Bağımsız bir Türkiye için dönüm noktası Büyük Zafer

Bağımsız bir Türkiye için dönüm noktası Büyük Zafer
Bugün 30 Ağustos Zafer Bayramı’nın 100. yılı. Büyük lider Mustafa Kemal Atatürk komutasındaki Türk ordusunun başlattığı Büyük Taarruz dünya tarihine geçerken, bağımsız bir Türkiye için kurtuluş ve kuruluşunun en kıymetli dönüm notlarından birini…

“Dağlarda tek
tek
ateşler yanıyordu
Ve yıldızlar o denli ışıltılı, o denli ferahtılar ki
şayak kalpaklı adam
nasıl ve ne vakit geleceğini bilmeden
güzel, rahat günlere inanıyordu
ve gülen bıyıklarıyla duruyordu ki mavzerinin yanında
birdenbire beş adım sağında onu gördü.
Paşalar onun gerisindeydiler.
O, saati sordu.
Paşalar: “Uc” dediler,
Sarisin bir kurda benziyordu.
Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı.
Yürüdü uçurumun basına kadar,
eğildi, durdu.
Bıraksalar
İnce, uzun bacakları üstünde yaylanarak
ve karanlıkta akan bir yıldız üzere kayarak
Kocatepe’den Afyon ovasına atlayacaktı.”

Büyük Taarruz, Kurtuluş Savaşı sırasında Türk ordusunun işgalci güçlere son ve kesin darbeyi vurmasını sağlamak ve Anadolu’dan atmak için düşünülüp planlanan bâtın bir harekât olarak tplanlandı. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 20 Temmuz 1922’deki oturumunda kendisine dördüncü sefer olmak üzere Başkomutanlık yetkisi verilen Atatürk, taarruz kararını Haziran ayında almış ve hazırlıkları bâtın olarak yürütmüştü. Büyük Taarruz Ağustos’un 26’sını 27’sine bağlayan gece Afyon’da başlamış, Aslıhan civarında kuşatılan düşman birliklerinin Mustafa Kemal Paşa’nın şahsen yönetim ettiği Dumlupınar Meydan Muharebesi’nde imha edilmesi ile Türk ordusunun zaferiyle sonuçlanmıştı.

Kurtuluş Savaşı’nı sona erdiren savaş olarak da bilinen Büyük Taarruz Meydan Muharebesi ile birlikte Türk ordusu büyük bir zafer kazanmış ve düşmanı ve işgalciler denize dökmüştü.

O güne nasıl gelindi?

1919 yılında Birinci Dünya Savaşı sonrası İtilaf Devletleri, Mondros Ateşkes Antlaşması kararlarına dayanarak türlü mazeretlerle Anadolu’yu işgale başladı, ordusunun cephanesi elinden alınan Türk milleti güç durumda bırakılmaya çalışıldı.

Ünlü muharrir Halide Edip Adıvar’ın ”Türk’ün Ateşle İmtihanı” kitabında anlattığı işgal günlerinde, itilaf donanması İstanbul’a, Fransızlar Adana’ya, İngilizler Urfa, Maraş, Samsun ve Merzifon’a, İtalyanlar, Antalya ve Anadolu’nun güneybatısına yerleşti.

15 Mayıs 1919’da İtilaf Devletlerinin müsaadesiyle Yunan Ordusu İzmir’e çıkarma yaptı. Bu durum karşısında Türk milleti, tarih boyunca gösterdiği ”millet olma bilinci” içerisinde işgallere karşı Kuvayımilliye hareketini başlattı. İki seçenek vardı; ya işgal güçlerine teslim olunacak ya da yıkılan yakılan bir ülke, yılmaz evlatlarının azmiyle tekrar ayağa kalkacak ve küllerinden doğacaktı.

22 gün süren büyük gizlilik

Sakarya’da 22 gün 22 gece süren kanlı çarpışmaların akabinde durdurulan düşman ordusunu büsbütün yurttan atmak maksadıyla bir yıl kadar süren hazırlık periyodundan sonra 26 Ağustos 1922’de Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Büyük Taarruz’u başlattı.

1920’de TBMM’nin açılması üzerine işgal güçleri tüm baskıcı siyasetlerini Atatürk ve silah arkadaşları üzerine ağırlaştırdı, bilhassa Batı Cephesi’nde hareketlilik başladı.

Bu durum karşısında Türk milleti, tarih boyunca gösterdiği ”millet olma bilinci” içerisinde işgallere karşı Kuvayımilliye hareketini başlattı. İki seçenek vardı; ya işgal güçlerine teslim olunacak ya da yıkılan yakılan bir ülke, yılmaz evlatlarının azmiyle yine ayağa kalkacak ve küllerinden doğacaktı.

Taarruz 26 Ağustos’ta Kocatepe’de başladı

Başkomutan Mustafa Kemal, 26 Ağustos sabahı Genelkurmay Lideri Fevzi Paşa (Çakmak), Batı Cephesi Kumandanı İsmet Paşa (İnönü) ile muharebeyi yönetmek üzere Afyonkarahisar hudutlarında kalan Kocatepe’de yerini aldı.

Topçu ateşleriyle şafak vakti başlayan harekatın devamında Türk askeri, sabahın birinci ışıklarıyla hamleye geçip Tınaztepe’yi ele geçirdi ve Belentepe ile Kalecik Sivrisi’nden düşmanı uzaklaştırdı.

Taarruzun birinci gününde 1. Ordu birlikleri, Büyük Kaleciktepe ile Çiğiltepe ortasında 15 kilometrelik alanda, düşmanın birinci sınır mevzilerini ele geçirdi. 5’inci Süvari Kolordusu, düşman gerilerindeki ulaştırma kollarına başarılı taarruzlarda bulundu, 2’nci Ordu ise cephede tespit misyonunu aksatmadan sürdürdü.

Başkomutan Mustafa Kemal Paşa, Türk Ordusu’nun Kurtuluş Savaşı’nda kazandığı en değerli zaferin arifesinde, 30 Ağustos sabahında artık belde olan Kütahya’nın Altıntaş ilçesine bağlı Zafertepe Çalköy’de birliklere taarruz buyruğunu verdi.

O’nun şahsen yönettiği Dumlupınar’daki meydan muharebesinde kahraman Mehmetçik, Yunan birliklerini Allıören, Keçiler, Kızıltaş deresi yolunun iki yanında büsbütün sarıp imha etti. Kızıltaş deresi bölgesinde açık kalan alandan birtakım Yunan birlikleri, General Trikopis, General Diyenis ve birçok Yunan kumandanı kaçtı.

O tarihi buyruk “Ordular, birinci amacınız Akdeniz’dir, ileri!”

Mustafa Kemal Paşa, Büyük Zafer sonrası 1 Eylül’de Dumlupınar’da, Batı Cephesi’ndeki tüm subay ve erlere okunmak üzere yayımladığı bildiride, şu tabirlere yer verdi:

”Türkiye Büyük Millet Meclisi Orduları, Afyonkarahisar-Dumlupınar Büyük Meydan Muharebesi’nde, zalim ve mağrur bir ordunun temel varlığını inanılmayacak kadar az bir vakitte yok ettiniz. Büyük ve seçkin ulusumuzun fedakarlıklarına layık olduğunuzu kanıtladınız. Sahibimiz olan büyük Türk ulusu, geleceğine güvenmekte haklıdır. Savaş alanlarındaki muvaffakiyet ve fedakarlıklarınızı yakından görüp izliyorum. Ulusumuzun size olan övgülerinin iletilmesine aracılık etme vazifesinin gerisini bırakmayacak, daima olarak yerine getireceğim. Ödüllendirme için Başkumandanlığa teklifte bulunulmasını, Cephe Kumandanlığına buyurdum. Bütün arkadaşlarımın, Anadolu’da daha diğer meydan muharebeleri de verileceğini göz önünde bulundurarak ilerlemesini ve herkesin akıl gücünü ve yurtseverliğinin kaynaklarını kullanarak, müsabakayı bütün gücüyle sürdürmesini talep ederim. Ordular, birinci amacınız Akdeniz’dir, ileri!”

1926 yılından itibaren Zafer Bayramı olarak kutlanıyor

İşgal birliklerinin ülke sonlarını terk etmesi daha sonra gerçekleşse de, 30 Ağustos sembolik olarak ülke topraklarının geri alındığı günü temsil eder.

İlk sefer 1924 yılında Afyon’da Başkumandan Zaferi ismiyle kutlanan 30 Ağustos günü, Türkiye’de 1926’dan itibaren Zafer Bayramı olarak kutlanıyor.