Çin’den Rusya’yı ‘gözeten’ plan
Savaşın birinci yıldönümünde harekete geçen Pekin, Rusya’nın aylardan beri arzuladığı müzakere yerini tekrar oluşturmayı amaçlayan12 unsurluk barış planını açıkladı. Plan Moskova’nın tezlerine yakın.
Çin’den Rusya’yı ‘gözeten’ plan
Savaşın birinci yıldönümünde harekete geçen Pekin, Rusya’nın aylardan beri arzuladığı müzakere yerini yine oluşturmayı amaçlayan12 unsurluk barış planını açıkladı. Plan Moskova’nın tezlerine yakın.
Çin Halk Cumhuriyeti, geçen perşembe akşamı BM Genel Kurulu’nda Rusya’yı kınayan ve Ukrayna’dan şartsız kuralsız çekmesini talep eden tasarının kabulü sonrasında harekete geçti. Dün sabah Çin Dışişleri Bakanlığı resmi internet sitesinde yayınlanan metinde dört gün öncesine kadar beklenen “Çin’in barış planı” tabiri yerine “Çin’in, Ukrayna krizinin siyasi tahlile kavuşturulması görüşleri” başlığını taşıması dikkat çekti. Çin’in 12 husus içeren siyasi tahlil teklifinde Ukrayna’da olup bitenlere “savaş” tabirine yer vermeden “ihtilaf” sözünün kullanılması ve Rusya’nın Ukrayna’dan çekilmesi kaidesine yer verilmemesi dikkat çekti.
İŞTE O 12 MADDE Pekin’in başta Rusya ile Ukrayna olmak üzere dünyanın görüşüne sunduğu 12 unsurluk aksiyon planı kısaca şöyle:
Metinde ayrıyeten ayrıca “İlgili taraflar sunduğumuz yol haritasını benimsemeleri durumunda Çin Halk Cumhuriyeti bu hususların hayata geçirilmesi için devreye girmeye hazırdır” satırı da yer aldı.
PLANA PUTİN RÖTUŞU MU Pekin idaresinin dünyaya açıkladığı 12 unsurluk planın Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi’nin 22 Şubat’ta Moskova’ya gerçekleştirdiği ziyaret sırasında Rusya önderi Putin tarafından revize edildiği ileri sürüldü. Ukrayna basını, Çin planı taslağında 13. unsur olarak Rusya’nın tüm kuvvetlerini Ukrayna topraklarından geri çekmesi gerektiği hususu bulunduğunı ileri sürerek, “Wang Yi, Münih Güvenlik Konferansı’nda Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba ile temasında plan hakkında ipuçları verirken, Rusya’nın çekilmesini isteyeceklerini iletmiş. Lakin Çin’in açıklamasında bu unsur yer almadı. Bu unsurun Vladimir Putin’in, Wang Yi ile görüştüğü sırada metinden çıkarttığı üzerinde duruluyor” dendi.
Moskova, Çin’in barış planına “Çinli dostlarımızın ihtilafın barışçıl tahlili konusundaki gayretlerine büyük bedel veriyoruz” yorumuyla teşekkür ederken, mümkün bir barış için “değişen bölgesel gerçeklerin” dikkate alınmasını istedi. Eylül 2022’de Ukrayna’nın Herson, Zaporojye, Donetsk ve Luganks bölgelerini ilhak eden Moskova, barış müzakeleri için bu bölgelerin Rusya’ya bırakılmasını koşul koşuyor. (Nerdun HACIOĞLU)
CNN: PEKİN BU TÜRLÜ YARDIM SAĞLIYOR
Rusya, Ukrayna’daki işgalinin akabinde Batı tarafından gibisi görülmemiş siyasi ve ekonomik yaptırımların maksadı oldu. Amerikan CNN’in hazırladığı habere nazaran global dışlanmaya maruz kalan Moskova’ya yardım eli güney komşusu Çin’den uzandı. Dünyanın en büyük emtia alıcısı ve finansal güç merkezlerinden biri olan Çin, 2022 yılında marttan aralık ayına kadar bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 45 artışla Rusya’dan 50,6 milyar dolar pahasında ham petrol satın aldı. Kömür ithalatı yüzde 54 artışla 10 milyar dolara, LNG dahil doğal gaz alımı da yüzde 155 artışla 9.6 milyar dolara ulaştı. Çin gümrük sayılarına nazaran, Çin ile Rusya ortasındaki ticaret hacmi 2022’de yüzde 30 artışla 190 milyar dolara yükselerek yeni bir rekor kırdı. Rusya, araba ve elektronik ithalatında Batı’nın ikamesini de Çin’de buldu. Ayrıyeten Rusya Maliye Bakanlığı, tasarruflarının büyük bir kısmı milletlerarası yaptırımlar nedeniyle dondurulduktan sonra yuan rezervlerinin hissesini yüzde 60’a çıkardı.
MOLDOVA’DA SULAR ISINIYOR
Ukrayna savaşı ikinci yılına girerken ikinci cephe Moldova telaşı de ortaya çıktı. Ukrayna’yı saldırgan taraf ilan etmeye çalışan Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna ordusunun önümüzdeki günlerde Moldova toprakları içinde yer alan ayrılıkçı Rus oluşumu Trans-Dinester bölgesini ele geçirmek için taarruz hazırladığını tez etti. Moldova idaresi Rusya’nın bu tezini yalanlarken asıl Rusya’nın Moldova’daki Rusya yanlısı ögeleri kullanarak ülkede darbe teşebbüsü peşinde olduğunu lisana getirdi. Moldova ile Ukrayna ortasındaki hudut bölgesinde yer alan Trans-Dinester bölgesinde 1991 yılında Avrupa’dan geri çekilen 20 bin civarında ağır silah mühimmatı depolarda bulunuyor.
ZELENSKİ: BU YIL KAZANACAĞIZ
Savaşın yıldönümünde toplumsal medyadan paylaştığı iletide Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenski, “2023 bizim zafer yılımız olacak” dedi. Zelenski, “Dayandık. Yıkılmadık. Ve bu yıl zafer kazanmak için her şeyi yapacağız” diye konuştu. Zelenski Pekin’in barış planının, Rus birliklerinin Ukrayna’dan geri çekilmesin içermemesiyle ilgili olarak ise “Çin’in yaptığının bir barış önerisi olduğunu düşünmüyorum. Bunu sadece topraklarında savaşın sürdüğü bir devletin yapabileceğine inanıyorum” yorumunda bulundu.
KARŞI HÜCUM HAZIRLIĞI
Zelenski, tekrar de planın “Çin’in Ukrayna’nın sunduğu barış planına katılma ihtimalinin değerli bir işareti olduğunu” belirtti.Ukrayna önderi, ayrıyeten Çin önderi Şi Cinping ile bir görüşme yapma planı olduğunu kaydetti.
Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov orduya hitaben yaptığı konuşmada, “Bir yıl evvel bizim için önemli silahlara erişmek zordu. Bugün uygar ülkeler sizin Avrupa’nın kalkanı olduğunuzu görüyor. Bir karşı taarruz olacak. Ona çok sıkı hazırlanıyoruz” dedi.
DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI: GAYRETLERİMİZ SÜRECEK
Dışişleri Bakanlığı’nın, Ukrayna savaşının birinci yıldönümünde yayınladığı açıklamada “Tüm teşebbüslerimize karşın, Ukrayna’da bundan tam bir yıl evvel bugün başlayan savaş hala devam ediyor” denildi. Açıklamada şu sözlere yer verildi: “Maalesef bu savaşın ağır maliyeti, yalnızca iki ülkede değil tüm dünyada olumsuz biçimde hissediliyor. Savaşın, müzakereler yoluyla adil ve kalıcı bir formda bir an evvel sona erdirilmesi gerektiğini her platformda vurguluyoruz. İstanbul Tahıl Mutabakatı dahil emsal teşebbüslerle tahlile yönelik eforlara takviye oluyoruz. Baştan beri reddettiğimiz bu savaşın, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve egemenliğini tesis edecek halde sona ermesi için her türlü takviye ve çabayı sürdürmeye devam edeceğiz.”
?
ALMANYA CUMHURBAŞKANI: PUTİN ŞİMDİDEN KAYBETTİ
lmanya Cumhurbaşkanı Frank- Walter Steinmeier, savaşın birinci yıldönümünde düzenlenen aktiflikte, “Avrupa’ya savaş geri döndü” dedi. “Rusya, şunu çok yeterli bilmeli. Bu canice savaşın kazananı olamaz. Putin tüm imkânları kullanarak savaşı kazanmak istiyor. diyen Steinmeier, Putin’in şimdiden kaybettiğini de söyledi. Çin’in büyük bir güç olarak barışın sağlanması için devreye girmesinin kuşkulu olduğuna işaret eden Steinmeier, “Çin yalnız Moskova ile değil birebir vakitte Kiev ile de konuşmalı. Ve barıştan yana olan Birleşmiş Milletler üyesi ülkelerin birçoklarının yanında yer almalı” ihtarında da bulundu. (Ahmet KÜLAHÇI / BERLİN)