. Lakin sayı bununla sonlu kalmayacak. Orta ve uzun vadede oluşan hasarların kapatılması bu maliyeti neredeyse iki katına çıkaracak. Dünya Bankası, ilgili bakanlıklarla koordineli bir biçimde hasar tespiti ve gereksinim tahlili yaptı. Çalışmanın sonuçlarını kıymetlendiren Dünya Bankası Türkiye Yöneticisi Jumberto Lopez, Hürriyet’in sorularını yanıtladı.
Rapora nazaran kamu altyapısının uygunlaştırılması, su, elektrik ve kanalizasyon sistemlerinin tekrar kurulması öncelikli adımlar ortasında yer alıyor. Türkiye’ye 1.78 milyar dolarlık acil durum fonu tahsis eden Dünya Bankası, elindeki başka fonları da bölgede kullanmak üzere çalışma yürütüyor. Dünya Bankası’nın tespitleri ve Lopez’in açıklamalarından satır başları ise şöyle:
BÜYÜME BEKLENTİLERİ
– Ortaya koyduğumuz sayı, yaşanılanların birinci ve direkt tesiri. Yani bu hasar tespiti. Buradaki güzelleşme sürecinin öbür bir maliyeti var. GSYH kaybını da dikkate alıyoruz. Sayılar bizim orada belirttiğimizden daha da büyük olacak. – Öncelikle zelzelenin Türkiye’nin tamamına ve bölgeye olan tesirlerini ayırmak gerekiyor. Büyümeye ne olacak diye baktığınızda mesela; bizim zelzeleden evvel yaptığımız iddialarda 2023 yılı için öngörümüz yüzde 3.5-4 büyüme. Bu ortada bu, ekim ayı beklentilerimizin üzerinde. Zira genişleyici bir para ve mali siyaset oldu. Zelzeleden sonra büyüme beklentilerimizi 0.5 üzere küçük bir oranda düşürüyoruz.
Jumberto Lopez
– Bilhassa küçük ve orta ölçekli işletmeler için tekrar başlamak kolay olmayacak. Aldığımız bilgilere nazaran bölgedeki büyük şirketlerin birçoğunun binaları ayakta duruyor. Yine çalışmaya başlayabilecekler ancak çalışanlar bölgede değil. Çalışanları için süreksiz barınma imkânı temin etmeye çalışan şirketler var. Bu yalnızca meskenini kaybetmiş insanlara bir barınma imkânı sağlamak değil, bir yandan da ekonomiyi olağana döndürme gayretlerine dayanak vermek için de değerli. Küçük ve orta ölçekli işletmeler için ise büyük bir zorluk var. Biz de bu bahiste Sanayi Bakanlığı yetkilileriyle görüşmeler yapıyoruz. Bizim zelzele öncesinden devam eden ’leri desteklediğimiz bir çalışmamız vardı. Artık bu çalışmayı büyütüp etkilenen bölgeyi destekleyebilir miyiz, buna bakıyoruz.
– En büyük zorluk her şeyini kaybetmiş insanların gereksinimlerinin karşılanması. İktisat ve bölgenin tekrar geliştirilmesinden kelam edebiliriz lakin evvel insanların beslenme, barınma üzere temel muhtaçlıklarının karşılanması gerekir. Orta vadede bölgeyi tekrar ayağa kaldırmak gerekiyor ve bunun için de kamu altyapısının uygunlaştırılması, su, elektrik ve kanalizasyonun yine tesis edilmesi, minimal de olsa altyapı yani yine inşa yapılacaksa gereçlerin taşınabilirliğinin sağlanması gerekiyor.
ÇALIŞMALAR DÖRT AYAKLI
Mart ayında Türkiye’ye maddi yardım için Avrupa Birliği tarafından Brüksel’de düzenlenecek Donörler Konferansı için UNDP ve Avrupa Birliği ile uyum halinde çalışmalarını sürdüren Dünya Bankası’nın faaliyetleri dört ayaklı. Birinci basamak hasar tespiti, ikinci kademe ise tahsis edilen 1 milyar doların hangi alanda kullanılacağının kararlaştırılması. Üçüncü evrede 780 milyon doların 2 proje üzerinde bina iyileştirmeleri ve altyapıya harcanması olacak. Kurum, daha evvel imzalanan projelere tahsis edilen fonları sarsıntı nedeniyle ortaya çıkan acil duruma müdahale etmek için kullanmayı amaçlayarak elindeki portföyü de gözden geçiriyor. Dünya Bankası’nın Türkiye ofisi portföyünde 8.5 milyar doları var, bunun 5.3 milyar dolarlık kısmı şimdi kullandırılmadı.