Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin savunma bakanları ile NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Ukrayna’da savaşın 1000. gününde bu ülkeye askeri yardımları artırmak ve Avrupa’nın savunma sanayisini üretimini güçlendirme gündemiyle bir araya geldi.
AB Savunma Bakanları, AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in başkanlığında, Rutte’nin de katıldığı, Ukraynalı mevkidaşları Rüstem Umerov’un ise video konferans ile bağlanacağı toplantı için Brüksel’de toplandı.
Savaşın 1000. gününe denk gelen toplantının ana gündeminde Ukrayna’nın savunma kabiliyetini ve hazırlığını güçlendirmek için atılacak adımlar görüşülecek.
Görevi kısa süre sonra Kaja Kallas’a devredeceği için Savunma Bakanları Toplantısı’na son kez liderlik eden Borrell, toplantı girişinde basına açıklamalarda bulundu.
Borrell, Ukrayna’da tam ölçekli savaşın başlaması üzerinden 1000 gün geçtiğini anımsatarak, “Bu, (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin’in hayal bile edemeyeceği bir şey. Hızlı bir şekilde Kiev’e girmek ve Ukrayna’nın rejimini değiştirmek için iki haftalık bir savaş planlıyordu ancak 1000 gün sonra Ukraynalılar hala savaş alanında çok başarılı şekilde direniyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Ukrayna’daki savaşın başlamasından bu yana Avrupa’nın savunma sanayisi üretimini yüzde 30 artırdığını aktaran Borrell, daha fazlasına ihtiyaç olduğunu vurguladı.
Borrell, Ukrayna’ya desteğin artırılması için AB’nin savunma kapasitesini güçlendirmesi gerektiğini dile getirerek, öte yandan bunun yalnızca mühimmat ve silah üretimiyle sınırlı kalmaması gerektiğini söyledi.
AB Yüksek Temsilcisi Borrell, “NATO Avrupa’nın savunmasını organize ederken Avrupalılar mühimmat üretmekle sınırlı kalmamalı. Avrupalıların kendi sorumlulukları olmalıdır. Avrupalılar kendi savunmalarını, elbette NATO içinde, ancak kendi stratejik kapasitelerini inşa ederek organize etmelidir.” dedi.
NATO’nun Avrupa’nın toprak savunması için başat unsur olmasına rağmen Avrupalıların kendi güvenliği için sorumluluk almasına ihtiyaç olduğunu ifade eden Borrell, “Avrupalılar savunma konusunda sadece bir fabrika olmaktan, sadece silah üretmekten çok daha fazlasını yapmak zorundadır. Avrupalılar olarak stratejik sorumluluklarımız var. NATO içinde Avrupa ayağını inşa etmeliyiz.” diye konuştu.
– AB ülkeleri menşeli silahların kullanım sınırlaması
Borrell, ABD’nin Ukrayna’ya desteğini kesmesi ihtimaline karşı Avrupa’nın kendi kararlarını alması ve Ukrayna’yı desteklemeye devam etmesi gerektiğini belirterek “Avrupa, sadece ‘tepki veren’ bir aktör olamaz. Avrupalılar, oturup Amerikalıların ne yapacağını bekleyip, sonrasında tepki vermekle yetinemezler.” ifadesini kullandı.
ABD yönetiminin, uzun menzilli Amerikan silahlarının sınırlı şekilde Rusya topraklarında kullanımı için Ukrayna’ya izin verdiği yönündeki haberlere ilişkin bir soruya da yanıt veren Borrell, konunun toplantıda görüşüleceğini söyledi.
Borrell, “(Üye ülkelerin) Ukraynalıların Rus topraklarında Ruslara karşı savaşmak için silahlarını kullanmalarına izin vermek için ABD örneğini takip edeceklerinden eminim çünkü saldırıya uğradıkları yer Rus topraklarıdır. Bu tamamen uluslararası hukuka uygundur.” dedi.
– NATO’dan AB üyesi ülkelere tavsiye
NATO Genel Sekreteri Rutte de savaşın 1000. günü vesilesiyle toplantının sembolik önemini vurgulayarak gelinen noktada Rusya’nın yanında Çin, İran ve Kuzey Kore’nin de yer aldığını anımsattı.
“Ukrayna’ya teslim edilen silah sistemlerine kısıtlamalar koymamak en iyisi.” diyen Rutte, ancak bunun AB’ye üye ülkelerin kendi inisiyatifinde bir karar olduğunun altını çizdi.
Rutte, NATO ve AB’nin gelecek aylarda stokları yenilemek ve hazırlığı artırmak için savunma sanayi üretimini güçlendirmek amacıyla birlikte çalıştığını kaydetti.
