Avrupa Birliği’nden Macaristan’a yaptırım kararı

Avrupa Birliği’nden Macaristan’a yaptırım kararı
Avrupa Birliği (AB), Orban yönetimine karşı ‘hukuk devleti kurallarının ihlali’ nedeniyle yaptırım işlemlerine başlandığını açıkladı.

Macaristan’da Viktor Orban’ın seçim zaferinin yankıları daha dinmeden Avrupa Birliği beklenen adımı attı. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen Salı günü Macaristan’a karşı hukuk devleti kurallarının ihlal edilmesi nedeniyle yaptırım işlemlerine başlandığını açıkladı.

Avrupa Parlamentosu’nda konuşan komisyon başkanı bir soru üzerine, Avrupa Birliği’nin Macaristan ile pek çok konuda ihtilafları bulunduğunu ama en önemli konunun da ülkedeki yolsuzluk iddiaları olduğunu söyledi.

Macaristan’a verilen AB yardımlarının ödenmesi, hukuk devleti ihlalleri iddiaları üzerinde geçen yıl durdurulmuştu.

Von der Leyen sorumlu komisyon üyesi Johannes Hahn’ın Macar hükümeti yetkilileri ile resmen görüştüğünü ve komisyonun işlemlerinin başlatıldığına dair belgeleri de Budapeşte’ye gönderdiğini söyledi.

Macaristan’da 3 Nisan günü yapılan genel seçimlerin galibi yeniden Başbakan Viktor Orban’ın liderliğindeki Genç Demokratlar Birliği (Fidesz) olmuştu

Macaristan’da 3 Nisan günü yapılan genel seçimlerin galibi yeniden Başbakan Viktor Orban’ın liderliğindeki Genç Demokratlar Birliği (Fidesz) olmuştu

Von der Leyen’in bu açıklaması üzerine Macar ulusal para birimi Forint %5 değer kaybetti.

Bu gelişme elbette akla iki gün önce Macaristan’da seçimleri kazanan Viktor Orban’ın, seçim zaferini kutlarken yaptığı konuşmada, sözlerine Brüksel’e meydan okuyan şu cümlelerle başlamasını getirdi:

“Öyle bir zafer kazandık ki, değil Brüksel’den, Ay’dan bile görülür”

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, 12 yıllık iktidarı süresince pek çok kez Avrupa Birliği’ni karşısına almaktan çekinmemişti. Budapeşte ve Brüksel arasında yaşanan atışmalar, elbette her iki taraf açısından da farklı açılardan değerlendiriliyordu.

AB, Macaristan’da Orban iktidarı dönemine ait uygulamaları çoğu kez kaygıyla izliyor ve bunların bir kısmının AB’nin temel mevzuatıyla çelişkiler oluşturduğunu, AB’nin temelini teşkil eden sözleşmedeki hukuk devleti ilkelerinin çiğnendiği kaygıları yarattığını söylüyordu.

ŞAİBELİ FON DAĞITIMI

Avrupa Birliği özellikle AB fonlarının Macar hükümeti tarafından şaibeli bir şekilde dağıtıldığı iddiaları üzerinde duruyordu. Bu konuda hazırlanan bazı raporlar (OLAF raporu), bu iddiaları doğruluyordu.

Uluslararası Şeffaflık Örgütünün (Transparency International) 2022 araştırmasına göre Macaristan AB içinde yolsuzlukların en fazla olduğu ikinci ülkeydi. Avrupa Birliği iddiaların daha iyi bir şekilde soruşturulabilmesini öneriyordu.

Bunun yolu ise Macaristan’ın AB tarafından kurulan ve ülkeler bazında soruşturma yetkilerine de sahip olan Avrupa Savcılığı’nı kabul etmesi ve bu kuruma Macaristan topraklarında da soruşturma izni vermesiydi.

Macar hükümeti bu talebi reddetti. Bu kuruma katılmadı. Macar hükümeti Brüksel’in yetkilerini ulusal egemenlik koşullarını ihlal edecek şekilde genişletmek istediğini öne sürüyordu. Budapeşte “Brüksel bürokratlarının” hamiliğini reddettiğini açık açık ifade etti ve geçtiğimiz yıllar içinde Brüksel karşıtı kampanyalar başlattı.

Ancak bütün bunlar olurken, Budapeşte AB yardımlarını almaya da devam ediyordu. Sonunda ipler gerildi, ve 2021 yılı sonlarında Avrupa Birliği hem Macaristan ve hem de Polonya ile ilgili olarak hukuk devleti kurallarının ihlali prosedürünü başlattı. İlk önlem olarak da her iki ülkeye verilen yardımların ödenmesinin, sorunlar ortadan kaldırılıncaya kadar durdurulmasına karar verdi.