Barınma, global çapta sorun haline geldi

Barınma, global çapta sorun haline geldi
Portekiz’in başşehri Lizbon’da geçen Aralık ayından itibaren ülke dışından gelen talep nedeniyle emlak fiyatları yüzde 11,4 artış kaydetti. Portekiz Ulusal İstatistik Enstitüsü’nün datalarına nazaran Portekiz’de mahallî halkın metrekare başına ödediği…

ÇAĞLAR KUZLUKLUOĞLU-BLOOMBERG HT ARAŞTIRMA

Gelirlerin düştüğü, temel gereksinim maliyetlerinin daima yükseldiği ortamda barınma sorunu global çapta karmaşık bir hal alıyor.
2020 yılında pandemi ile kapanmaların farklı bir boyut kazandırdığı barınma konusu ve emlak kesiminde global olarak 2021’in sonuna yanlışsız barizleşen fiyat hareketliliği, 2022’nin ana gündem unsurlarından biri olmayı sürdürüyor.

Türkiye’de de konut fiyat artışında rekor serisi sürerken, son olarak TCMB’nin Şubat ayına ait açıkladığı konut fiyat endeksi bilgilerine nazaran konut fiyatları yıllık yüzde 96,4 artış gösterdi. Misal durum dünyanın birçok ülke ve kentinde giderek yayılarak görülmeye devam ediyor.

Yabancı yatırımcı Portekiz’de daha fazla ödeyerek konut sahibi oluyor.
Bloomberg’den Henrique Almeida’nın aktardığı bilgilere nazaran; Portekiz’in başşehri Lizbon’da geçen Aralık ayından itibaren ülke dışından gelen talep nedeniyle emlak fiyatları yüzde 11,4 artış kaydetti. Portekiz Ulusal İstatistik Enstitüsü’nün datalarına nazaran Portekiz’de lokal halkın metrekare başına ödediği ortalama fiyat bin 858 euro olurken, yabancılar metrekare başına ortalama 4 bin 283 euro ödedi.

Yabancıların sayısı yüzde 40 arttı

Son yıllarda Portekiz; uygun iklim şartları, vergi avantajları ve vatandaşlık ile oturum şartlarında sunulan imkanlar üzere nedenlerle memleketler arası emlak yatırımcılarının dikkatini çekiyor. Ülkede yabancılara sabit yüzde 20 gelir vergisi ve emeklilik gelirlerine yüzde 10’luk vergi oranı uygulanırken, kripto varlıklardan elde edilen karlara vergilendirme yapılmıyor. Son 10 yılda Portekiz’de yaşamaya başlayan yabancıların sayısı, istatistik kurumu datalarına nazaran yüzde 40 artarak 555 bini aştı.

Parası yetmeyen kent dışına taşınıyor

Merkezi yerleşim yerlerinde ikamet etmeye gücü yetmeyenler kentlerden uzaklara taşınyor.
Fakat kelam konusu bu durumun bir de farklı yüzü bulunuyor. Yabancı ilgisi ile fiyatların artması ve kent merkezindeki cazip konutlara olan talep, yerlilerin konu bahis yerlerde konut edinme ve barınma şartlarını zorlaştırıyor. Pandemi ile uzaktan çalışmanın yaygınlaşması bilhassa Lizbon üzere kentlere yerleşen ve yerleşmek isteyen başta Kuzey Amerika ve Kuzey Avrupalıları öne çıkarırken, Lizbon üzere merkez noktalarda mevcut gelir şartlarında ikamet etmeye gücü yetmeyen yerliler de kentlerden uzaklara taşınmayı seçiyor.

“Yabancıya avantaj sağlanıyor”

Portekizliler yabancılara tanınan imkanların kendileri açısından adaletsizliğe neden olduğu görüşünde.
Portekiz’de ülke idaresi görülen bu sıkıntılar üzerine vize ve oturum mevzularında bir ekip kısıtlamalara giderken, sivil toplum kuruluşu yöneticisi Antonio Machado “yabancıların merkezlerde nitelikli konut alımında mali ve vergisel açıdan avantajlı oldukları” konusuna dikkat çekiyor. Machado’ya nazaran yabancıların ödemekle mükellef oldukları vergi ve masraflar, yerlilerle kıyaslanmayacak seviyede makul ve bu durum önemli bir adaletsizliğe neden oluyor.