Buğdayda fiyat revize olur mu?

Duygu Erdoğan / İSTANBUL – Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) 2024 mahsulü hububat alım fiyatları (2. gruplar için) ton başına makarnalık buğdayda 10 bin lira, ekmeklik buğdayda 9 bin 250 lira ve arpada 7 bin 250 lira olarak belirlendi. Tarım ve Orman Bakanlığınca yapılan açıklamada ayrıca ton başına Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı tüm üreticilere buğday için ton başına 1.750 TL, arpa için 750 TL fark ödemesi desteği verilecek. Destekle birlikte ton başına makarnalık buğday11 bin 750 lira, ekmeklik buğday 11 bin lira ve arpa 8 bin lira olacak. Çiftçilerin buğdayda en düşük fiyat beklentisi ton başına 13 bin liraydı. Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) tarafından daha önce yapılan açıklamada, buğday üretim maliyeti kilo başına 10 lira 87 kuruş olarak hesaplanmıştı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, yeni sezonda hububat grubunda geçen yıla göre ortalama yüzde 5.4 azalış bekleniyor. Buğday üretiminin ise geçen yıla göre yüzde 4.5 azalışla 21 milyon ton olması öngörülüyor. Türkiye genelinde hasat da başladı; haziran-temmuz döneminde yoğunlaşması bekleniyor. 

Mektup yazacaklar

TZOB Başkanı Şemsi Bayraktar, çiftçilerin buğday fiyatına tepkisini dile getirirken, fiyatın revize edilmesi için durumu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a bir mektup ile bildireceklerini ifade etti. Bayraktar, “Alım fiyatı, birliğimizce kilogram başına 10 lira 87 kuruş olarak tespit edilen buğday maliyetine eşdeğer seviyede, prim dâhil kilo başına 11 lira olarak açıklandı. Açıklanan fiyat, ne üretim maliyetleri, ne de yüzde 75.45’i bulan enflasyon rakamları ile bağdaşıyor. Çiftçilerimize bu fiyatı izah edemeyiz, edemiyoruz” diye konuştu.

‘Gelecek sezon riskli’

Konya’da ziraat odaları birliklerinin başkanları bir araya gelerek fiyata karşı açıklama yaptı. Fiyatın buğday üretim maliyetinin altında olduğunu vurgulayan oda başkanları, bu nedenle gelecek sezon çiftçinin hububat ekiminden uzaklaşma riskinin de yüksek olduğunu dile getirdi. Konya Karapınar Ziraat Odası Başkanı Durmuş Üner, “Çiftçi senede bir ürün alıp hayatını sürdürmeye çalışıyor. Bu fiyat zarar edeceği bir fiyattır. Gelecek sezon için endişeliyiz” dedi.

İthalat tedbiri alındı

Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, hasat döneminde ithalat kapılarının da kapatıldığı belirtilerek, alınan tedbirler şöyle ifade edildi:

“Ticaret Bakanlığımızla birlikte bazı dış ticaret tedbirlerinin alınmasına karar verilmiştir. Bu tedbirler; 2018 yılı Eylül ayından beri yasak olan ve yurt içinde üretilen buğdaylarla yapılan kati un ihracatı serbest bırakılmıştır. Ekmeklik/Makarnalık buğday ve arpa ile bunların kırıkları dahil ihracatı kontrollü olarak serbest bırakılmıştır. Dahilde İşleme Rejimi kapsamında buğday ithalatı 21 Haziran 2024’ten geçerli olmak üzere 15 Ekim 2024 tarihine kadar durdurulmuş olup bu tarihte oluşacak piyasa şartlarına göre anılan durdurma işlemi daha ileri bir tarihe de ötelenebilecektir.”

45 gün içinde ödenecek

TMO açıklamasına göre, 14 Mayıs’ta fiyat henüz açıklanmadan taahhütname karşılığı başlayan alımlar devam ediyor. Randevulu olarak haftanın 6 günü yapılan alımlar karşılığında ürün bedeli ödemeleri ise ürün teslimatına müteakip 45 gün içerisinde üreticilerin banka hesaplarına aktarılıyor.