Birinci yerli müşahede uydusu RASATın misyon müddeti doldu

İlk yerli müşahede uydusu RASATın vazife mühleti doldu
TÜBİTAK Uzay Teknolojileri Araştırma Enstitüsü (UZAY) tarafından geliştirilen birinci yer müşahede uydusu RASAT, yörüngede geçirdiği 11 yılın akabinde vazifesini muvaffakiyetle tamamladı.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, RASAT için TÜBİTAK UZAY Yerleşkesi’nde 11’inci yıl dönümü kutlama merasimi düzenlendi. Merasime, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, TÜBİTAK Lideri Prof. Dr. Hasan Mandal, TÜBİTAK UZAY Enstitüsü Müdürü Mesut Gökten ve Enstitüsü çalışanları katıldı.

Varank, merasimdeki konuşmasında, RASAT’ın Türkiye için bir birinci olduğunu, bir emeğin ve uğraşın göstergesi niteliğini taşıdığını söyledi.

Uydunun Türk beşerinin kabiliyetlerini gözler önüne serdiğini vurgulayan Varank, “RASAT, Türkiye’yi tam bağımsız yapma çabasının en somut örneği. Türk mühendis ve teknisyenlerinin, bilim insanlarının ne kadar mahir ve kabiliyetli olduğunun da örneğini yaşıyoruz. 3 yıl ömrü olacak diye tasarlanan eser, 11 yıl boyunca ülkemize hizmet etti. Vatandaşlarımızın meselelerini da giderecek formda bu uydudan faydalanıldı, ulusal güvenliğimizle alakalı çok hassas noktalarda fonksiyonlar gördü. Bu da bizim insanımızın kabiliyetinin ne kadar yüksek olduğunun bir göstergesi.” dedi.

“Düğünümüz ‘İMECE’ ve ‘TÜRKSAT 6A’ ile olacak”

Varank, Türkiye’nin kendi ulusal siyasetini uygulayabilen tam bağımsız bir ülke olması için uzay alanında da çaba göstermesinin kıymetine dikkati çekerek, ülkede bunun bayraktarlığını TÜBİTAK UZAY’ın yaptığını ve yapmaya da devam edeceğini lisana getirdi.

Esprili bir lisanla RASAT için gerçekleştirilen merasimin bir manada bir “cenaze töreni” olduğunu tabir eden Varank, şöyle konuştu:

“Önümüze gelecek İMECE Projesi, TÜRKSAT 6A Projesi bizim düğünlerimiz olacak. İnşallah şu düğünlerimizi İMECE ile 6A ile yapalım, çok hoş gururları ülkemize kazandıralım, ordumuzun, güvenlik kuvvetlerimizin ve istihbarat teşkilatımızın gereksinimlerini yerine getirelim. Bizim çocuklarımız, torunlarımız ve bu ülkenin geleceği için çok daha sıkı çalışmamız ve bu işlere çabukla fakat kararlılıkla devam etmemiz lazım. RASAT’taki başarımız daim olsun, emeği geçen bütün arkadaşlarımızı kutluyorum.”

TÜBİTAK Lideri Mandal da düzenlenen programda RASAT Projesi’nde farklı süreçlerde vazife alan TÜBİTAK UZAY çalışanlarıyla sohbet ettiğini belirterek, “2011 yılında RASAT için yaşadıkları heyecanı gelecek yıl İMECE ve TÜRKSAT 6A için biz de yaşamak istiyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

12 milyon kilometrekarelik alanı görüntüledi

17 Ağustos 2011’de Rusya’nın Yasny Fırlatma Üssü’nden Denepr fırlatma aracıyla uzaya gönderilen RASAT, fırlatmadan 969 saniye sonra, Dünya’dan 687 kilometre yükseklikteki maksat yörüngesine muvaffakiyetle yerleşmişti.

Bugüne kadar yörüngesinde 58 bin 726 çeşit atan RASAT ile toplam 22 bin 203 defa bağlantı kuruldu. RASAT’ın 7,5 metre PAN ve 15 metre RGB çözünürlüğe sahip kamerası tarafından yaklaşık 3 bin 284 sefer imaj çekilerek toplam 13 bin 362 kare imaj kaydedildi.

Bir çerçeve imaj boyutu 30×30 kilometre olan ve tek seferde 33 çerçeve yani 960 kilometre uzunluğunda şerit imajlar alabilen uyduyla 12 milyon 25 bin 800 kilometrekarelik alanın imajı hizmete sunularak çok geniş bir uydu imajı arşivi ülkeye kazandırıldı.

RASAT’ın çektiği manzaralara GEZGİN’den ulaşılabiliyor

Elde edilen ham manzaralar işlendikten sonra, kent bölge planlama, ormancılık, tarım, afet idaresi ve gibisi gayelerle kullanıma sunuldu. Bunun yanı sıra Gerçek Vakitli Manzara Sürece (GEZGİN) Portalı’na da bunlar aktarıldı. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları, e-Devlet şifreleri ile www.gezgin.gov.tr adresinden çekilen tüm arşiv imgelerine fiyatsız erişim sağlayabiliyor.

Yerli ve ulusal ekipmanlara uzay tarihçesi kazandırıldı

TÜBİTAK UZAY’da bir teknoloji transfer projesi olarak gerçekleştirilen BİLSAT Uydusu’nun, 2003’te muvaffakiyetle tamamlanmasıyla birinci elektro-optik yer müşahede uydusu uzaya fırlatılmış oldu. BİLSAT Projesi’nden kazanılan tecrübelerle 2004-2011 yıllarında geliştirilen birinci yer müşahede uydusu olan RASAT ise 3 yıl tasarım ömrüyle yerli olarak üretildi. Devreye alma evresi sürecinde RASAT’a gerekli yazılımların yüklenmesi, uydunun test edilmesi ve çekeceği imajların yere indirilmesi emeliyle Ankara’nın yanı sıra Norveç’te bulunan süreksiz yer istasyonu da kullanıldı.

TÜBİTAK UZAY tarafından tasarlanan, üretilen ve test edilen Yüksek Performanslı Uçuş Bilgisayarı (BİLGE), X-Bant Verici ve GEZGİN ekipmanlarıyla yer istasyonu yazılımları RASAT Projesi’nde başarılı bir halde kullanılarak uzay tarihçesi kazanmış oldu. Böylece, TÜBİTAK UZAY yalnızca sistem düzeyinde değil alt sistemler kapsamında da yetkinliğini ortaya koyarak ülkede uzay alanında Teknoloji Hazırlık Düzeyi 9’a ulaşan tek kurum haline geldi.

RASAT uydusuyla edinilen altyapı, bilgi birikimi, yetişmiş insan kaynağı ve deneyim sayesinde GÖKTÜRK-2 Projesi başlatıldı.

RASAT’ta uzay tarihçesi kazanan alt sistemlere yenileri eklenerek GÖKTÜRK-2 uydusu geliştirildi. Ulusal ve yerli olarak gerçekleştirilen bu iki uydu projesi, ülkenin uzay alanında farkındalığının artmasına çok büyük katkılar sağlayarak yeni uydu projelerinin önünü açmış oldu.